Γιατί η συμμαχία Στάλιν-Χίτλερ δεν πρέπει να ξεχαστεί ποτέ
Άρθρο του Benjamin Williams, που δημοσιεύτηκε στις 23/7/2023 από το FEE. Χρόνος ανάγνωσης 6'.
Η σκόπιμη σιωπή και η αδράνεια του Στάλιν κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου επέτρεψαν στο Ολοκαύτωμα να εκτυλιχθεί χωρίς καμία ουσιαστική αντίσταση ή αντίδραση
Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν μια από τις πιο καταστροφικές περιόδους στην ανθρώπινη ιστορία, η οποία σημαδεύτηκε από πρωτοφανή βία, γενοκτονίες και καταστροφές. Ωστόσο, ενώ η αφήγηση του πολέμου κυριαρχείται από τον Άξονα και τις δυτικές Συμμαχικές δυνάμεις, ο ρόλος της Σοβιετικής Ένωσης, ιδιαίτερα υπό τον Ιωσήφ Στάλιν, στην έμμεση υποστήριξη της εκστρατείας τρόμου και κατάκτησης της Ναζιστικής Γερμανίας, συχνά υποτιμάται. Με βάση πολλά ιστορικά αποσπάσματα, αυτό το άρθρο θα αποκαλύψει τη συμμετοχή των Σοβιετικών στις πολεμικές προσπάθειες των Ναζί και την αποτυχία τους να προστατεύσουν ή να ενημερώσουν τον εβραϊκό πληθυσμό τους για τις επικείμενες φρικαλεότητες.
Το σύμφωνο Μολότοφ (Σοβιετική Ένωση) - Ρίμπεντροπ (Γερμανία) υπογράφηκε τα ξημερώματα της 24ης Αυγούστου 1939, σε μια σουρεαλιστική τελετή όπου οι σβάστικες κυμάτιζαν δίπλα στα σφυροδρέπανα. Οι σημαίες με τις σβάστικες προέρχονταν από ένα κινηματογραφικό στούντιο, όπου είχαν χρησιμοποιηθεί για αντιναζιστικές προπαγανδιστικές ταινίες. Το δεκαετές σύμφωνο μη επίθεσης μεταξύ ΕΣΣΔ και Γερμανίας συνοδευόταν από ένα μυστικό πρωτόκολλο που σκιαγραφούσε τις σφαίρες επιρροής για κάθε δύναμη στην Ανατολική Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της διχοτόμησης της Πολωνίας και της παραχώρησης των κρατών της Βαλτικής και της Βεσσαραβίας στους Σοβιετικούς.
Ο Στάλιν έκανε μια πρόποση στο τέλος, λέγοντας: «Ξέρω πόσο αγαπά το γερμανικό έθνος τον Φύρερ του· θα ήθελα λοιπόν να πιω στην υγεία του». Η πρόποση ήταν μια τραγική ειρωνεία, λαμβάνοντας υπόψη την εχθρική στάση που είχε κρατήσει προηγουμένως η ΕΣΣΔ απέναντι στη ναζιστική Γερμανία. Το πρώτο δώρο του Στάλιν μετά το σύμφωνο ήταν η έκδοση περίπου 600 Γερμανών κομμουνιστών στην Γερμανία, οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν Εβραίοι. Κανόνισε να εκδοθούν στην Γκεστάπο στο Μπρεστ-Λιτόφσκ, μια συμβολική τοποθεσία γεμάτη ιστορικές προεκτάσεις. Μεταξύ των εκδοθέντων ήταν ο Χανς Ντέιβιντ, ένας προικισμένος συνθέτης, ο οποίος αργότερα χάθηκε στους θαλάμους αερίων του Μαϊντάνεκ, μια μοίρα που μοιράζονται πολλοί άλλοι. Αυτή η διαδικασία παράδοσης Εβραίων και/ή κομμουνιστών κρατουμένων στους Ναζί συνεχίστηκε και μετά το 1939.
Η Margarete Buber-Neumann, μια πρώην κομμουνίστρια που έγινε ένθερμη αντικομμουνίστρια, ήταν ένα τέτοιο άτομο, που μεταφέρθηκε από τη σοβιετικές φυλακές στα χέρια της Γκεστάπο το 1940. Επιζώντας από τις βάναυσες συνθήκες τόσο μιας σοβιετικής φυλακής όσο και ενός ναζιστικού στρατοπέδου συγκέντρωσης, η Buber-Neumann αργότερα έγραψε τα απομνημονεύματα "Under Two Dictators", που περιγράφει λεπτομερώς την σκληρή πραγματικότητα της ζωής κάτω από τα ολοκληρωτικά καθεστώτα του Στάλιν και του Χίτλερ.
Στα αρχικά στάδια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, μετά την υπογραφή του Συμφώνου Μολότοφ-Ρίμπεντροπ το 1939, η Σοβιετική Ένωση και η Ναζιστική Γερμανία ξεκίνησαν μια διπλωματική σχέση που επέτρεψε την εδαφική επέκταση και τους πολιτικούς ελιγμούς. Τα δύο ολοκληρωτικά σοσιαλιστικά καθεστώτα σχημάτισαν μια άβολη εταιρική σχέση που χαρακτηριζόταν από την οικονομική συνεργασία, την απόκρυψη πληροφοριών και την μη επίθεση. Ο αντίκτυπος αυτής της συμμαχίας στον εβραϊκό πληθυσμό, ιδιαίτερα στη σοβιετική κατεχόμενη ζώνη της Πολωνίας, ήταν δριμύς και καταστροφικός.
Ο ιδεολογικός υπολογισμός της εξωτερικής πολιτικής του Στάλιν έγινε φανερός στην προσμονή του για την επικείμενη γερμανική επίθεση κατά της Πολωνίας. Αναγνωρίζοντας το αναπόφευκτο της βρετανικής και γαλλικής επέμβασης, ο Στάλιν είδε μια μοναδική ευκαιρία να προωθήσει τους σκοπούς του κομμουνισμού. Από τη σκοπιά του, μια παρατεταμένη σύγκρουση μεταξύ των καπιταλιστικών δυνάμεων παρουσίαζε ένα ιδανικό σενάριο, σπέρνοντας διχόνοια και δημιουργώντας ευκαιρίες για την εξάπλωση της σοβιετικής επιρροής.
Ο Στάλιν ήταν ξεκάθαρος στις μηχανορραφίες του, δηλώνοντας ότι η ΕΣΣΔ, «η Χώρα των Βιοπαλαιστών», θα είχε όφελος από έναν παρατεταμένο πόλεμο, που θα αποδυνάμωνε τόσο το Ράιχ όσο και το αγγλο-γαλλικό μπλοκ. Φοβούμενος την ταχεία ολοκλήρωση του πολέμου, ο Στάλιν τόνισε τη σημασία της βοήθειας προς την Γερμανία, για να εξασφαλίσει μια μακρά και δαπανηρή σύγκρουση. Παρά τις συνεχιζόμενες εντάσεις με την Ιαπωνία στην Άπω Ανατολή, ο Στάλιν οραματιζόταν την τελική είσοδο της ΕΣΣΔ στο ευρωπαϊκό θέατρο των συγκρούσεων σε μια εποχή πιο συμφέρουσα για τα σοβιετικά συμφέροντα. Το στρατηγικό όραμα του σοβιετικού ηγέτη υπογράμμιζε έναν αδίστακτο πραγματισμό και μια αδιάλλακτη δέσμευση για τον κομμουνιστικό σκοπό.
Η μαζική απέλαση περίπου ενός εκατομμυρίου Πολωνών προσφύγων που ξεκίνησε από την NKVD του Lavrentiy Beria τον Φεβρουάριο του 1940, εκ των οποίων οι μισοί ήταν Εβραίοι, υπογραμμίζει την πρώτη ανησυχητική πτυχή της σοβιετικής-ναζιστικής συνεργασίας. Οι απελαθέντες, κατηγοριοποιημένοι με διάφορες ετικέτες, όπως «Η Εβραϊκή Εθνική Αντεπανάσταση» στάλθηκαν στη Σιβηρία κάτω από φρικτές συνθήκες που οδήγησαν σε πολλούς θανάτους καθ' οδόν. Σημειωτέον, πολλοί Εβραίοι ηγέτες και ακτιβιστές ήταν μεταξύ των συλληφθέντων, συμπεριλαμβανομένου του Menachem Begin, ενός νεαρού σιωνιστή ηγέτη, και των Henryk Ehrlich και Viktor Alter, ιδρυτές του Polish Bund, του μεγαλύτερου εβραϊκού κόμματος της Πολωνίας. Αυτή η μαζική απέλαση αντιπροσώπευε την «κύρια διοικητική μέθοδο του σοβιετισμού».
Ταυτόχρονα, οι σοβιετικές αρχές κράτησαν τον εβραϊκό πληθυσμό ανενημέρωτο για τις συνεχιζόμενες ναζιστικές θηριωδίες ακριβώς απέναντι από τα σύνορα, διατηρώντας μια σκόπιμη σιωπή που επέτρεψε το Ολοκαύτωμα. Ως μέρος του συμφώνου μη επίθεσης, τα σοβιετικά όργανα δεν ανέφεραν τις γενοκτονικές σφαγές που διεξήγαγαν οι Ναζί μεταξύ 1939 και 1941. Αυτές οι προαναφερθείσες αντιναζιστικές ταινίες δεν παράγονταν πλέον. Οι σοβιετικές εφημερίδες, όπως η Pravda, μόλις και μετά βίας χρησιμοποίησαν τη λέξη «φασίστας» από το 1939 έως το 1941. Αυτή η σιωπή συνεχίστηκε ακόμη και μετά την παραβίαση του συμφώνου από τους Ναζί και την εισβολή στην ΕΣΣΔ, μια κίνηση που επιτάχυνε την εξόντωση 1,5 εκατομμυρίου Εβραίων στη Λευκορωσία και την Ουκρανία. Ουσιαστικά, η σιωπή και η αδράνεια του Στάλιν επέτρεψαν στο Ολοκαύτωμα να εκτυλιχθεί χωρίς καμία ουσιαστική αντίσταση ή αντίδραση.
Επιπλέον, η σοβιετική συνενοχή συνέβαλε στην κανονικοποίηση της ναζιστικής βίας. Τα εβραϊκής καταγωγής θύματα των μαζικών εκτελέσεων αναφέρονταν συνήθως ως «Πολωνοί» ή «Ουκρανοί» στα σοβιετικά μέσα ενημέρωσης, συσκοτίζοντας τον σαφή αντισημιτικό χαρακτήρα των ναζιστικών πογκρόμ. Ο σοβιετικός πληθυσμός, παρά τη συνεχή κατήχηση, δεν είχε ενημέρωση σχετικά με τον ναζιστικό αντισημιτισμό ή το σχέδιο γενοκτονίας τους, κάτι που καλλιέργησε την άγνοια που τελικά οδήγησε στην ευρεία συνεργασία εναντίον των εβραϊκών πληθυσμών.
Παράλληλα με αυτές τις πολιτικές, η Σοβιετική Ένωση παρείχε επίσης οικονομική υποστήριξη στη Ναζιστική Γερμανία, η οποία ήταν καθοριστική για τη διευκόλυνση του κατακτητικού πολέμου του Χίτλερ. Η σημασία αυτής της βοήθειας ήταν μεγάλη, καθώς η ΕΣΣΔ προμήθευε σημαντικές ποσότητες τροφίμων και πρώτων υλών στους Ναζί. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια της εισβολής στη Γαλλία και στις Κάτω Χώρες, η ΕΣΣΔ προμήθευσε το Ράιχ με 163.000 τόνους πετρελαίου και 243.000 τόνους ουκρανικού σίτου μόνο τον Μάιο και τον Ιούνιο του 1940. Καθώς η γερμανική ζήτηση αυξήθηκε κατά τη διάρκεια κρίσιμων μαχών, όπως στη Δουνκέρκη, οι παραδόσεις σοβιετικού πετρελαίου αυξήθηκαν για να καλύψουν τις ανάγκες, τροφοδοτώντας ουσιαστικά την κατάκτηση της Δυτικής Ευρώπης από τον Χίτλερ.
Δημόσια, η Σοβιετική Ένωση υποστήριξε ακόμη και τη γερμανική εισβολή στη Γαλλία και στις Κάτω Χώρες. Το Γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα έλαβε εντολή να μην αντισταθεί στους Γερμανούς, οδηγώντας σε ένα κύμα αυτομόλησης και αποδυναμώνοντας περαιτέρω την ικανότητα της Γαλλίας να αντισταθεί στη γερμανική επίθεση. Παρά την εσωτερική διχόνοια και την αντίσταση, οι Σοβιετικοί συνέχισαν να προπαγανδίζουν ηττοπαθή συνθήματα, υπονομεύοντας ενεργά την πολεμική προσπάθεια κατά των Ναζί.
Στη σημερινή συζήτηση, υπάρχει μια τάση μεταξύ των απολογητών της Σοβιετίας να επαινούν την ΕΣΣΔ ως τη μοναδική δύναμη που ανέτρεψε τελικά το ναζιστικό καθεστώς το 1945. Αυτό, φυσικά, αγνοεί την κρίσιμη υποστήριξη που προήλθε από τις ΗΠΑ μέσω του Lend-Lease (νόμος «εκμισθώσεως και δανεισμού» της κυβέρνησης Ρούσβελτ). Ακόμη και ο Στάλιν παραδέχτηκε «Χωρίς τα μηχανήματα που λάβαμε μέσω του Lend-Lease, θα είχαμε χάσει τον πόλεμο.» Ενώ οι θυσίες που έγιναν από εκατομμύρια Σοβιετικούς στρατιώτες δεν πρέπει να ξεχαστούν ή να σαρωθούν κάτω από το χαλί, είναι ζωτικής σημασίας για εμάς να φωτίσουμε ταυτόχρονα τις πιο σκοτεινές γωνιές αυτού του παρελθόντος.
Θα πρέπει να αντισταθούμε στην έκκληση να αγνοήσουμε την πραγματικότητα της συνενοχής της Σοβιετικής Ένωσης. Δεν μπορεί κανείς να ξεχάσει ότι η αρχική συμμαχία που σφυρηλατήθηκε μεταξύ Στάλιν και Χίτλερ δεν είχε τις ρίζες της στην ανάγκη, αλλά φύτρωσε στο έδαφος της σοσιαλιστικής ιδεολογίας του Στάλιν. Ήταν τέτοιο το δηλητήριο που περιέκλειε αυτή η πολιτική συμμαχία που, αν ο Χίτλερ δεν είχε εισβάλει στην ΕΣΣΔ το 1941 ή αν είχε επιλέξει να εγκαταλείψει εντελώς αυτόν τον δρόμο, η Σοβιετική Ένωση θα μπορούσε να συνέχιζε να στέκεται σιωπηλή και να τον υποστηρίζει. Έχοντας στρέψει τα μάτια τους αλλού, οι σοβιετικοί θα μπορούσαν να είχαν παραμείνει παρατηρητές και συνεργοί, καθώς το τερατώδες ναζιστικό καθεστώς σέρνονταν απειλητικά κατά ολόκληρης της Ευρώπης.
Καθώς κοιτάμε το παρελθόν, πέφτει μια σκιά θλίψης, ένας απόηχος θρήνου για τα κάποτε άφωνα θύματα, που αντηχεί μια έκκληση: η ιστορία να μην επαναλάβει τις πιο σκοτεινές ώρες της. Το καθήκον μας στη μνήμη απαιτεί να κρατάμε κοντά μας αυτές τις πικρές αλήθειες και να μάθουμε από αυτές, εάν θέλουμε να τιμήσουμε την κληρονομιά εκείνων που υπέφεραν και πέθαναν κάτω από τη σκιά των ολοκληρωτικών καθεστώτων.
[ Για περισσότερα άρθρα όπως αυτό, επιλέξτε την ετικέτα «Ιστορία», στο πάνω μέρος της αρχικής σελίδας του X-press ]
Ο Benjamin Williams είναι συνεργάτης του Henry Hazlitt Project for Educational Journalism του FEE . Έχει δημιουργήσει βίντεο και γραπτό περιεχόμενο για πολλές ελευθεριακές οργανώσεις όπως το Mises Institute και Students For Liberty. Με το ψευδώνυμο PraxBen στο TikTok, έχει συγκεντρώσει περισσότερους από 200.000 οπαδούς και πάνω από 80 εκατομμύρια προβολές προωθώντας τα υγιή οικονομικά και τον ελευθερισμό στο νεότερο κοινό.
Ακολουθήστε τον στο TikTok , στο TikTok της FEE , στο Instagram , στο Twitter , στο Substack , στο Mises και δείτε την εμφάνισή του στο Tom Woods Show.