Πώς οι σοσιαλιστές κατάργησαν κάποτε τα Χριστούγεννα
Άρθρο του Michael de Sapio, που δημοσιεύτηκε στις 17/12/2016 από το FEE. Χρόνος ανάγνωσης 3'.
Η παρόρμηση για την καταστροφή της παράδοσης αποτελεί αναπόσπαστο μέρος των ριζοσπαστικών κοινωνικών κινημάτων σε όλη την ανθρώπινη ιστορία
Όταν τα ολοκληρωτικά καθεστώτα (ιδιαίτερα αυτά της Αριστεράς) έρχονται στην εξουσία, ένα από τα πρώτα πράγματα που κάνουν συνήθως είναι να καταστρέφουν τα ιερά πολιτιστικά σύμβολα, ώστε να ξαναφτιάξουν την κοινωνία από την αρχή. Η σοβιετική εκστρατεία για την αντικατάσταση των συμβόλων των Χριστουγέννων είναι ένα ενδιαφέρον πολιτιστικό κεφάλαιο στην ιστορία αυτού που ο Ρόναλντ Ρίγκαν ονόμασε περίφημα «η Αυτοκρατορία του Κακού». (Αναλύεται εδώ .)
Μετά τη Ρωσική Επανάσταση, η νέα άθεη κυβέρνηση ξεκίνησε μια αντιθρησκευτική εκστρατεία. Όλα τα σύμβολα που θεωρήθηκαν θρησκευτικά ή/και «αστικά» εξαλείφθηκαν και αντικαταστάθηκαν με νέες, κοσμικές εκδοχές τους. Έτσι τα Χριστούγεννα (τα οποία στο ρωσικό ορθόδοξο ημερολόγιο είναι στις 7 Ιανουαρίου) καταργήθηκαν υπέρ της Πρωτοχρονιάς και πολλά παραδοσιακά χριστουγεννιάτικα έθιμα και χαρακτήρες έλαβαν νέες ταυτότητες. Ο Άγιος Νικόλαος/Άγιος Βασίλης έδωσε τη θέση του στον Ded Moroz («Γέροντα του Πάγου»), μια δημοφιλή φιγούρα προερχόμενη από την παγανιστική εποχή, και η νέα «σκηνή της γέννησης» παρουσίαζε αυτόν και την εγγονή του τη Χιονάτη στη θέση του Ιωσήφ και της Μαρίας, μερικές φορές με το «Πρωτοχρονιάτικο αγόρι» να προστίθεται στη θέση του Ιησού. Οι χριστουγεννιάτικες κάρτες συχνά εμφάνιζαν τον Ded Moroz να πιλοτάρει δίπλα σε έναν Σοβιετικό κοσμοναύτη, σε ένα διαστημόπλοιο με ένα σφυρί και ένα δρεπάνι.
Τέτοιες εικόνες φαίνονται γελοίες τώρα, αλλά η παρόρμηση για την καταστροφή της παράδοσης αποτελεί αναπόσπαστο μέρος των ριζοσπαστικών κοινωνικών κινημάτων σε όλη την ιστορία. Σκεφτείτε τους Γάλλους Επαναστάτες, οι οποίοι αντικατέστησαν το χριστιανικό ημερολόγιο με ένα νατουραλιστικό, και μάλιστα μετονόμασαν τους μήνες και τις ημέρες της εβδομάδας για να αποφύγουν οποιαδήποτε πιθανή αναφορά στον Χριστιανισμό.
Και οι Σοβιετικοί δεν ήταν οι μόνοι που είχαν πρόβλημα με τα Χριστούγεννα. Οι πουριτανοί της Βοστώνης του δέκατου έβδομου αιώνα ήταν επίσης έντονα εναντίον τους. Σώζεται μια «Δημόσια Ανακοίνωση» από την περίοδο εκείνη, που διακηρύσσει τα εξής:
«Ο εορτασμός των Χριστουγέννων έχει κριθεί ως ιεροσυλία, η ανταλλαγή δώρων και χαιρετισμών, η ενδυμασία με ωραία ενδύματα, τα γλέντια και παρόμοιες σατανικές πρακτικές ΑΠΑΓΟΡΕΥΟΝΤΑΙ με τον παραβάτη να υπόκειται σε πρόστιμο πέντε σελινιών.»
Η μια ομάδα ανθρώπων μισούσε τα Χριστούγεννα επειδή ήταν θρησκευτικά και η άλλη επειδή τα έβρισκε αντι-θρησκευτικά. Η ιστορία και η ανθρώπινη φύση είναι γεμάτες παράδοξα.
Όσο για τους Σοβιετικούς, τελικά άμβλυναν τη στάση τους. Το 1935, ο αξιωματούχος του Κομμουνιστικού Κόμματος Pavel Postyshev έγραψε ένα κύριο άρθρο στην Pravda ειρωνευόμενος την ακραία αντιχριστουγεννιάτικη φράξια. Δήλωνε ότι τα χριστουγεννιάτικα έθιμα πρέπει να επαναληφθούν για την απόλαυση και την ωφέλεια των παιδιών. (Περιττό να πούμε ότι σε ό,τι αφορούσε τα παιδιά ο στόχος ήταν πάντα να γίνουν υπάκουοι υπηρέτες του κράτους.) Μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991, τα Χριστούγεννα έγιναν ξανά δημοφιλή.
Όλα αυτά δείχνουν τελικά πως, παρ’ ό,τι μπορεί κανείς να πολεμήσει την παράδοση, δεν μπορεί να την καταστρέψει εντελώς. Η παράδοση μπορεί να τεθεί στο περιθώριο, μπορεί να βρεθεί σε λανθάνουσα κατάσταση, αλλά μόλις αρθούν οι περιορισμοί θα αναγεννηθεί. Και κάθε καθεστώς που προσπαθεί να αντικαταστήσει τον οικείο μας κόσμο με έναν τεχνητό, βρίσκεται βασικά σε πόλεμο με το ανθρώπινο πνεύμα.
Δείτε επίσης:
