Τα σούπερ γιοτ όπως του Μπέζος *μειώνουν* την παγκόσμια φτώχεια στην πραγματικότητα
Ο παγκόσμιος στόλος των σούπερ γιοτ συνεισφέρει σχεδόν 43 δισεκατομμύρια ευρώ σε μισθούς παγκοσμίως, στηρίζοντας σημαντικά τις τοπικές οικονομίες.
Ετικέτες: Κεφάλαιο και Τόκοι, Αξία και Συναλλαγές, Καπιταλισμός
Άρθρο του Λίπτον Μάθιους, δημοσιευμένο στις 5/8/2025 από το Mises Institute.
Μπορείτε να ακούσετε αυτό το κείμενο μέσω της εφαρμογής του Substack για κινητά.
Ο Τζεφ Μπέζος -ιδρυτής της Amazon και ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους στον κόσμο- δέχεται έντονη κριτική για την αγορά ενός σούπερ γιοτ, που φέρεται να αξίζει 500 εκατομμύρια δολάρια. Για πολλούς, η κλίμακα αυτού του πρότζεκτ έχει γίνει σύμβολο της ανισότητας και των υπερβολών των υπερπλουσίων. Οι επικριτές του υποστηρίζουν ότι μια τέτοια σπατάλη είναι αδιανόητη σε έναν κόσμο που παλεύει με τη φτώχεια, την ανεργία και τις περιβαλλοντικές κρίσεις. Ωστόσο, αυτή η οπτική συχνά παραβλέπει μια ζωτική αλήθεια. Τα σούπερ γιοτ, όπως του Μπέζος, δεν είναι απλώς πολυτελή περιουσιακά στοιχεία. Είναι ισχυροί μοχλοί της οικονομικής δραστηριότητας. Αντί να αποτελούν ένα έργο ματαιοδοξίας, αυτά τα σκάφη τροφοδοτούν τη δημιουργία θέσεων εργασίας, την ανάπτυξη της βιομηχανίας και δημιουργούν εισόδημα για τους απλούς ανθρώπους.
Η βιομηχανία των σούπερ γιοτ αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό και αναπτυσσόμενο τμήμα της παγκόσμιας οικονομίας. Περιλαμβάνει τα πάντα, από την κατασκευή και την ανακαίνιση έως τη συντήρηση, τη λειτουργία και τις τουριστικές υπηρεσίες. Κάθε ένας από αυτούς τους τομείς υποστηρίζει ένα ευρύ δίκτυο βιομηχανιών και επαγγελματιών. Το 2022, η παγκόσμια αγορά σούπερ γιοτ αποτιμήθηκε στα 2,7 δισεκατομμύρια δολάρια, με προβλέψεις να αναμένουν να αυξηθεί στα 4,4 δισεκατομμύρια δολάρια έως το 2030. Αυτή η επέκταση υποστηρίζεται από τον αυξανόμενο αριθμό ατόμων με υψηλό εισόδημα και το αυξανόμενο ενδιαφέρον για τον θαλάσσιο τουρισμό.
Η κατασκευή ενός σούπερ γιοτ είναι μια εξαιρετικά απαιτητική εργασία. Απαιτεί την εμπειρογνωμοσύνη μηχανικών, σχεδιαστών, ηλεκτρολόγων, μεταλλουργών, διακοσμητών εσωτερικών χώρων και διαχειριστών πρότζεκτ, μεταξύ πολλών άλλων. Μια μελέτη του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ για τον Σύνδεσμο Κατασκευαστών Σούπερ γιοτ (SYBAss) διαπίστωσε ότι ο παγκόσμιος στόλος σούπερ γιοτ άνω των 30 μέτρων απαιτούσε περισσότερα από ένα εκατομμύριο εργασιακά έτη για την κατασκευή του, συνεισφέροντας σχεδόν 43 δισεκατομμύρια ευρώ σε μισθούς παγκοσμίως. Κατά μέσο όρο, κάθε σούπερ γιοτ απαιτεί περισσότερα από 9,5 εκατομμύρια ευρώ σε κόστος εργασίας, μόνο για την κατασκευή του. Μόλις ένα γιοτ ολοκληρωθεί και τεθεί σε λειτουργία, συνεχίζει να υποστηρίζει ένα ευρύ φάσμα εργασιών. Το ετήσιο κόστος λειτουργίας, συντήρησης και ανακαίνισης για τον στόλο των σούπερ γιοτ εκτιμήθηκε σε 11,3 δισεκατομμύρια ευρώ. Αυτό το κόστος αντικατοπτρίζει την επαναλαμβανόμενη οικονομική δραστηριότητα και περιλαμβάνει τους μισθούς του πληρώματος, τα τέλη μαρίνας, τα καύσιμα, τις επισκευές και ένα ευρύ φάσμα συμβάσεων παροχής υπηρεσιών.
Τα σούπερ γιοτ απασχολούν πληρώματα πλήρους απασχόλησης που κυμαίνονται από 7 έως 30 άτομα, ανάλογα με το μέγεθος του σκάφους. Οι θέσεις μπορούν να περιλαμβάνουν καπετάνιο, μηχανικό, σεφ, οικονόμο, ναυτικό, ακόμη και ειδικούς όπως εκπαιδευτές καταδύσεων ή θεραπευτές spa. Αυτό το επίπεδο απασχόλησης είναι σταθερό καθ' όλη τη διάρκεια του έτους, ανεξάρτητα από το αν το γιοτ χρησιμοποιείται από τον ιδιοκτήτη του. Οι επιχειρήσεις στην ξηρά επωφελούνται επίσης, καθώς αυτά τα σκάφη δένουν σε μαρίνες σε όλο τον κόσμο. Εστιατόρια, καταστήματα, προμηθευτές και υπηρεσίες μεταφορών εισπράττουν όλα ένα μερίδιο των δαπανών που συνοδεύουν αυτούς τους επισκέπτες υψηλής αξίας.
Τα οικονομικά οφέλη επεκτείνονται ακόμη περισσότερο στον τουριστικό τομέα. Σύμφωνα με μια μελέτη της Παγκόσμιας Τράπεζας του 2023 , οι τουρίστες σκαφών αναψυχής ξοδεύουν κατά μέσο όρο 287 δολάρια ανά άτομο την ημέρα - σχεδόν διπλάσια από τα 162 δολάρια που ξοδεύουν οι γενικοί τουρίστες αναψυχής στην Ισπανία. Αυτή η υψηλή κατά κεφαλήν δαπάνη στηρίζει τις τοπικές οικονομίες μέσω του τουρισμού πολυτελείας, των εφοδιασμών, των μεταφορών, των εκδρομών και της φιλοξενίας υψηλών προδιαγραφών. Οι χώρες που έχουν υιοθετήσει τον τουρισμό σκαφών αναψυχής ως στρατηγικό τομέα ανάπτυξης προσφέρουν αδιάσειστα στοιχεία για τα οφέλη του. Στο Ώκλαντ της Νέας Ζηλανδίας, η επισκεψιμότητα των σούπερ γιοτ δημιούργησε προστιθέμενη αξία 89 εκατομμυρίων δολαρίων το 2017 και υποστήριξε το ισοδύναμο 1.780 θέσεων εργασίας. Στην Ταϊτή, τα σούπερ γιοτ απέφεραν 28 εκατομμύρια δολάρια το 2018 και η Αυστραλία ανέφερε περίπου 100 εκατομμύρια δολάρια σε δαπάνες που σχετίζονται με σούπερ γιοτ το 2020.
Οι αναπτυσσόμενες χώρες έχουν επίσης αναγνωρίσει τις δυνατότητες. Το Πράσινο Ακρωτήριο - ένα νησιωτικό έθνος στα ανοικτά των ακτών της Δυτικής Αφρικής - διεξήγαγε εις βάθος ανάλυση του τομέα των σκαφών αναψυχής. Η Παγκόσμια Τράπεζα διαπίστωσε ότι οι στοχευμένες επενδύσεις σε υποδομές μαρίνων και η κανονιστική μεταρρύθμιση θα μπορούσαν να αυξήσουν τα έσοδα από τον τουρισμό σκαφών αναψυχής έως και κατά 146 εκατομμύρια δολάρια ετησίως. Αυτή η πρόβλεψη βασίζεται σε ένα στρατηγικό σενάριο ανάπτυξης που περιλαμβάνει αναβαθμίσεις στο Σάο Βισέντε, το Σαλ και το Σαντιάγο, παράλληλα με βελτιωμένες τελωνειακές διαδικασίες και πρωτοβουλίες μάρκετινγκ.
Οι επικριτές συχνά υποστηρίζουν ότι τα σούπερ γιοτ είναι σπάταλες εκφράσεις προσωπικής υπερβολής, αποκομμένες από την πραγματική δημιουργία αξίας. Μολονότι οι οπτικές μπορεί να είναι αμφιλεγόμενες, η οικονομική πραγματικότητα δείχνει μια διαφορετική ιστορία. Τα χρήματα που δαπανώνται για γιοτ δεν εξαφανίζονται - κατανέμονται σε ένα ευρύ δίκτυο θέσεων εργασίας, υπηρεσιών και βιομηχανιών. Κάθε δολάριο που δαπανάται βοηθά στην πληρωμή των μισθών των ναυπηγών, των μηχανικών, του προσωπικού μαρίνων, των σεφ, των οδηγών, των ταξιδιωτικών πρακτόρων και των εργαζομένων στον τομέα της φιλοξενίας.
Οι περιβαλλοντικές ανησυχίες -μια άλλη συχνή κριτική- λαμβάνονται επίσης σοβαρά υπόψη από τους ενδιαφερόμενους φορείς του κλάδου. Πολλά νέα γιοτ υιοθετούν υβριδικά συστήματα πρόωσης, βιώσιμα υλικά και προηγμένες τεχνολογίες επεξεργασίας αποβλήτων. Χώρες όπως το Πράσινο Ακρωτήριο ενσωματώνουν την περιβαλλοντική προστασία στις στρατηγικές τους για τον τουρισμό με γιοτ, συμπεριλαμβανομένων των κανονισμών για την απόρριψη λυμάτων, των μέτρων προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος και της προσεκτικής ανάπτυξης μαρίνων σε οικολογικά ευαίσθητες ζώνες.
Αντί να καταδικάζει τις δαπάνες του Μπέζος ως περιττές, μια πιο εποικοδομητική άποψη αναγνωρίζει πώς ένα τέτοιο αγαθό πολυτελείας αντιπροσωπεύει αμέτρητες εθελούσιες συναλλαγές. Τα 500 εκατομμύρια δολάρια που δαπανήθηκαν για το γιοτ του διοχετεύονται σε εκατοντάδες επιχειρήσεις και χιλιάδες νοικοκυριά. Οι χώρες που αυτοπροσδιορίζονται ως φιλικές προς τα γιοτ -επενδύοντας σε υποδομές, χαλαρώνοντας τους κανονισμούς και προωθώντας τους προορισμούς τους- μπορούν να αξιοποιήσουν αυτό το οικονομικό δυναμικό.
Το γιοτ του Τζεφ Μπέζος, αξίας 500 εκατομμυρίων δολαρίων, είναι κάτι περισσότερο από μια προσωπική απόλαυση. Είναι ένα πλωτό περιουσιακό στοιχείο που οδηγεί στην ανάπτυξη των παγκόσμιων τομέων της ναυπηγικής, της φιλοξενίας και του τουρισμού. Υποστηρίζει χιλιάδες θέσεις εργασίας και διοχετεύει δισεκατομμύρια κεφαλαίων, τόσο στις ανεπτυγμένες όσο και στις αναπτυσσόμενες οικονομίες. Όταν εξεταστεί στο πλαίσιο της ευρύτερης βιομηχανίας των σούπερ γιοτ, το γιοτ του Μπέζος δεν αποτελεί σύμβολο σπατάλης - είναι μια μηχανή που δημιουργεί ευκαιρίες.
