Ο πληθωρισμός των τιμών δεν είναι «παγκόσμιο» φαινόμενο
Η άμεση ευθύνη για τον πληθωρισμό των τιμών ανήκει στις (κρατικές) κεντρικές τράπεζες, που ελέγχουν την αύξηση της προσφοράς του χρήματος, όχι σε κάποιο φαινόμενο έξω από τον έλεγχο των κρατών.
Άρθρο του DW MacKenzie, δημοσιευμένο στις 17/09/2024.
Το Ινστιτούτο Οικονομικής Πολιτικής (EPI) προωθεί εδώ και καιρό έναν μύθο, ότι ο πρόσφατος πληθωρισμός των τιμών είναι ένα «παγκόσμιο φαινόμενο» και δεν προκαλείται από τις εγχώριες οικονομικές πολιτικές. Μια μελέτη του EPI ισχυρίζεται ότι «ότι ο υψηλός πληθωρισμός [των τιμών] στις ΗΠΑ δεν προκλήθηκε από καμία ξεχωριστή αμερικανική πολιτική – ούτε από το Αμερικανικό Σχέδιο Διάσωσης και άλλες γενναιόδωρες δημοσιονομικές ελαφρύνσεις κατά τη διάρκεια της πανδημικής ύφεσης και ανάκαμψης, ούτε οτιδήποτε άλλο με επίκεντρο τις ΗΠΑ».
Κάτι που παρατηρούμε στα περισσότερα ή σε όλα τα κράτη δεν συνεπάγεται λογικά ότι δεν μπορεί να οφείλεται σε εσωτερικές πολιτικές σε καθένα από αυτά τα κράτη. Είναι πολύ πιθανό τα κράτη να μιμούνται το ένα τις εσωτερικές πολιτικές του άλλου, και το καθένα να βιώνει πολύ παρόμοια αποτελέσματα. [1]
Το EPI και οι σύμμαχοί τους επικεντρώνονται στη «γενναιόδωρη δημοσιονομική πολιτική» ως ψευδή αιτία πληθωρισμού των τιμών, για να αποσπάσουν την προσοχή από την πραγματική πηγή του πληθωρισμού των τιμών: την νομισματική πολιτική. Πώς σχετίζεται η προσφορά χρήματος σε κάθε κράτος με τον ρυθμό πληθωρισμού των τιμών σε κάθε κράτος;
Το πρώτο γράφημα παρακάτω απεικονίζει την αύξηση της προσφοράς του χρήματος, M3, (το ευρύ μέτρο του συνολικού χρήματος σε μια οικονομία) για τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία, τη Ρωσία και τα 19 κράτη της ευρωζώνης. [2] Το δεύτερο γράφημα απεικονίζει τους μηνιαίους ρυθμούς πληθωρισμού των τιμών για αυτές τις χώρες (τα στοιχεία του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή/ΔΤΚ για τη Ρωσία και την Ιαπωνία διακόπηκαν στις αρχές του 2022). Το τρίτο γράφημα παρακάτω απεικονίζει τα ετήσια δεδομένα του ΔΤΚ για αυτές τις χώρες. Τι μας λένε αυτά τα δεδομένα;
Η Ρωσία (οι σταθερές μπλε γραμμές) είχε τον ταχύτερο ρυθμό αύξησης της προσφοράς χρήματος λίγο πριν τα λοκντάουν και τους υψηλότερους ρυθμούς πληθωρισμού των τιμών πριν από τα λοκτάουν. Η Ιαπωνία (διακεκομμένες μπλε γραμμές) είχε τον χαμηλότερο ρυθμό αύξησης της προσφοράς χρήματος λίγο πριν τα λοκντάουν και τον χαμηλότερο ρυθμό πληθωρισμού τιμών πριν από τα λοκντάουν. Οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και τα κράτη της Ευρωζώνης (μωβ κουκκίδες για την Ευρωζώνη) είχαν αύξηση της προσφοράς χρήματος, M3, πριν από τα λοκντάουν μεταξύ Ρωσίας και Ιαπωνίας, και ποσοστά πληθωρισμού του ΔΤΚ πριν από τα λοκντάουν (ξανά) μεταξύ Ρωσίας και Ιαπωνίας.
Όλα αυτά τα κράτη ανταποκρίθηκαν στον κορωνοϊό αυξάνοντας την προσφορά του χρήματος, Μ3. Η νομισματική πολιτική της Ιαπωνίας κατά την διάρκεια εκείνης της περιόδου ήταν η λιγότερο επιθετική και ξεκίνησε αργότερα, ως εκ τούτου οι Ιάπωνες υπέστησαν την μικρότερη υποτίμηση του νομίσματός τους. Οι κεντρικές τράπεζες των ΗΠΑ και της Ρωσίας ήταν πιο επιθετικές, επομένως εμείς και οι Ρώσοι υποστήκαμε μεγαλύτερες υποτιμήσεις των νομισμάτων μας. [3] Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η Τράπεζα της Αγγλίας υιοθέτησαν πολιτικές που ήταν πιο επιθετικές από τις πολιτικές της Τράπεζας της Ιαπωνίας και λιγότερο επιθετικές από τις πολιτικές της Κεντρικής μας Ομοσπονδιακής Τράπεζας. Ως εκ τούτου, η Ευρωζώνη και το Ηνωμένο Βασίλειο είχαν ποσοστά πληθωρισμού των τιμών την περίοδο του κορωνοϊού που ήταν υψηλότερα από ό,τι στην Ιαπωνία, αλλά χαμηλότερα από ό,τι στις ΗΠΑ και τη Ρωσία
Το Ινστιτούτο Οικονομικής Πολιτικής (EPI) προεξόφλησε σωστά την πιθανότητα ότι η «γενναιόδωρη δημοσιονομική τόνωση» προκάλεσε πληθωρισμό των τιμών. Τα δημοσιονομικά ελλείμματα ανακατευθύνουν τη ροή των χρημάτων μας μακριά από τον ιδιωτικό τομέα, στον δημόσιο τομέα - αυτό αλλάζει τη σύνθεση των συνολικών δαπανών, όχι το σύνολο των δαπανών. Οι νομισματικές πολιτικές που εφαρμόστηκαν από τις κεντρικές τράπεζες κατά τη διάρκεια της πανδημίας σε κάθε κράτος αύξησαν τα συνολικά χρηματικά ποσά που κυκλοφορούσαν σε κάθε χώρα.
Το πρόσφατο κύμα του πληθωρισμού των τιμών σε όλο τον κόσμο δεν οφειλόταν στην διακοπή της εφοδιαστικής αλυσίδας λόγω των λοκντάουν, ούτε οφειλόταν σε εταιρική απληστία. Τα κράτη σε όλο τον κόσμο ανταποκρίθηκαν στην πανδημία (sic) του κορωνοϊού, μεταβαίνοντας από βραδύτερους ρυθμούς αύξησης της προσφοράς χρήματος σε ταχύτερους ρυθμούς. Με περισσότερα χρήματα να κυνηγούν μια περιορισμένη προσφορά αγαθών, οι υψηλότεροι ρυθμοί πληθωρισμού των τιμών ήταν αναπόφευκτοι. Η άμεση ευθύνη για τον πληθωρισμό των τιμών ανήκει στους κεντρικούς τραπεζίτες - που ελέγχουν την αύξηση της προσφοράς του χρήματος. Όπως είπε ο Milton Friedman, «ο πληθωρισμός είναι πάντα και παντού ένα νομισματικό φαινόμενο». Η τελική ευθύνη για το πρόσφατο κύμα του πληθωρισμού των τιμών ανήκει σε όλους τους ανθρώπους που συνεχίζουν, είτε να υπερασπίζονται, είτε να διαδίδουν, τον μύθο ότι οι κεντρικές τράπεζες μπορούν να διαχειριστούν τις οικονομίες μας με υπευθυνότητα.
Δημοσιεύτηκε αρχικά στο "On the Other Hand..."
1 Το επιχείρημα των συντακτών αυτής της μελέτης του EPI είναι παρόμοιο με την «πλάνη της διαίρεσης» - υποθέτοντας ότι αυτό που ισχύει για το σύνολο πρέπει να ισχύει και για τα μέρη. Για να είμαστε ακριβείς, είναι λάθος να υποθέσουμε ότι τα αποτελέσματα που μοιράζονται όλα ή τα περισσότερα άτομα (είτε μεμονωμένα άτομα είτε έθνη) πρέπει να είναι το αποτέλεσμα μιας κοινής αιτίας σε συλλογικό επίπεδο. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι πρόκειται για την πλάνη συλλογικής αιτίας .
2 Τα δεδομένα για τις άλλες χώρες των BRIC (Βραζιλία, Ινδία, Κίνα) δεν είναι ενημερωμένα.
3 Ένα πράγμα που πρέπει να σημειωθεί: οι ΗΠΑ είχαν ταχύτερη πανδημική αύξηση της προσφοράς χρήματος από τη Ρωσία, ωστόσο η Ρωσία είχε υψηλότερους ρυθμούς πανδημικού πληθωρισμού από τις ΗΠΑ. Γιατί ο #1 πληθωριστής χρημάτων ήταν ο #2 πληθωριστής τιμών; Μέρος της εξήγησης εδώ είναι ότι η ύφεση του 2022 ήταν πολύ χειρότερη στη Ρωσία από ό,τι στις ΗΠΑ. Ο πληθωρισμός του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή εκτινάχθηκε στη Ρωσία το 2022, επειδή η μεγαλύτερη προσφορά χρήματος κυνηγούσε λιγότερα αγαθά. Η υπόλοιπη εξήγηση πιθανότατα έγκειται στους ρυθμούς της ταχύτητας του χρήματος. Τα ποσοστά του πληθωρισμού στη Ρωσία ήταν αρκετά υψηλά για αρκετό καιρό, ώστε να ωθήσουν τους Ρώσους να ξοδέψουν χρήματα γρηγορότερα - γεγονός που αύξησε ακόμη περισσότερο τον ποσοστό του πληθωρισμού τους (δεν βρήκα στοιχεία για τη ρωσική ταχύτητα).
Δείτε επίσης:
