Καταρρίπτοντας 7 συνηθισμένες επικρίσεις για τα Αυστριακά Οικονομικά
Εάν κάποιοι θέλουν να απορρίψουν την Αυστριακή Σχολή, κάτι που είναι διατεθειμένοι να κάνουν για πολιτικούς λόγους, τουλάχιστον θα πρέπει να το κάνουν βασισμένοι στα δεδομένα κι όχι σε ψεύδη.
Ετικέτες: Αυστριακή Σχολή
Άρθρο του Per Bylund, δημοσιευμένο στις 25/11/2020.
Ας ξεκαθαρίσουμε μερικές παρανοήσεις σχετικά με τα αυστριακά οικονομικά.
Εάν οι άνθρωποι θέλουν να απορρίψουν αυτή τη σχολή σκέψης, κάτι που πολλοί φαίνονται διατεθειμένοι να κάνουν για πολιτικούς (όχι θεωρητικούς) λόγους, τουλάχιστον θα πρέπει να το κάνουν βασισμένοι στα δεδομένα και στη γνώση, όχι σε ψεύδη. Ακολουθούν ορισμένες διορθώσεις:
«Η αυστριακή οικονομολογία δεν είναι εμπειρική».
Ψευδές.
Οι εμπειρικές μελέτες («ιστορία») είναι σημαντικές στα αυστριακά οικονομικά και έχουν μεγαλύτερο εύρος από ό,τι στα κατεστημένα οικονομικά. Ο Μίζες εργάστηκε με εφαρμοσμένη έρευνα στο Εμπορικό Επιμελητήριο της Βιέννης και ίδρυσε το Αυστριακό Ινστιτούτο Έρευνας των Επιχειρηματικού Κύκλου, για το οποίο διόρισε τον Χάγιεκ ως πρώτο διευθυντή. Εδώ ο Χάγιεκ έκανε μεγάλο μέρος της έρευνας του επιχειρηματικού κύκλου, που του χάρισε αργότερα το βραβείο Νόμπελ. Αυτό που δεν καταλαβαίνουν οι επικριτές είναι ο στενότερος ορισμός της θεωρίας από τους Αυστριακούς, η οποία δεν είναι μια συλλογή υποθέσεων αλλά αληθινές, γενικές δηλώσεις. Η αυστριακή οικονομική *θεωρία* δεν μπορεί να αναπτυχθεί χρησιμοποιώντας ελλιπείς και ανακριβείς μετρήσεις παρατηρήσεων. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι οι Αυστριακοί δεν μπορούν, ή δεν θα κάνουν, εμπειρική έρευνα.
«Η αυστριακή οικονομική θεωρία δεν σχετίζεται με τον πραγματικό κόσμο».
Ψευδές.
Οι Αυστριακοί, ακολουθώντας τον Mises, αντλούν αληθινές δηλώσεις από τη φύση της ανθρώπινης δράσης: ότι αποτελεί σκόπιμη συμπεριφορά, δηλ. οι δρώντες στοχεύουν να επιτύχουν κάτι που θεωρούν εφικτό και πολύτιμο, χρησιμοποιώντας τα μέσα που αναγνωρίζουν ως κατάλληλα και αποτελεσματικά. Η δράση λαμβάνει χώρα πάντα στον πραγματικό κόσμο, και μέσω της εμπειρίας μας από τον πραγματικό κόσμο αναγνωρίζουμε ότι η φύση της δράσης είναι στην πραγματικότητα αληθινή. Αυτό που συνεπάγεται λογικά από μια αληθινή δήλωση σχετικά με τη ανθρώπινη δράση δεν μπορεί να χάσει ως δια μαγείας την εμπειρική του συνάφεια μόνο και μόνο επειδή συνεπάγεται λογικά, και όχι «να αφήνουμε τα δεδομένα να μιλήσουν». Οι Αυστριακοί έχουν την τυπική άποψη των οικονομολόγων τουλάχιστον από την εποχή του Adam Smith: ότι η θεωρία δεν μπορεί να προέλθει από παρατηρήσεις. Η αυστριακή θεωρία, ως παραδοσιακή/κλασική οικονομική θεωρία, μοιάζει περισσότερο με τα μαθηματικά παρά με την εμπειρική φυσική. Τα μαθηματικά παράγουν αληθείς εκ των προτέρων δηλώσεις, που χρησιμοποιούμε για να κατανοήσουμε αυτό που παρατηρούμε. Το ότι μπορούμε να υπολογίσουμε μερικές παραγώγους αλλά να μην τις παρατηρήσουμε δεν τις κάνει λιγότερο αληθινές στον/για τον πραγματικό κόσμο. Το ίδιο συμβαίνει και με τα αυστριακά οικονομικά.
«Η αυστριακή οικονομική θεωρία δεν μπορεί να εξηγήσει τα φαινόμενα στον πραγματικό κόσμο».
Ψευδές.
Παρόμοια με την προηγούμενη παρανόηση, αυτή η δήλωση αξιολογεί την αυστριακή θεωρία χρησιμοποιώντας έναν διαφορετικό ορισμό του όρου θεωρία. Η επικρατούσα οικονομική επιστήμη ισχυρίζεται ότι εξηγεί περισσότερες, ακόμη και συγκεκριμένες, περιπτώσεις, υιοθετώντας έναν πιο χαλαρό και επομένως ευρύτερο ορισμό της θεωρίας, ο οποίος απλώς την καθιστά λιγότερο αξιόπιστη. Με απλά λόγια, τα κυρίαρχα οικονομικά δεν μπορούν να αξιώνουν ότι διατυπώνουν την αλήθεια. Η αυστριακή οικονομία μπορεί, επειδή η θεωρία της προέρχεται αποκλειστικά από ένα αληθινό αξίωμα (την ανθρώπινη δράση ως σκόπιμη συμπεριφορά) - τίποτα πέρα από αυτό που μπορεί να προκύψει λογικά δεν απολαμβάνει τον ορισμό του τι είναι θεωρία. Οι Αυστριακοί αξιώνουν ισχυρότερα ότι διατυπώνουν την αλήθεια, αλλά εμμένουν εντός των στενότερων ορίων της θεωρίας. Αυτό δεν κάνει τη θεωρία άσχετη με τον πραγματικό κόσμο, αλλά μόνο πιο αξιόπιστη. Όπως, π.χ., οι μηχανικοί μπορούν να χρησιμοποιήσουν αληθινά μαθηματικά για να κάνουν αξιόπιστους υπολογισμούς σχετικά με έργα του πραγματικού κόσμου, έτσι και οι Αυστριακοί χρησιμοποιούν την αληθινή οικονομική θεωρία ως πλαίσιο για να αποκαλύψουν τα πραγματικά γεγονότα στην πραγματική οικονομία.
«Τα αυστριακά οικονομικά δεν μπορούν να εξηγήσουν γιατί οι άνθρωποι ενεργούν».
Ψευδές.
Το αξίωμα της δράσης δηλώνει ακριβώς το γιατί οι άνθρωποι ενεργούν: στοχεύουν να επιτύχουν κάτι που εκτιμούν προσωπικά, επιδιώκοντας να αλλάξουν την παρούσα κατάστασή τους για κάποιαν κατάσταση που αναμένουν να είναι καλύτερη. Πάντως είναι αλήθεια ότι οι Αυστριακοί δεν προσπαθούν να εξηγήσουν τις νοητικές διεργασίες που ωθούν ένα άτομο να εκτιμά ένα πράγμα έναντι ενός άλλου. Δεν είναι αυτός ο ρόλος του οικονομολόγου, ωστόσο. Ως ορθολογιστές, οι Αυστριακοί χρησιμοποιούν πολύ αυστηρούς και σαφείς ορισμούς και διακρίσεις. Διακρίνουν ξεκάθαρα τις σφαίρες της οικονομολογίας και της ψυχολογίας, με την πρώτη να είναι η μελέτη της δράσης και τα αποτελέσματά της και η δεύτερη η μελέτη των κινήτρων για συμπεριφορά. Ομοίως, στα οικονομικά, οι Αυστριακοί διακρίνουν τη θεωρία, που είναι a priori και αληθινή, και την ιστορία, που είναι η μελέτη των εμπειρικών δεδομένων μέσα από το πρίσμα της θεωρίας. Είναι ατυχές το γεγονός ότι άλλες σχολές σκέψης είναι συγκριτικά πρόχειρες στους ορισμούς και τις διακρίσεις τους, γεγονός που τις καθιστά πολύ λιγότερο αξιόπιστες, λιγότερο ενδελεχείς και, επομένως, λιγότερο επιστημονικές.
«Δεν υπάρχει τρόπος να πούμε εάν η αυστριακή οικονομική θεωρία είναι ακριβής».
Ψευδές.
Εάν ίσχυε αυτό, τότε δεν θα υπήρχε επίσης τρόπος να πούμε εάν οι δηλώσεις της λογικής, των μαθηματικών, της γεωμετρίας κ.λπ. είναι αληθείς. Αυτό προφανώς δεν ισχύει. Η δήλωση αυτή κάνει το λάθος να υποθέτει ότι η οικονομική θεωρία είναι επαγωγική και εμπειρική, κάτι που δεν ισχύει για την αυστριακή σχολή (βλ. παραπάνω) – και δεν ίσχυε για τα οικονομικά μέχρι τον εικοστό αιώνα. Τα οικονομικά ήταν (και ορθώς είναι) μια απαγωγική επιστήμη.
«Η αυστριακή οικονομολογία είναι μια ιδιότυπη αντίληψη της οικονομίας».
Ψευδές.
Η αυστριακή οικονομολογία συνεχίζει την παράδοση της οικονομικής συλλογιστικής από τα κλασικά οικονομικά, αλλά προσθέτει την «οριακή» (marginal) ανάλυση και την αξιακή υποκειμενικότητα του Carl Menger. Tα σύγχρονα οικονομικά είναι που έρχονται σε ρήξη με τις ρίζες του κλάδου στην απαγωγική κοινωνική θεωρία, λόγω της ζήλιας τους για την (εμπειρική) φυσική, της μαθηματικοποίησής τους, της περιπλάνησής τους στη σφαίρα της ψυχολογίας και στοχεύοντας σε μια «αποδοτική κοινωνική μηχανική» μέσω της πολιτικής, αντί να κατανοήσουν την οικονομία της αγοράς.
«Η αυστριακή οικονομολογία είναι ιδεολογικά χρωματισμένη».
Ψευδές.
Αυτή είναι η πιο γελοία και αδαής από όλες τις παρανοήσεις. Σημειώστε πώς η αυστριακή οικονομική θεωρία είναι a priori απαγωγική και βασίζεται στη λογική. Δεν υπάρχει χώρος για ιδεολογία. Στην πραγματικότητα, αυτό καθιστά τα αυστριακά οικονομικά πολύ λιγότερο ιδεολογικά από τις σχολές οικονομικής σκέψης που βασίζονται στην εμπειρική ανάλυση για θεωρητικοποίηση, αφού μια τέτοια ανάλυση περιλαμβάνει απαραίτητα έναν μεγάλο βαθμό ερμηνείας (έτσι η προσωπική άποψη του θεωρητικού μπορεί εύκολα και συχνά να εισχωρήσει). Αυτό που εννοεί αυτή η κριτική είναι ότι ο επικριτής έχει μια ιδεολογική ή συναισθηματική δυσαρέσκεια για τις ελεύθερες αγορές, υποστηρίζοντας χαρακτηριστικά ότι «οι αγορές δεν λειτουργούν». Οι Αυστριακοί δεν κάνουν τέτοιες κανονιστικές δηλώσεις, αλλά απλώς εξηγούν (αποκαλύπτοντας) το πώς λειτουργούν οι αγορές: οι ελεύθερες, οι παρεμβατικές και οι κεντρικά σχεδιασμένες. Η αξιολογική κρίση για το τι είναι καλύτερο δεν είναι μέρος της θεωρίας, αλλά οι Αυστριακοί μπορούν να επισημάνουν εύστοχα το εάν ένα μέσο είναι κατάλληλο για τον δηλωμένο σκοπό. Επίσης, οι Αυστριακοί πρώτα θεωρητικοποιούν σωστά την ελεύθερη αγορά (δηλαδή την απρόσκοπτη αλληλεπίδραση), ώστε να αποκαλύψουν στη συνέχεια τον αντίκτυπο συγκεκριμένων επιρροών (ρυθμίσεις, αλλαγές στις προτιμήσεις κ.λπ.). Δεν μπορείτε να καταλάβετε πώς μια επιρροή μεταβάλλει τα πράγματα, εκτός εάν πρώτα κατανοήσετε πώς λειτουργεί η οικονομία χωρίς αυτήν.
Δείτε επίσης:
