O Νοσφεράτου στον απόηχο της εμπειρίας του κορωνοϊού
Η νέα ταινία μπορεί να θεωρηθεί ως μια σιωπηρή κριτική στον επιστημονισμό που κυβέρνησε την εποχή από το 2020 έως το 2023 – και μεγάλο μέρος της σύγχρονης και μετανεωτερικής εποχής επίσης
Ετικέτες: Πολιτισμός, Κορωνοϊός
Άρθρο του Jeffrey Tucker, δημοσιευμένο στις 6/1/2025 από το Brownstone Institute.
Ο κλασικός Δράκουλας (1892) του Bram Stoker γράφτηκε ως μια ηθικοπλαστική ιστορία βικτοριανού στυλ για την αμαρτία και τις συνέπειές της. Ο συγγραφέας, ένας πολιτικά και θρησκευτικά συντηρητικός άνθρωπος της εποχής του, δεν θα μπορούσε ποτέ να φανταστεί ότι το μυθιστόρημά του θα γινόταν μπεστ σέλερ στην εποχή του, κυρίως λόγω των άσεμνων εικόνων και της τρομακτικής πλοκής του —η οποία προσέγγιζε κάθε ανησυχία για την ηθική, την επιστήμη και τη δημόσια υγεία— και ακόμα λιγότερο ότι θα ξεκινούσε έναν αιώνα ταινιών για βρικόλακες.
Το βιβλίο λειτούργησε επίσης ως διασταυρούμενη αλληγορία για μια άλλη ανησυχία της εποχής: το πρόβλημα της μολυσματικής νόσου, η οποία τότε θεωρείτο ανιχνεύσιμη σε κάποια εξωγενή δηλητηρίαση του αίματος. Η δημόσια υγεία προέκυψε ως θεσμός μισό αιώνα πριν, ως επί το πλείστον μετά τον εντοπισμό και τη λύση του προβλήματος της χολέρας στο Λονδίνο, την οποία ο διάσημος επιδημιολόγος John Snow εντόπισε στο μολυσμένο νερό από μια αντλία στην Broad Street.
Διατηρήστε την καθαριότητα στο μυαλό, το σώμα και το πνεύμα: αυτό ήταν το μάθημα του Δράκουλα. Σίγουρα το εμπεδώσαμε. Και μέχρι σήμερα, αυτή η ίδια λύση καθοδηγεί τα μέτρα εξαγνισμού του 21ου αιώνα. Υπάρχει ένας επίμονος φόβος για έναν πλανήτη γεμάτο μικρόβια, όπως εξηγεί ο Steve Templeton στο λαμπρό βιβλίο του.
Ο πανικός του πληθυσμού για τον κορωνοϊό έδειξε ότι τίποτα δεν έχει αλλάξει. Οι άνθρωποι ψέκαζαν την αλληλογραφία τους και τις σακούλες από το σουπερμάρκετ, για να προστατευτούν από έναν αναπνευστικό ιό που δεν ζει σε επιφάνειες, φορούσαν μάσκες ως σύμβολο προστασίας και μετάνοιας και κατέφευγαν σε μια μη δοκιμασμένη νέα ένεση, παρά την ευρέως διαδεδομένη επίγνωση ότι κάτι τέτοιο δεν μπορούσε να λειτουργήσει για να αποστειρώσει οτιδήποτε, πολύ λιγότερο να τερματίσει μια πανδημία.
Η έννοια ενός παθογόνου που κυκλοφορεί ανεξέλεγκτο παρουσιάστηκε επίσης σαν ηθική κρίση, σαν οι θεοί να εξέδωσαν μια ετυμηγορία ενοχής για την άνοδο του λαϊκιστικού εθνικισμού στις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο. Έπρεπε να απολυμάνουμε τις επιφάνειες και να φιλτράρουμε τον αέρα, κυριολεκτικά και μεταφορικά, για να καθαρίσουμε τόσο το μικροβιακό όσο και το πολιτικό περιβάλλον. Η προσπάθεια καθαρισμού του δημόσιου διαλόγου από τους «αξιοθρήνητους» είχε ως αποτέλεσμα την απροσμέτρητη καταστροφή.
Εκείνη η περίοδος αποκάλυψε επίσης τις τεράστιες ταξικές διαφορές στον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι ανταποκρίνονται στις μολυσματικές ασθένειες. Οι τάξεις των χαρτογιακάδων με τις καθαρές ζωές τους, που βασίζονταν στους φορητούς υπολογιστές, κλείστηκαν πρόθυμα στα σπίτια τους (όσο οι ροές από χρήματα συνέχιζαν να έρχονται) ενώ ώθησαν τα κατώτερα τμήματα της κοινωνίας σε έναν υποτελή ρόλο διατήρησης της ροής των αγαθών και των υπηρεσιών, ενώ εκείνα αντιμετώπιζαν γενναία το παθογόνο και επωμίζονταν μια δυσανάλογη επιβάρυνση για την δημιουργία ανοσίας της αγέλης. Αργότερα τα μέλη των κατώτερων τάξεων αναγκάστηκαν να είναι οι πρώτοι στη σειρά για να δοκιμάσουν τη θεραπεία με την ένεση.
Όλα αυτά μας οδηγούν στο απίστευτο μεγαλείο της νέας ταινίας Nosferatu του Robert Eggers, ένα ριμέικ της βωβής ταινίας του 1922. Η πλοκή μοιάζει πολύ με τον αρχικό Dracula του Bram Stoker, η οποία άλλαξε μόνο για να αντιμετωπίσει πιθανές αξιώσεις πνευματικών δικαιωμάτων, οι οποίες -σε κάθε περίπτωση- προέκυψαν αργότερα. Ωστόσο προστέθηκαν και μερικές ανατροπές, μεταξύ των οποίων είναι η ύπαρξη πανώλης, που έφερε ο ίδιος ο δαίμονας. Η μικρή γερμανική πόλη είχε κατακλυστεί από έναν θάνατο του πιο ζοφερού είδους, και οι επιστήμονες της εποχής απέκλεισαν μια ερμηνεία που να εμπλέκει τον αποκρυφισμό.
Με αυτόν τον τρόπο, η νέα ταινία μπορεί να θεωρηθεί ως μια σιωπηρή κριτική στον επιστημονισμό που κυβέρνησε την εποχή από το 2020 έως το 2023 – και μεγάλο μέρος της σύγχρονης και μεταμοντέρνας εποχής επίσης. Στο βιβλίο και σε όλες τις ταινίες, η απελπισία για την αντιμετώπιση του προβλήματος ωθεί τους ανθρώπους να έρθουν σε επαφή με έναν διάσημο επιστήμονα, που έχασε τη θέση του στο πανεπιστήμιο εξαιτίας του ενδιαφέροντός του για κάποιες φαινομενικά πρωτόγονες πνευματικές παραδόσεις. Στο βιβλίο είναι ο Dr Abraham Van Helsing. Στις ταινίες που σχετίζονται με τον Nosferatu, είναι ο Dr Albin Eberhart Von Franz. Ήταν το ίδιο πρόσωπο, ο σοφός αντιφρονών, εκπαιδευμένος με τους παλιούς τρόπους, που είχε την απάντηση, αλλά έπρεπε να τον επαναφέρουν από τη αποστρατεία.
Οι καλύτερες ατάκες στη νέα ταινία έχουν δοθεί στον Dr Albin Eberhart Von Franz, όπως τόνισε ο ιστορικός Alexander Burns.
«Έχω δει πράγματα σε αυτόν τον κόσμο που θα έκαναν τον Ισαάκ Νεύτωνα να συρθεί πίσω στην κοιλιά της μάνας του!»
«Δεν έχουμε τόσο διαφωτιστεί όσο έχουμε ΤΥΦΛΩΘΕΙ από το φως της ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ!»
«Έχω παλέψει με τον διάβολο όπως ο Ιακώβ με τον Άγγελο, και σας λέω ότι αν θέλουμε να δαμάσουμε το σκοτάδι, πρέπει πρώτα να παραδεχτούμε πως αυτό υπάρχει!»
Όλο αυτό το διάστημα, οι πεφωτισμένοι γιατροί συνεχίζουν να ναρκώνουν τη φτωχή ταλαιπωρημένη γυναίκα με αιθέρα, την αναγκάζουν να φορέσει τον κορσέ της στο κρεβάτι, τη δένουν στο κρεβάτι και της προκαλούν αιμορραγίες ασταμάτητα, λες και το κακό δηλητήριο θα στάξει από μέσα της κάποια στιγμή. Η θεραπεία δεν ήταν μόνο χειρότερη από την ασθένεια. Τότε, όπως και τώρα, η θεραπεία έγινε η ασθένεια.
Εν τω μεταξύ, οι αγρότες στην Τρανσυλβανία ξέρουν καλά πώς να αντιμετωπίσουν το τέρας στο κάστρο του λόφου. Επιστρατεύουν προσευχές, σταυρούς, σκόρδα και περιστασιακά κυνήγια με ξύλινους πασσάλους, για να απομακρύνουν και να σκοτώσουν το κακό, προκειμένου να προστατέψουν τον εαυτό τους και τις κοινότητές τους.
Μόνο ο Von Franz κατανοεί το νόημα όλης αυτής της δεισιδαιμονίας και έχει επίγνωση ότι είναι τελικά πιο αποτελεσματική από οποιοδήποτε από τα γιατροσόφια που επινοήθηκαν στο όνομα της επιστήμης.
Είναι αδύνατο να παραβλέψει κανείς τις θρησκευτικές υποδηλώσεις και την θρησκευτική θεματολογία ενός πανικού για μια μολυσματική νόσο. Μπορούν να λάβουν διαφορετικές μορφές, όπως έγινε πιο πρόσφατα με τις παράλογες τελετουργίες που αφορούσαν την απόσταση των δύο μέτρων, την χρήση μάσκας ενώ περπατούσαμε και την αφαίρεσή της ενώ καθόμασταν, την απαγόρευση του τραγουδιού και του σκέιτμπορντ και προσποιούμενοι σαν να ξέρουμε ακριβώς πού βρίσκεται το κακό παθογόνο (μερικές φορές μέσα και μερικές φορές έξω, μόνο οι ειδικοί το ήξεραν σίγουρα).
Αυτές οι πλαστές τελετουργίες μας επιβλήθηκαν στο όνομα της επιστήμης, αλλά υπήρχε επίσης μια ξεχωριστή προ-επιστημονική κάστα στην κοινωνιολογία αυτής της πανδημίας. Άνθρωποι ντυμένοι με φαρδιά, μάλλινα και ατημέλητα κουρέλια σε συμβολικές αναπαραστάσεις των μαστιγωτών του μεσαίωνα, όπως έχω επισημάνει πολλές φορές. Οτιδήποτε θεωρείτο διασκεδαστικό ή εορταστικό ήταν προφανώς απαγορευμένο, αφού το γλέντι δεν συνάδει αισθητικά με την ανάγκη της κοινότητας για εξιλέωση από την αμαρτία.
Όσοι αρνήθηκαν να ακολουθήσουν τη μαζική μανία, αποφεύγοντας τη μάσκα και τις ενέσεις με τα μαγικά φίλτρα, μετατράπηκαν σε αποδιοπομπαίους τράγους και θεωρήθηκαν η αιτία του πόνου των άλλων. Εξασκούσαν -κατά τους επικριτές τους- τον νεολογισμό «freedumb» (σ.σ. χλευαστική παράφραση της λέξης freedom). Ακόμη και ο πρόεδρος των ΗΠΑ τους ευχήθηκε να αρρωστήσουν, προβλέποντας με λαγνεία έναν χειμώνα βασάνων και θανάτου.
Ήταν οι αναμφισβήτητα άθρησκοι ανάμεσά μας που συμμετείχαν περισσότερο στους ελέγχους του Covid, ενώ οι πρώτοι που διαφώνησαν ως κοινότητα ανήκαν σε μη κυρίαρχες σέκτες πιστών μεταξύ των Ορθοδόξων Εβραίων, των Καθολικών, των Μορμόνων, των Αμίς και των Μενονιτών, ενώ τμήματα της χώρας που κυριαρχούνταν από τους Ευαγγελικούς ήταν οι επόμενοι στη σειρά για να αμφισβητήσουν το αφήγημα.
Οι εξαιρετικά μορφωμένες τάξεις της άθρησκης ελίτ εξακολουθούσαν να είναι προσκολλημένες στη θρησκεία των δεσποτισμών του κορωνοϊού, πολύ καιρό αφότου είχαν οποιαδήποτε σημασία, ακόμη και σε σημείο να θυσιάσουν τα δικά τους παιδιά στον θεό Fauci και το μαγικό του φίλτρο.
Η προαιώνια πίστη αποδείχθηκε καλύτερος σύμβουλος από την τάξη των ειδικών, η τύφλωση της οποίας παρέτεινε και επιδείνωσε το πρόβλημα. Άλλωστε, οι γιατροί στις φανταστικές ιστορίες του Δράκουλα και του Νοσφεράτου χρησιμοποίησαν την ίδια μέθοδο με το τέρας: την αποστράγγιση του αίματος των μολυσμένων. Ο μυστικιστής λόγιος από το εξωτερικό (Dr Albin Eberhart Von Franz) ήξερε καλύτερα: «Και τώρα, ας κάνουμε τη δουλειά μας. Πρέπει να περάσουμε ένα πάσσαλο μέσα από την καρδιά του. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος».
Ο τρόμος της μόλυνσης και η επιστράτευση της επιστήμης για να την αποτρέψει είναι ακόμα μαζί μας, ως η ψυχολογική διαδρομή μέσω της οποίας ο σύγχρονος άνθρωπος παλεύει με τον φόβο του θανάτου. Ούτε ο Δράκουλας ούτε ο Νοσφεράτου δημιουργήθηκαν σε εργαστήριο, και το εργαστήριο δεν βοήθησε καθόλου στην τελική ήττα τους. Ωστόσο, οι επικαλύψεις και οι παραλληλισμοί της φανταστικής αυτής ιστορίας χρησιμεύουν ως ένα ισχυρό μεταφορικό πρότυπο για να κατανοήσουμε τη μανία γύρω από τις μολυσματικές ασθένειες, την οποία όλοι υποχρεωθήκαμε να βιώσουμε πολύ πρόσφατα.
Δείτε επίσης:
Ο Jeffrey Tucker είναι ιδρυτής, αρθρογράφος και πρόεδρος στο Brownstone Institute. Είναι επίσης Senior Economics Columnist για την Epoch Times, συγγραφέας 10 βιβλίων, συμπεριλαμβανομένου του Life After Lockdown , και πολλών χιλιάδων άρθρων στον επιστημονικό και δημοφιλή τύπο. Μιλάει ευρέως για θέματα οικονομίας, τεχνολογίας, κοινωνικής φιλοσοφίας και πολιτισμού.