Δημοκρατικός σοσιαλισμός (Μαμντανί) και κανονικός σοσιαλισμός (Μαρξ) έχουν τον ίδιο στόχο
Για τους δημοκρατικούς σοσιαλιστές, η κυριαρχία της πλειοψηφίας -που έχει πάρει τη θέση του προλεταριάτου- τους δίνει τη νομιμοποίηση να διαβρώσουν και τελικά να καταργήσουν την ιδιωτική ιδιοκτησία.
Ετικέτες: Πολιτική Θεωρία, Σοσιαλισμός
Άρθρο του Antony P. Mueller, δημοσιευμένο στις 29/01/2019.
Μπορείτε να ακούσετε το παρακάτω κείμενο μέσω της εφαρμογής του Substack.
Η λαχτάρα για το σοσιαλιστικό όνειρο προέρχεται εν μέρει από τη μεγάλη επιτυχία του καπιταλισμού ως κινητήρια δύναμη ευημερίας. Από τον δέκατο ένατο αιώνα και μετά, η επιχειρηματική οικονομία δημιούργησε ευημερία σε μια κλίμακα που δεν είχε ξαναδεί κανείς στην ιστορία. Οι σοσιαλιστές, ωστόσο, πίστεψαν ότι η οικονομική επιτυχία θα γινόταν ακόμη μεγαλύτερη σε μια κοινωνία ισότιμης αναδιανομής. Οι σοσιαλιστές προσδοκούσαν ότι υπό την κυριαρχία τους, η οικονομία θα γινόταν πιο παραγωγική και η κοινωνία πιο δίκαιη.
Αυτή η ψευδαίσθηση της επίτευξης της ευημερίας και της δικαιοσύνης υπό τον σοσιαλισμό ήταν ήδη εμφανής στο Κομμουνιστικό Μανιφέστο του 1848. Στο φυλλάδιό τους, ο Καρλ Μαρξ και ο χορηγός του, Φρίντριχ Ένγκελς, επαίνεσαν με ενθουσιασμό τα καπιταλιστικά επιτεύγματα:
«Η αστική τάξη», δήλωσαν, «ήταν η πρώτη που έδειξε τι μπορεί να επιφέρει η ανθρώπινη δραστηριότητα. Έχει επιτύχει θαύματα που ξεπερνούν κατά πολύ τις αιγυπτιακές πυραμίδες, τα ρωμαϊκά υδραγωγεία και τους γοτθικούς καθεδρικούς ναούς· έχει διεξάγει αποστολές που επισκίασαν όλες τις προηγούμενες Εξόδους των εθνών και τις Σταυροφορίες».
Κατά τη διάρκεια της κυριαρχίας της, η αστική τάξη
έχει δημιουργήσει πιο μαζικές και κολοσσιαίες παραγωγικές δυνάμεις από ό,τι όλες οι προηγούμενες γενιές μαζί. Υποταγή των δυνάμεων της Φύσης στον άνθρωπο, μηχανήματα, εφαρμογή της χημείας στη βιομηχανία και τη γεωργία, ατμοπλοΐα, σιδηρόδρομοι, ηλεκτρικοί τηλέγραφοι, εκκαθάριση ολόκληρων ηπείρων για καλλιέργεια, διώρυξη ποταμών, ολόκληροι πληθυσμοί που αναδύθηκαν από τις στάχτες - ποιος προηγούμενος αιώνας είχε έστω και μια υπόνοια ότι τέτοιες παραγωγικές δυνάμεις κοιμόντουσαν στην αγκαλιά της κοινωνικής εργασίας;
Ωστόσο, σύμφωνα με τον Μαρξ και τον Ένγκελς, το καπιταλιστικό σύστημα είναι καταδικασμένο και η ιδιωτική ιδιοκτησία στέκεται εμπόδιο στην επίτευξη μιας τέλειας κοινωνίας: «η θεωρία των κομμουνιστών μπορεί να συνοψιστεί στη μία και μοναδική πρόταση: κατάργηση της ιδιωτικής ιδιοκτησίας». Η κατάργηση της ιδιωτικής ιδιοκτησίας συνεπάγεται την «κατάργηση της αστικής ατομικότητας, της αστικής ανεξαρτησίας και της αστικής ελευθερίας...»
Για τον Μαρξ και τον Ένγκελς, η αστική οικογένεια παρέμενε θεμελιώδες κομμάτι του φιλελεύθερου και του καπιταλιστικού πολιτεύματος. Έτσι, υπό τον κομμουνισμό, «η αστική οικογένεια θα εξαφανιστεί μαζί με τη πατρίδα, την εθνικότητα και τη θρησκεία».
Το σοσιαλιστικό σχέδιο
Για την επίτευξη αυτών των στόχων, το Κομμουνιστικό Μανιφέστο απαιτεί τα ακόλουθα μέτρα:
1. Κατάργηση της ιδιοκτησίας γης και εφαρμογή όλων των ενοικίων γης για δημόσιους σκοπούς.
2. Ένας βαρύς προοδευτικός ή κλιμακωτός φόρος εισοδήματος.
3. Κατάργηση όλων των κληρονομικών δικαιωμάτων.
4. Δήμευση της περιουσίας όλων των μεταναστών (προς το εξωτερικό) και των επαναστατών.
5. Συγκέντρωση της πίστωσης στα χέρια του κράτους, μέσω μιας εθνικής τράπεζας με κρατικό κεφάλαιο και αποκλειστικό μονοπώλιο.6. Συγκέντρωση των μέσων επικοινωνίας και μεταφορών στα χέρια του Κράτους.
7. Επέκταση των εργοστασίων και των εργαλείων παραγωγής που ανήκουν στο κράτος· καλλιέργεια των ερημικών εκτάσεων και βελτίωση του εδάφους γενικά, σύμφωνα με ένα κοινό σχέδιο.
8. Ίση ευθύνη όλων για εργασία. Ίδρυση βιομηχανικών στρατών, ειδικά για τη γεωργία.
9. Συνδυασμός της γεωργίας με τις μεταποιητικές βιομηχανίες· σταδιακή κατάργηση κάθε διάκρισης μεταξύ πόλης και υπαίθρου μέσω μιας πιο δίκαιης κατανομής του πληθυσμού σε όλη τη χώρα.
10. Δωρεάν εκπαίδευση για όλα τα παιδιά στα δημόσια σχολεία. Κατάργηση της παιδικής εργασίας στα εργοστάσια στην τρέχουσα μορφή της. Συνδυασμός της εκπαίδευσης με τη βιομηχανική παραγωγή.
Υπό τον σοσιαλισμό, ο ατομικισμός πρέπει να δώσει τη θέση του στον κολλεκτιβισμό. Στη συνέχεια, το κράτος θα αντικαταστήσει την ιδιωτική πρωτοβουλία. Η κομμουνιστική διακυβέρνηση απαιτεί επίσης τη συγκέντρωση του χρήματος και της πίστωσης στα χέρια ενός κράτους και η παραγωγή πρέπει να ακολουθεί ένα κεντρικό σχέδιο. Η δημόσια εκπαίδευση συνοδεύεται από την υποχρέωση για εργασία και τον συνδυασμό της με την βιομηχανική παραγωγή.
Στο δρόμο για την επίτευξη αυτών των στόχων, «οι Κομμουνιστές παντού υποστηρίζουν κάθε επαναστατικό κίνημα ενάντια στην υπάρχουσα κοινωνική και πολιτική τάξη πραγμάτων... Δηλώνουν ανοιχτά ότι οι σκοποί τους μπορούν να επιτευχθούν μόνο με την βίαιη ανατροπή όλων των υπαρχουσών κοινωνικών συνθηκών».
Από το όνειρο στον εφιάλτη
Το κίνητρο για αυτή την επανάσταση δεν είναι δύσκολο να κατανοηθεί. Ποιος δεν θα ήθελε μια κοινωνία που εγγυάται την ευημερία για όλους, αλλά δεν απαιτεί την ισοδύναμη συνεισφορά; Ο σοσιαλισμός υπόσχεται την ισότητα και ότι όλοι θα λαμβάνουν αυτό που χρειάζονται — είτε συνεισφέρουν λίγα είτε τίποτα για την παραγωγή των αγαθών. Η μοιραία έλξη προς τον σοσιαλισμό προκύπτει από την ευσεβή πόθο ότι θα μπορούσε να υπάρξει ένα οικονομικό σύστημα, το οποίο θα ήταν τόσο παραγωγικό όσο ο καπιταλισμός και θα συνοδευόταν από ισότητα. Το πρόβλημα με αυτή την υπόσχεση είναι ότι δεν είναι εφικτή.
Ενώ η ιδιωτική ιδιοκτησία βρίσκεται στην καρδιά της ελεύθερης τάξης πραγμάτων του κλασικού φιλελευθερισμού, ο σοσιαλισμός απαιτεί την κατάργησή της. Τα μέσα παραγωγής πρέπει να τεθούν υπό τον έλεγχο του καθεστώτος.
Ωστόσο, δεν θέλουν όλοι οι υποστηρικτές του σοσιαλισμού την άμεση και ολοκληρωτική επανάσταση, όπως υπονοούσαν ο Μαρξ και ο Ένγκελς. Διαφορετικοί από τους κομμουνιστές - που θέλουν να εγκαθιδρύσουν τη «δικτατορία του προλεταριάτου» - είναι οι «δημοκρατικοί σοσιαλιστές», που πιστεύουν σε μια σταδιακή μέθοδο, και που πιστεύουν επίσης ότι κάποιος θα μπορούσε να διατηρήσει την προσωπική του ελευθερία υπό τον σοσιαλισμό. Ωστόσο, ενώ ο δηλωμένος στόχος είναι διαφορετικός, οι σύγχρονοι σοσιαλιστές σχεδιάζουν να χρησιμοποιήσουν τα ίδια μέσα με τους κομμουνιστές.
Οι σοσιαλιστές θέλουν να καταργήσουν την ιδιωτική ιδιοκτησία και την αγορά. Ωστόσο, αν οι τιμές ως σύστημα πληροφοριών και κινήτρων δεν υπάρχουν πλέον, ένα σύστημα διοίκησης πρέπει να τις αντικαταστήσει. Όταν δεν υπάρχει αγορά, οι κρατικές οδηγίες πρέπει να πάρουν τη θέση της. Χωρίς τιμές, ωστόσο, δεν υπάρχει τρόπος να γνωρίζουμε πώς να συντονίσουμε την οικονομική δραστηριότητα. Οι κυβερνώντες πρέπει να καταφύγουν στον καταναγκασμό και όλοι πρέπει να ακολουθήσουν τα κεντρικά σχέδια. Στην πράξη, ο σοσιαλισμός εγκαθιστά ένα κέντρο εξουσίας, το κυβερνών κόμμα, το οποίο συνεργάζεται με τον κεντρικό μηχανισμό οικονομικού σχεδιασμού.
Δεν είναι όμως το προλεταριάτο που χρησιμοποιεί την δικτατορία. Είναι η μυστική αστυνομία και ο στρατός που θα καταστείλουν επίσης κάθε διαφωνία και θα διασφαλίσουν ότι η αληθινή φωνή του λαού θα σιωπήσει και ότι οι εργάτες θα υπακούσουν στα σχέδια του κράτους.
Μεταμφιεσμένος σοσιαλισμός
Όταν η δολοφονική πραγματικότητα του κομμουνισμού στο σοβιετικό σύστημα έγινε γνωστή στη Δύση με την έκδοση του βιβλίου του Σολζενίτσιν «Το Αρχιπέλαγος Γκουλάγκ» το 1973, ο όρος «κομμουνισμός» έχασε την απήχησή του και αντικαταστάθηκε από την λιγότερο επαχθή έννοια του «σοσιαλισμού». Όταν κι αυτός ο όρος έγινε λιγότερο ελκυστικός, η έκφραση «αριστερά» ήρθε στο προσκήνιο. Όταν η «αριστερά» απέκτησε κακό όνομα, ο όρος liberal («φιλελεύθερος») έγινε το εμπορικό σήμα, όπως συνέβη στις Ηνωμένες Πολιτείες. Εδώ, οι σοσιαλιστές έχουν σφετεριστεί την έννοια του «φιλελεύθερου», έτσι ώστε ο «φιλελευθερισμός» να υποδηλώνει το αντίθετο της αρχικής του σημασίας.
Τώρα, ο όρος «δημοκρατικός σοσιαλισμός» είναι στη μόδα. Σε αυτήν την έκφραση, ο όρος «δημοκρατικός» έχει αντικαταστήσει την κομμουνιστική έννοια του «προλεταριάτου». Η ιδέα πίσω από αυτή την αλλαγή είναι ότι «ο λαός» ταυτίζεται με το προλεταριάτο επειδή αποτελεί τη μεγάλη πλειοψηφία. Η «δικτατορία του προλεταριάτου» αποκτά ένα νέο νόημα. Για τους δημοκρατικούς σοσιαλιστές, η κυριαρχία της πλειοψηφίας δίνει στο κόμμα που βρίσκεται στην εξουσία τη νομιμοποίηση να διαβρώσει και τελικά να καταργήσει την ιδιωτική ιδιοκτησία — αρχικά μέσω της φορολογίας και της ρύθμισης και τελικά μέσω της κολλεκτιβοποίησης των μέσων παραγωγής.
Όλα αυτά υπηρετούν το σοσιαλιστικό όνειρο, το οποίο υποστηρίζει ότι υπό τον σοσιαλισμό θα υπήρχε τόσο υλική αφθονία όσο και ισότητα. Όπως πρότειναν ο Μαρξ και ο Ένγκελς, ο σοσιαλισμός προσφέρει όλα τα οφέλη και την αφθονία του καπιταλισμού, αλλά διατηρεί και την τέλεια ισότητα. Η πραγματικότητα, ωστόσο, δείχνει ότι ο σοσιαλισμός συνοδεύεται από οικονομική δυστυχία, κοινωνική στέρηση και πολιτική καταπίεση. Ο σοσιαλισμός δείχνει ότι όσο περισσότερο θέλει κανείς να πραγματώσει τον παράδεισο επί της γης με τη χρήση βίας, τόσο περισσότερο, στην πραγματικότητα, θα δημιουργήσει μια κόλαση.
[ Πηγή άρθρου: Democratic Socialism and Regular Socialism Have the Same Goal ]
