Ναι, ο Μαρξ υποστήριζε τη βία και την πολιτική καταστολή
Έχουμε τα τεκμήρια που το αποδεικνύουν.
Ετικέτες: Σοσιαλισμός
Άρθρο του Lawrence W. Reed, δημοσιευμένο στις 25/2/2025 από το Foundation for Economic Education.
Πρόσφατα έμεινα έκπληκτος από ένα εκτενές άρθρο που διάβασα -πολύ παραδόξως- στη Wall Street Journal. Ο Jacob Berger είναι καθηγητής φιλοσοφίας στο Lycoming College στο Williamsport της Πενσυλβάνια. Συνέγραψε ένα άρθρο στις 23 Ιανουαρίου με τίτλο «Why MAGA Folks Should Read Marx» (Γιατί οι υποστηρικτές του Τραμπ θα ήταν καλό να διαβάσουν Μαρξ), στο οποίο έγραφε:
Δεδομένης της ιστορίας των δολοφονικών κομμουνιστικών καθεστώτων, όπως η Ρωσία του Στάλιν, η Κίνα του Μάο και η Καμπότζη του Πολ Ποτ, είναι δελεαστικό να συμπεράνουμε ότι ο Μαρξ ενθάρρυνε την τυραννία. Όμως ο Μαρξ δεν υποστήριζε τη βία ή την πολιτική καταστολή και θα ένιωθε αποτροπιασμό από τις φρικαλεότητες που διαπράχθηκαν στο όνομά του. Πίεζε υπέρ μιας επανάστασης, αλλά οραματιζόταν ότι η ιδανική μετάβαση από τον καπιταλισμό στον κομμουνισμό θα ήταν ειρηνική και δημοκρατική, όπως η Βελούδινη Επανάσταση που απελευθέρωσε την Τσεχοσλοβακία από τη Σοβιετική κυριαρχία το 1989.
Ο Μαρξ στον οποίο αναφερόταν ο καθηγητής Berger ήταν ο Καρλ, όχι ο κωμικός Γκράουτσο Μαρξ. Έτσι, διάβασα ξανά την παράγραφο, σκεπτόμενος ότι ίσως τα μάτια μου με είχαν γελάσει. Ο Καρλ Μαρξ «δεν υποστήριζε τη βία ή την πολιτική καταστολή»; Δεν θυμάμαι κάτι τέτοιο, και νομίζω πως έχω διαβάσει ό,τι έγραψε ποτέ αυτός ο μποέμ γραφιάς, είτε με την πένα του είτε με μαρκαδόρους. «Οραματίστηκε ότι η ιδανική μετάβαση από τον καπιταλισμό στον κομμουνισμό θα ήταν ειρηνική και δημοκρατική»; Μήπως μου ξέφυγε κάτι σε όλα αυτά τα μαρξιστικά πράγματα που διάβασα; Ο Μαρξ ζητούσε μια «δικτατορία του προλεταριάτου». Μπορεί η δικτατορία να είναι ποτέ συναινετική και γαλήνια;
Ο καλός μου φίλος και συντάκτης του Spectator Paul Kengor παροτρύνει τους ανθρώπους να διαβάσουν το Κομμουνιστικό Μανιφέστο. Εκεί ο Μαρξ και ο συνεργάτης του, ο συνεργάτης του Φρίντριχ Ένγκελς, επιτέθηκαν στον καπιταλισμό και σκιαγράφησαν το όραμά τους για ένα σοσιαλιστικό/κομμουνιστικό μέλλον. Ο Paul απηχεί ένα διάσημο απόφθεγμα του Ronald Reagan: «Πώς καταλαβαίνεις αν κάποιος είναι κομμουνιστής; Είναι κάποιος που διαβάζει Μαρξ και Λένιν. Πώς ξεχωρίζεις έναν αντικομμουνιστή; Είναι αυτός που καταλαβαίνει τον Μαρξ και τον Λένιν».
Αυτό που φαινόταν να είναι ανόθευτος αναθεωρητισμός στο άρθρο του καθηγητή Berger με ώθησε να ακολουθήσω την πρόταση του Paul. Διάβασα ξανά το Κομμουνιστικό Μανιφέστο για μια τρίτη, ή τέταρτη ίσως, επώδυνη φορά. Κατέληξα στο αναπόφευκτο συμπέρασμα ότι ο καθηγητής Berger δεν το πιάνει.
Μολονότι η αριστερή πανεπιστημιακή κοινότητα εναγκαλίζεται συχνά τον Μαρξ, το Μανιφέστο φαίνεται σε έναν λογικό και σκεπτόμενο άνθρωπο ως μια απίστευτη ανοησία. Πρόκειται για μια αλαμπουρνέζικη, ακαταλαβίστικη γραφή, σαν να την σκαρφίστηκαν κοκορόμυαλοι. Είναι το είδος των πραγμάτων που θα περίμενε κανείς από έναν τσαρλατάνο, που κάνει λάθος διάγνωση του προβλήματος και στη συνέχεια συνταγογραφεί όλα τα λάθος φάρμακα, και ο οποίος πιστεύει ότι ο ασθενής που υποφέρει από πονόδοντο χρειάζεται να του αφαιρέσουν τα πόδια.
Το Μανιφέστο αποτελείται από τη μία υπεραπλούστευση μετά την άλλη: Τα πάντα, συμπεριλαμβανομένου του τι και πώς σκέφτεται ένα άτομο, ανάγονται στην άκαμπτη οικονομική «τάξη» στην οποία γεννήθηκε. Ο καθένας είναι είτε καταπιεστής είτε ένα αβοήθητο μέλος των καταπιεσμένων. Η ζωή έχει να κάνει με τη σύγκρουση.
Οι γενικεύσεις του βιβλίου είναι τόσο σαρωτικές και ατεκμηρίωτες, ώστε να είναι γελοίες και χωρίς νόημα, όπως ο ισχυρισμός ότι αν είσαι ένας άνδρας καπιταλιστής εργοδότης (ένας «αστός» κατά την υποτιμητική ορολογία του Μαρξ), δεν βλέπεις τη γυναίκα σου παρά ως «ένα απλό όργανο παραγωγής». Ταυτόχρονα, εσείς και οι συνάδελφοί σας άνδρες καπιταλιστές εργοδότες «παίρνετε τη μεγαλύτερη ευχαρίστηση αποπλανώντας ο ένας τις γυναίκες του άλλου». Οι άνθρωποι ανάγονται έτσι σε καρικατούρες και ομογενοποιούνται στο μαρξιστικό μπλέντερ, έτσι ώστε καμία εξαίρεση να μην μπορεί να αλλοιώσει τα προκατασκευασμένα στερεότυπα που εξυπηρετούν την μαρξιστική αφήγηση.
Σε ένα σημείο, ο Μαρξ και ο Ένγκελς ξεστομίζουν αυτή την ηλίθια ανοησία: «Ωστόσο, δημιουργεί άραγε η μισθωτή εργασία κάποια ιδιοκτησία για τον εργαζόμενο; Ουδόλως». Μάλιστα. «Ουδόλως», αποφαίνονται οι δύο ψευτοδιανοούμενοι. Ότοι κανείς, πουθενά δεν γνωρίζει κάποιον που να εργάζεται ως μισθωτός και να κατέχει κάτι, αφού πάρει τον μισθό του. Κανείς δεν έχει δει, ούτε έχει ακούσει ποτέ για έναν εργαζόμενο που αποταμίευσε και επένδυσε, ξεκίνησε μια επιχείρηση ή βελτίωσε την οικονομική του κατάσταση συσσωρεύοντας περιουσία.
Ω, σκέφτηκα, είμαι σίγουρος ότι ο Μαρξ και ο Ένγκελς θα έχουν κάποιες παραπομπές για αυτόν τον ισχυρισμό. Θα κοιτάξω στο κάτω μέρος της σελίδας για να ανακαλύψω την πηγή αυτού του παραλογισμού... Ουπς, δεν υπάρχουν παραπομπές. Καμία! Οι συγγραφείς αυτού του σπαρταριστού κειμένου που χαρακτηρίζεται ως «μανιφέστο» περιμένουν απλά να πιστέψετε στα λόγια τους. Και καλά θα κάνετε να μη διαφωνήσετε γιατί, όπως ισχυρίζονται με ξεδιάντροπη αλαζονεία, «οι κατηγορίες κατά του κομμουνισμού που διατυπώνονται από θρησκευτική, φιλοσοφική και, γενικά, ιδεολογική σκοπιά δεν αξίζουν σοβαρής εξέτασης».
Ας επιστρέψουμε στην παράγραφο που παρέθεσα από το άρθρο του καθηγητή Berger. Θέλει να πιστέψουμε ότι ο Μαρξ ήταν ένας ειρηνικός άνθρωπος. Ξαναδιαβάζοντας το Κομμουνιστικό Μανιφέστο, έψαξα να βρω οτιδήποτε που να δείχνει ότι ο Μαρξ ήταν κατά της βίας. Βρήκα το αντίθετο - σελίδα με σελίδα.
Ο Μαρξ περιφρονούσε τη θρησκεία, αλλά εμφανιζόταν σαν προφήτης: Η Ιστορία βαδίζει αναπόφευκτα προς ένα κομμουνιστικό μέλλον, στο οποίο όλες οι κυβερνήσεις θα «ξεθωριάσουν» μετά από μια περίοδο σοσιαλιστικής «δικτατορίας του προλεταριάτου». Ποτέ δεν εξήγησε τι θα ωθούσε οποιονδήποτε κάτοχο της απόλυτης εξουσίας να διακηρύξει ξαφνικά οικειοθελώς: «Τα λέμε αργότερα, εγώ την κάνω!». Μήπως ο Μαρξ το γνώριζε αυτό χρησιμοποιώντας κάρτες ταρώ, ή διαβάζοντας την παλάμη του; Μήπως διάβαζε τα εντόσθια ζώων; Από πού προερχόταν η σούπερ σίγουρη γνώση του για το μέλλον;
Μη με ρωτάτε. Δεν πιστεύω στη μαγεία. Αλλά είναι προφανές από το Μανιφέστο ότι ο Μαρξ (κι ο φιλαράκος του, ο Ένγκελς) θεωρούσαν δεδομένη τη βία για την επίτευξη του κομμουνιστικού στόχου. Αναλογιστείτε αυτή την παράγραφο:
Το προλεταριάτο θα χρησιμοποιήσει την πολιτική του υπεροχή για να αποσπάσει, σταδιακά, όλο το κεφάλαιο από την αστική τάξη, να συγκεντρώσει όλα τα μέσα παραγωγής στα χέρια του κράτους, δηλαδή του προλεταριάτου που είναι οργανωμένο ως κυρίαρχη τάξη, και να αυξήσει το σύνολο των παραγωγικών δυνάμεων όσο το δυνατόν ταχύτερα.
Μπορεί να επιτευχθεί ειρηνικά η συγκέντρωση όλων των μέσων παραγωγής στα χέρια του κράτους; Ο καθηγητής Berger μπορεί να το πιστεύει, αλλά ο Μαρξ δεν το πίστευε. Διαβάστε παρακάτω:
Φυσικά, στην αρχή, αυτό δεν μπορεί να επιτευχθεί παρά μόνο με δεσποτικές επεμβάσεις στα δικαιώματα της ιδιοκτησίας και στους όρους της αστικής παραγωγής- με μέτρα, επομένως, που φαίνονται οικονομικά ανεπαρκή και αβάσιμα, αλλά που, στην πορεία του κινήματος, ξεπερνούν τον εαυτό τους, καθιστούν αναγκαίες περαιτέρω επεμβάσεις στην παλιά κοινωνική τάξη και είναι αναπόφευκτες ως μέσο για την πλήρη επανάσταση του τρόπου παραγωγής.
Αυτή είναι μια σαλάτα από λέξεις, που σημαίνει «Θα πρέπει να τσακίσουμε πολλούς ανθρώπους».
Το Μανιφέστο ισχυρίζεται ότι «η θεωρία των κομμουνιστών μπορεί να συνοψιστεί σε μία και μόνη πρόταση: Κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας». Ίσως ο Μαρξ είδε με κάποιο τρόπο έναν μελλοντικό καθηγητή Berger να το προσπερνά αυτό, οπότε το ενίσχυσε με αυτή τη διαβεβαίωση: «Μας κατηγορείτε ότι σκοπεύουμε να καταργήσουμε την ιδιοκτησία σας. Ακριβώς έτσι: αυτό ακριβώς σκοπεύουμε να κάνουμε».
Ο Μαρξ επικρίνει τους σοσιαλιστές που δεν κατανοούν την αναγκαιότητα της επαναστατικής βίας. Επιθυμούν αφελώς «να επιτύχουν τους σκοπούς τους με ειρηνικά μέσα», τα οποία, όπως λέει, είναι «αναγκαστικά καταδικασμένα σε αποτυχία». Αυτή η παράγραφος από το Μανιφέστο σας κάνει να σκέφτεστε τον μη βίαιο Μαχάτμα Γκάντι ή έναν μανιακό με βίαιες τάσεις;
Εν ολίγοις, οι κομμουνιστές υποστηρίζουν παντού κάθε επαναστατικό κίνημα ενάντια στην υπάρχουσα κοινωνική και πολιτική τάξη πραγμάτων....Δηλώνουν ανοιχτά ότι οι στόχοι τους μπορούν να επιτευχθούν μόνο με τη βίαιη ανατροπή όλων των υφιστάμενων κοινωνικών συνθηκών.
Η «βίαιη ανατροπή» όχι κάποιων αλλά «όλων των υφιστάμενων κοινωνικών συνθηκών». Πώς μπόρεσε ο καθηγητής Berger να ξεφύγει, ισχυριζόμενος ότι ένας άνθρωπος που έβαλε το όνομά του σε μια τέτοια ανατριχιαστική δήλωση ήταν ειρηνιστής;
Ίσως το πιο διάσημο μέρος του Μανιφέστου να είναι ο κατάλογος με τις συνοπτικές δηλώσεις των κομμουνιστών για το τι θέλουν να γίνει - γνωστές ως οι «Δέκα Εντολές» του συγγράμματός. Πρόκειται άραγε για απλές, χρήσιμες συμβουλές για μια καλύτερη ζωή, ή για προτροπές για την βία, την οποία αρνείται ο καθηγητής Berger; Ας δούμε μερικές μόνο από αυτές:
Κατάργηση της ιδιοκτησίας επί της γης και χρήση όλων των μισθωμάτων της γης για δημόσιους σκοπούς. Πώς υποτίθεται ότι θα γίνει αυτή η «κατάργηση»; Είτε όλοι θα παραδώσουν εθελοντικά τα υπάρχοντά τους στην κυβέρνηση, είτε η κυβέρνηση θα εμφανιστεί με όπλα και θα τα κατασχέσει. Το πρώτο είναι ένα παιδικό παραμυθάκι- το δεύτερο είναι η μόνη ρεαλιστική επιλογή, και δύσκολα μπορεί να θεωρηθεί μη-βίαιη.
Ένας βαρύς προοδευτικός, ή κλιμακούμενος, φόρος εισοδήματος. Μην πληρώσετε τους φόρους σας. Θα διαπιστώσετε αν οι φόροι είναι εθελοντικές εισφορές ή όχι. Δεν θα χρειαστεί καν να διαβάσετε το Κομμουνιστικό Μανιφέστο για να ανακαλύψετε τι εννοούσε εδώ ο Μαρξ.
Κατάργηση όλων των κληρονομικών δικαιωμάτων. Πώς θα εμποδίσετε τη μαμά και τον μπαμπά να κληροδοτήσουν πράγματα στα παιδιά τους; Θα τους δώσετε ένα φυλλάδιο που να τους εξηγεί γιατί δεν θα πρέπει να το κάνουν; Καλή τύχη. Νομίζω ότι θα ήταν καλύτερα να έχετε όπλα μαζί σας.
Δήμευση της περιουσίας όλων των μεταναστών και των επαναστατών. Δεν υπάρχει τίποτα για να δείτε εδώ. Σίγουρα ο Μαρξ σκόπευε τέτοιες κατασχέσεις να είναι τουλάχιστον «ως επί το πλείστον ειρηνικές» (mostly peaceful).
Συγκέντρωση των μέσων επικοινωνίας και μεταφοράς στα χέρια του κράτους. Μόλις η κυβέρνηση αναλάβει το ραδιόφωνο, την τηλεόραση, τις εφημερίδες, το Διαδίκτυο και κάθε άλλη μέθοδο με την οποία μεταφέρουμε τις σκέψεις μας ή το σώμα μας, θα μας επιτρέψει να λέμε ό,τι θέλουμε και να πηγαίνουμε όπου θέλουμε. Ξυπνήστε, καθηγητά Berger.
Ίση ευθύνη όλων στην εργασία. Δημιουργία βιομηχανικών στρατών, ιδίως για τη γεωργία. Όταν οι Μαρξιστές είναι επικεφαλής, θα πρέπει να δουλεύεις. Μπορεί να είσαι μέχρι και εργάτης σε κάποιο μεγάλο αγροτικό στρατό επιστρατευμένων.
Συνδυασμός της γεωργίας με τις μεταποιητικές βιομηχανίες —σταδιακή κατάργηση κάθε διάκρισης μεταξύ πόλης και υπαίθρου, με μια πιο ισόρροπη κατανομή του πληθυσμού στη χώρα. Θυμάστε τη σκηνή στην ταινία του 1985 The Killing Fields, στην οποία οι κομμουνιστές της Καμπότζης ανάγκαζαν τους κατοίκους της πόλης να δουλεύουν στους ορυζώνες; Είχαν πάρει τον Μαρξ στα σοβαρά. Ήθελαν το κράτος να αποφασίζει το πού θα ζεις και πού θα εργάζεσαι. Μπορεί αυτό να θεωρηθεί απλά μια μη-βίαιη άσκηση;
Φεύ, νομίζω ότι θα επιμείνω στην γνώμη μου. Διαβάστε το βιβλίο του Paul Kengor, The Devil and Karl Marx, αν χρειάζεστε περισσότερες αποδείξεις ότι ο Καρλ Μαρξ δεν ήταν απλώς ένας κόκκινος κύριος Ρότζερς (σ.σ. ο δημιουργός και οικοδεσπότης της προσχολικής τηλεοπτικής σειράς Mister Rogers' Neighborhood).
Θα εγκαλέσει κάποιος στο Lycoming College τον καθηγητή Berger για διανοητική ατασθαλία; Κάποιος από τους συναδέλφους του ακαδημαϊκούς ίσως; Δεν θα έβαζα και στοίχημα.
Δείτε επίσης:

Η ηθική και πνευματική χρεοκοπία της αριστεράς: Ρουσσώ, Μαρξ, Τσε, Μπρεχτ, Σαρτρ, Κέηνς, και άλλοι
Ο Lawrence W. («Larry») Reed είναι ο επίτιμος πρόεδρος του FEE, Senior Fellow του Humphreys Family και Παγκόσμιος Πρεσβευτής του Ron Manners for Liberty. Στο παρελθόν διετέλεσε πρόεδρος του FEE από το 2008 έως το 2019. Ήταν πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του FEE τη δεκαετία του 1990 και αρθρογραφεί και μιλάει για το FEE από τα τέλη της δεκαετίας του 1970.