Στάλιν, Χίτλερ ή Μάο; Ποιος ήταν ο δολοφονικότερος σοσιαλιστής στην Ιστορία;
Τόσο ο 2ος Στάλιν όσο και ο 3ος Χίτλερ ξεπεράστηκαν από τον Μάο Τσετούνγκ. Από το 1958 έως το 1962, η πολιτική του «Μεγάλου Άλματος προς τα Εμπρός» οδήγησε στο θάνατο έως και 45 εκατομμυρίων ανθρώπων
Ετικέτες: Σοσιαλισμός
Άρθρο του Ilya Somin, δημοσιευμένο στις 03/08/2016 απο το Foundation for Economic Education (FEE). Απόδοση στα ελληνικά: Libertarian Corfu - Νίκος Μαρής.
Ο Ilya Somin είναι καθηγητής Νομικής στο Πανεπιστήμιο George Mason. Η έρευνά του επικεντρώνεται στο συνταγματικό δίκαιο, το περιουσιακό δίκαιο και στην μελέτη της λαϊκής πολιτικής συμμετοχής και των επιπτώσεών της στην συνταγματική δημοκρατία.
Ποιος ήταν ο μεγαλύτερος μαζικός δολοφόνος στην ιστορία του κόσμου; Οι περισσότεροι άνθρωποι πιθανότατα υποθέτουν ότι η απάντηση είναι ο Αδόλφος Χίτλερ, ο αρχιτέκτονας του Ολοκαυτώματος. Άλλοι ίσως υποθέτουν ότι είναι ο Σοβιετικός δικτάτορας Ιωσήφ Στάλιν, ο οποίος μπορεί πράγματι να κατάφερε να σκοτώσει ακόμη περισσότερους αθώους ανθρώπους από τον Χίτλερ, πολλούς από αυτούς στο πλαίσιο ενός τρομοκρατικού λιμού, που πιθανότατα στοίχισε περισσότερες ζωές από ό,τι το Ολοκαύτωμα.
Όμως, τόσο ο Χίτλερ όσο και ο Στάλιν ξεπεράστηκαν από τον Μάο Τσετούνγκ. Από το 1958 έως το 1962, η πολιτική του «Μεγάλου Άλματος προς τα Εμπρός» οδήγησε στο θάνατο έως και 45 εκατομμυρίων ανθρώπων - καθιστώντας το εύκολα το μεγαλύτερο συμβάν μαζικής δολοφονίας που έχει καταγραφεί ποτέ.
Η τεράστια, βάναυση, σκόπιμη εξάλειψη εκατομμυρίων ανθρώπων
Ο ιστορικός Frank Dikötter, συγγραφέας του σημαντικού βιβλίου Mao's Great Famine (Ο Μεγάλος Λιμός του Μάο), δημοσίευσε πρόσφατα ένα άρθρο στο History Today, στο οποίο συνοψίζει τι συνέβη:
«Ο Μάο πίστευε ότι θα μπορούσε να εκτοξεύσει τη χώρα του πάνω από τους ανταγωνιστές της, συγκεντρώνοντας χωρικούς σε όλη τη χώρα σε γιγαντιαίες λαϊκές κομμούνες. Στην επιδίωξη ενός ουτοπικού παραδείσου, τα πάντα κολεκτιβοποιήθηκαν. Στους ανθρώπους αφαιρέθηκε η εργασία, τα σπίτια, η γη, τα υπάρχοντα και τα μέσα διαβίωσης.
Στα συλλογικά συσσίτια, το φαγητό, που μοιραζόταν με το κουτάλι ανάλογα με την προσφορά, έγινε ένα όπλο που χρησιμοποιούσαν για να αναγκάσουν τους ανθρώπους να ακολουθήσουν κάθε υπαγόρευση του κόμματος. Καθώς τα κίνητρα για εργασία καταργήθηκαν, ο εξαναγκασμός και η βία χρησιμοποιήθηκαν για να εξαναγκάσουν τους πεινασμένους αγρότες να εργαστούν σε κακοσχεδιασμένα αρδευτικά έργα, ενώ τα χωράφια παραμελούνταν.
Ακολούθησε μια καταστροφή γιγαντιαίων διαστάσεων. Οι ιστορικοί, βασιζόμενοι σε δημοσιευμένες στατιστικές για τον πληθυσμό, εικάζουν ότι δεκάδες εκατομμύρια άνθρωποι πέθαναν από την πείνα. Ωστόσο, οι πραγματικές διαστάσεις αυτού που συνέβη μόλις τώρα έρχονται στο φως χάρη στις λεπτομερείς εκθέσεις που συνέταξε το ίδιο το κόμμα κατά τη διάρκεια του λιμού [...].
Αυτό που προκύπτει από αυτόν τον ογκώδη και λεπτομερή φάκελο είναι μια ιστορία φρίκης, στην οποία ο Μάο αναδεικνύεται ως ένας από τους μεγαλύτερους μαζικούς δολοφόνους στην ιστορία, υπεύθυνος για το θάνατο τουλάχιστον 45 εκατομμυρίων ανθρώπων μεταξύ 1958 και 1962.
Δεν είναι μόνο η έκταση της καταστροφής, που επισκιάζει τις προηγούμενες εκτιμήσεις, αλλά και ο τρόπος με τον οποίο πέθαναν πολλοί άνθρωποι: δύο με τρία εκατομμύρια θύματα βασανίστηκαν μέχρι θανάτου ή δολοφονήθηκαν με συνοπτικές διαδικασίες, συχνά για την παραμικρή παράβαση.
Όταν ένα αγόρι έκλεψε μια χούφτα σιτηρά σε ένα χωριό της Χουνάν, το τοπικό αφεντικό, ο Xiong Dechang, ανάγκασε τον πατέρα του να το θάψει ζωντανό. Ο πατέρας πέθανε από τη θλίψη του λίγες μέρες αργότερα.
Η περίπτωση του Wang Ziyou αναφέρθηκε στην κεντρική ηγεσία της χώρας: του έκοψαν το ένα αυτί, του έδεσαν τα πόδια με σιδερένιο σύρμα, του έριξαν στην πλάτη μια πέτρα δέκα κιλών και στη συνέχεια τον σημάδεψαν με ένα πυρακτωμένο εργαλείο - η τιμωρία του για το ότι έσκαψε και πήρε μια πατάτα.
Τα βασικά γεγονότα του Μεγάλου Άλματος προς τα εμπρός είναι γνωστά εδώ και καιρό στους μελετητές. Το έργο του Dikötter είναι αξιοσημείωτο επειδή αποδεικνύει ότι ο αριθμός των θυμάτων μπορεί να ήταν ακόμη μεγαλύτερος από ό,τι πιστεύαμε προηγουμένως και ότι η μαζική δολοφονία ήταν πιο ξεκάθαρα σκόπιμη εκ μέρους του Μάο και περιλάμβανε μεγάλο αριθμό θυμάτων που εκτελέστηκαν ή βασανίστηκαν, σε αντίθεση με τα θύματα που «απλώς» πέθαναν από την πείνα. Ακόμη και οι μέχρι πρότινος συνήθεις εκτιμήσεις για 30 εκατομμύρια ή και περισσότερα θύματα θα εξακολουθούσαν να καθιστούν αυτή τη μαζική δολοφονία την μεγαλύτερη στην ιστορία.
Ενώ οι φρικαλεότητες του Μεγάλου Άλματος προς τα εμπρός είναι γνωστές στους ειδικούς του κομμουνισμού και της κινεζικής ιστορίας, σπάνια τις θυμούνται οι απλοί άνθρωποι εκτός Κίνας, και δεν είχαν παρά μια πολύ μέτρια πολιτιστική επίδραση. Όταν οι Δυτικοί σκέφτονται τα μεγάλα κακά της παγκόσμιας ιστορίας, σπάνια σκέφτονται αυτό.
Σε αντίθεση με τα πολυάριθμα βιβλία, τις ταινίες, τα μουσεία και τις ημέρες μνήμης που είναι αφιερωμένες στο Ολοκαύτωμα, κάνουμε ελάχιστη προσπάθεια να θυμηθούμε το Μεγάλο Άλμα προς τα εμπρός ή για να βεβαιωθούμε ότι η κοινωνία έχει πάρει το μάθημά της. Όταν ορκιζόμαστε «ποτέ ξανά», δεν θυμόμαστε συχνά ότι αυτό πρέπει να ισχύει για αυτού του είδους τις φρικαλεότητες, καθώς και για εκείνες που υποκινούνται από ρατσισμό ή αντισημιτισμό.
Το γεγονός ότι οι φρικαλεότητες του Μάο είχαν ως αποτέλεσμα πολύ περισσότερους θανάτους από εκείνες του Χίτλερ δεν σημαίνει απαραίτητα ότι ήταν ο πιο κακός από τους δύο. Ο μεγαλύτερος αριθμός των νεκρών είναι εν μέρει το αποτέλεσμα του γεγονότος ότι ο Μάο κυβέρνησε έναν πολύ μεγαλύτερο πληθυσμό για πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Έχασα κι εγώ αρκετούς συγγενείς στο Ολοκαύτωμα και δεν επιθυμώ να μειώσω τη σημασία του. Αλλά η τεράστια κλίμακα των κινεζικών κομμουνιστικών θηριωδιών τις τοποθετεί στην ίδια γενική κλίμακα. Τουλάχιστον, αξίζουν πολύ μεγαλύτερη αναγνώριση από αυτή που λαμβάνουν σήμερα.
Γιατί τόσο σπάνια κοιτάμε πίσω στο «μεγάλο άλμα προς τα εμπρός»
Πού οφείλεται αυτή η παραμέληση; Μια πιθανή απάντηση είναι ότι τα περισσότερα από τα θύματα ήταν Κινέζοι αγρότες - άνθρωποι που είναι πολιτισμικά και κοινωνικά απομακρυσμένοι από τους δυτικούς διανοούμενους και τις προσωπικότητες των μέσων ενημέρωσης που έχουν τη μεγαλύτερη επιρροή στην ιστορική μας συνείδηση και τη λαϊκή κουλτούρα. Κατά γενικό κανόνα, είναι ευκολότερο να συμπάσχουμε με τα θύματα που φαίνονται παρόμοια με εμάς τους ίδιους.
Αλλά ένας ακόμη μεγαλύτερος παράγοντας για τη σχετική παραμέληση του Μεγάλου Άλματος προς τα Εμπρός είναι ότι αποτελεί μέρος της γενικής τάσης να υποβαθμίζονται τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν από κομμουνιστικά καθεστώτα, σε αντίθεση με τους δεξιούς αυταρχικούς. Σε αντίθεση με τις ημέρες του Μάο, σήμερα πολύ λίγοι δυτικοί διανοούμενοι συμπαθούν πραγματικά τον κομμουνισμό. Ωστόσο, πολλοί διστάζουν να αποδεχτούν πλήρως πόσο μεγάλο δεινό υπήρξε, φοβούμενοι -ίσως- ότι κάποιες άλλες αριστερές ιδέες θα μπορούσαν να αμαυρωθούν από αυτή τη συσχέτιση.
Στην Κίνα, το καθεστώς παραδέχτηκε τα τελευταία χρόνια ότι ο Μάο έκανε «λάθη» και επέτρεψε σε κάποιο βαθμό την ανοιχτή συζήτηση για την ιστορία αυτή. Αλλά η κυβέρνηση δεν είναι πρόθυμη να παραδεχτεί ότι η μαζική δολοφονία ήταν σκόπιμη και συνεχίζει να καταστέλλει και να διώκει κατά καιρούς τους αντιφρονούντες που επισημαίνουν την αλήθεια. Αυτή η απροθυμία είναι προφανές αποτέλεσμα του γεγονότος ότι το Κομμουνιστικό Κόμμα εξακολουθεί να κυβερνά την Κίνα. Αν και έχει αποκηρύξει πολλές από τις συγκεκριμένες πολιτικές του Μάο, το καθεστώς εξακολουθεί να αντλεί μεγάλο μέρος της νομιμοποίησής του από την κληρονομιά του.
Βίωσα από πρώτο χέρι την επίσημη αμφισημία της Κίνας για το θέμα αυτό, όταν έδωσα μια ομιλία για το θέμα αυτό διδάσκοντας ένα μάθημα ως επισκέπτης καθηγητής σε ένα κινεζικό πανεπιστήμιο το 2014.
Γιατί έχει σημασία
Τόσο για τους Κινέζους όσο και για τους Δυτικούς, η μη αναγνώριση της πραγματικής φύσης του Μεγάλου Άλματος προς τα εμπρός έχει ένα σοβαρό κόστος. Ορισμένοι επιζώντες του Μεγάλου Άλματος προς τα εμπρός ζουν ακόμη και σήμερα. Αξίζουν πολύ μεγαλύτερη αναγνώριση της φρικτής αδικίας που υπέστησαν. Αξίζουν επίσης αποζημίωση για τις απώλειές τους και την επιβολή της κατάλληλης τιμωρίας στους εναπομείναντες δράστες.
Επιπλέον, το συνεχιζόμενο ιστορικό μας «τυφλό σημείο», σχετικά με τα εγκλήματα του Μάο και άλλων κομμουνιστών ηγετών, μας οδηγεί στην υποτίμηση της φρίκης αυτών των πολιτικών και καθιστά πιο πιθανό το ενδεχόμενο αναβίωσής τους στο μέλλον. Η φρικτή ιστορία της Κίνας, της ΕΣΣΔ και των μιμητών τους, θα έπρεπε να έχει απαξιώσει οριστικά τον σοσιαλισμό τόσο ολοκληρωτικά όσο απαξιώθηκε ο φασισμός από τους Ναζί. Αλλά δεν το έχει κάνει - μέχρι στιγμής - πλήρως.
Μόλις πρόσφατα, η σοσιαλιστική κυβέρνηση της Βενεζουέλας επέβαλε καταναγκαστική εργασία σε μεγάλο μέρος του πληθυσμού της. Ωστόσο, τα περισσότερα μέσα ενημέρωσης που καλύπτουν αυτή την αδικία δεν σημειώνουν τη σύνδεση με τον σοσιαλισμό ή ότι η πολιτική αυτή έχει παραλληλισμούς στην ιστορία της Σοβιετικής Ένωσης, της Κίνας, της Κούβας και άλλων παρόμοιων καθεστώτων. Μια ανάλυση υποστηρίζει μάλιστα ότι το πραγματικό πρόβλημα δεν είναι τόσο ο «σοσιαλισμός ως σοσιαλισμός», αλλά μάλλον η «ιδιαίτερη μορφή του σοσιαλισμού της Βενεζουέλας, η οποία συνδυάζει κακές οικονομικές ιδέες με μια χαρακτηριστική μορφή εκφοβισμού εκ μέρους ενός ‘‘ισχυρού άνδρα’’» και είναι επιρρεπής στον αυταρχισμό και την «κακοδιαχείριση».
Ο συγγραφέας απλώς αγνοεί το γεγονός ότι «ο τραμπουκισμός των ισχυρών ανδρών» και η «κακοδιαχείριση» είναι χαρακτηριστικά των σοσιαλιστικών κρατών σε όλο τον κόσμο. Τα σκανδιναβικά έθνη -που μερικές φορές αναφέρονται ως παραδείγματα επιτυχημένου σοσιαλισμού- δεν είναι στην πραγματικότητα καθόλου σοσιαλιστικά, επειδή δεν διαθέτουν κρατική ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής και έχουν με πολλούς τρόπους πιο ελεύθερες αγορές από τα περισσότερα άλλα δυτικά έθνη.
Η τραγική κατάσταση της Βενεζουέλας δεν θα εξέπληττε κανέναν που γνωρίζει την ιστορία του Μεγάλου Άλματος προς τα εμπρός. Καλό θα ήταν να δώσουμε επιτέλους στο μεγαλύτερο επεισόδιο μαζικής δολοφονίας στην ιστορία την προσοχή που του αξίζει.
Δείτε επίσης:
