Η Ε.Ε. καραδοκεί για πόλεμο, ενώ ο κόσμος αποζητά την ειρήνη
Με πρόσχημα μια ανύπαρκτη απειλή, η Ε.Ε. στοχεύει να ελέγξει περίπου 10 τρισεκατομμύρια ευρώ σε καταθέσεις ευρωπαίων πολιτών και να τα ανακατευθύνει προς την βιομηχανία όπλων.
Ετικέτες: Ευρωπαϊκή Ένωση, Ιστορία, Κράτος, Πόλεμος,
Άρθρο του Ούλριχ Φρόμι, δημοσιευμένο στις 18/04/2025 από το Mises Institute.
Μπορούμε να νιώσουμε τους πολεμοχαρείς ανέμους να πνέουν στην Ευρώπη, καθώς η ήπειρος εγείρει το φάσμα του πολέμου με τη Ρωσία. Πρόσφατα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε μια σειρά μέτρων για την ενίσχυση της άμυνας των κρατών μελών της ΕΕ, κυρίως μέσω του σχεδίου ReArm Europe. Το σχέδιο -το οποίο εγκρίθηκε από το Έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 6 Μαρτίου 2025- στοχεύει στην κινητοποίηση 800 δισεκατομμυρίων ευρώ για τις αμυντικές δυνατότητες της ΕΕ. Περιλαμβάνει την ανακατεύθυνση δημόσιων πόρων, αλλά όχι μόνο: περιλαμβάνει επίσης τη χρήση των δημόσιων αποταμιεύσεων. Όπως ανακοινώθηκε στις 17 Μαρτίου 2025, αυτή η στρατηγική στοχεύει στον έλεγχο περίπου 10 τρισεκατομμυρίων ευρώ σε καταθέσεις ευρωπαϊκών τραπεζών και στην ανακατεύθυνσή τους προς τη βιομηχανία όπλων και τις πολιτικές της δημόσιας άμυνας.
Ένα άλλο παράδειγμα από την Ευρώπη: Η Βαλερί Αγιέρ, Γαλλίδα ευρωβουλευτής και επικεφαλής της ομάδας Renew Europe στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, δήλωσε πρόσφατα ότι η γηραιά ήπειρος βιώνει «μια στιγμή βαρύτητας» που πιθανότατα δεν έχει ξαναδεί από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο ένοχος; Ο πόλεμος στην Ουκρανία και η υπαρξιακή απειλή που (υποτίθεται ότι) θέτει η Ρωσία για τη δημοκρατία και την ευρωπαϊκή τάξη. Για να αντιμετωπίσουν αυτήν την απειλή, η Αγιέρ και διάφοροι άλλοι Ευρωπαίοι πολιτικοί θέλουν να κινητοποιήσουν τις αποταμιεύσεις των Ευρωπαίων για να χρηματοδοτήσουν αυτή τη συλλογική προσπάθεια στη βιομηχανία όπλων.
Στην Γαλλία και την Γερμανία
Στα μέσα Μαρτίου, αρκετοί Γάλλοι πολιτικοί τάχθηκαν υπέρ της κινητοποίησης των ιδιωτικών αποταμιεύσεων για τον επανεξοπλισμό της χώρας τους απέναντι στην (υποτιθέμενη) ρωσική απειλή. Στις 13 Μαρτίου, ο Γάλλος Υπουργός Οικονομίας, Éric Lombard, τάχθηκε υπέρ αυτού του μέτρου ενώπιον των Γάλλων γερουσιαστών. Εκείνη την εποχή, δεν υπήρχε ζήτημα δημιουργίας ενός ειδικού ταμείου, αλλά μάλλον στόχευσης όλων των κεφαλαίων που είχε εξοικονομήσει ο πληθυσμός.
Ωστόσο, εν μέσω εκτεταμένων επικρίσεων, ο Éric Lombard υπαναχώρησε την Πέμπτη 20 Μαρτίου και ανακοίνωσε τη δημιουργία ενός ταμείου 450 εκατομμυρίων ευρώ, το οποίο θα διαχειρίζεται η Bpifrance και θα είναι ανοιχτό σε μεμονωμένους επενδυτές που επιθυμούν να συνεισφέρουν στην εθνική προσπάθεια επανεξοπλισμού, ως έμμεσοι μέτοχοι. Το ελάχιστο ποσό που θα επενδυθεί σε αυτό το ταμείο θα είναι 500 ευρώ, με μέγιστη αρχική επένδυση που θα μπορούσε να είναι «αρκετές χιλιάδες ευρώ». Μόλις επενδυθούν, αυτά τα «ασφαλή» κεφάλαια θα παγώσουν για τουλάχιστον πέντε χρόνια.
Υπάρχει η ίδια πολεμοχαρής ρητορική στη Γερμανία. Πριν αποχωρήσει από το αξίωμά του, ο Όλαφ Σολτς μίλησε στην Ομοσπονδιακή Βουλή για το «Zeitenwende», το ιστορικό σημείο καμπής που αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή η Γερμανία. Υποσχέθηκε να το αντιμετωπίσει επενδύοντας μαζικά στον επανεξοπλισμό του γερμανικού στρατού, της Bundeswehr. Ο πιθανότερος μελλοντικός Γερμανός καγκελάριος, Φρίντριχ Μερτς, πέτυχε ψηφοφορία στο γερμανικό κοινοβούλιο για να δαπανήσει 1 τρισεκατομμύριο ευρώ για τον επανεξοπλισμό της χώρας. Μια άνευ προηγουμένου δαπάνη σε μια χώρα που έχει από καιρό αναθέσει την εθνική της άμυνα στο ΝΑΤΟ και στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Όλες αυτές οι ευρωπαϊκές επενδύσεις παρουσιάζονται ως «ασφαλείς και κερδοφόρες επενδύσεις» (σύμφωνα με την Βαλερί Αγιέρ). Ωστόσο, όπως μας δείχνει η Ιστορία, αυτές οι επενδύσεις είναι ακριβώς το αντίθετο.
Τι μας διδάσκει η Ιστορία
Η κοινωνία έχει προκύψει από τα έργα της ειρήνης. Η ουσία της κοινωνίας είναι η ειρήνευση. Η ειρήνη -και όχι ο πόλεμος- είναι ο πατέρας των πάντων. Μόνο η οικονομική δράση έχει δημιουργήσει τον πλούτο γύρω μας. Η εργασία φέρνει την ευτυχία, όχι οι επαγγελματίες των όπλων. Η ειρήνη οικοδομεί, ο πόλεμος καταστρέφει. (Mises, «Socialism», σελίδα 59)
Ιστορικά, η επένδυση σε πολεμικά ομόλογα και κεφάλαια σήμαινε πάντοτε την ανάληψη του ρίσκου να στοιχηματίσει κανείς σε κουτσό άλογο. Αυτό το στοίχημα θα μπορούσε κάλλιστα να οδηγήσει στην καταστροφή των πιστωτών του ηττημένου κράτους. Αυτό συνέβη στη Γερμανία με την ανέφικτη αποπληρωμή των πολεμικών ομολόγων μετά το 1918. Αυτά τα ομόλογα είχαν καταστεί άχρηστα, επειδή οι αποζημιώσεις που απαιτούσε η Συνθήκη των Βερσαλλιών και ο υπερπληθωρισμός της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης κατέστησαν αδύνατη την αποπληρωμή τους.
Αντίθετα, εάν το κράτος νικούσε, η αποπληρωμή αυτών των συχνά τεράστιων δανείων θα μπορούσε να διαρκέσει χρόνια, καταστρέφοντας τον πιστωτή μέσω του νομισματικού πληθωρισμού και της οικονομικής καταστολής που εφαρμόστηκε μετά τη σύγκρουση για την εξάλειψη των χρεών του κράτους. Αυτό συνέβη στις Ηνωμένες Πολιτείες μετά το 1945, όταν αποπληρώθηκαν τα Ομόλογα της Νίκης. Η μεταπολεμική πολιτική της οικονομικής καταστολής διατήρησε τα επιτόκια χαμηλά και τον πληθωρισμό του δολαρίου υψηλό, προκαλώντας σταδιακή μείωση της αξίας του νομίσματος. Καθώς τα δάνεια αποπληρώνονταν, η αγοραστική δύναμη των πιστωτών μειώθηκε τα χρόνια που ακολούθησαν το τέλος του πολέμου.
Πιο σοβαρή από την καταστροφή των πιστωτών είναι η καταστροφή της κοινωνίας. Αυτές οι επενδύσεις εκτρέπουν το κεφάλαιο από πραγματικά παραγωγικές εναλλακτικές λύσεις που βελτιώνουν πραγματικά τις συνθήκες διαβίωσης των ανθρώπων. Επιβραδύνουν την πρόοδο εκτρέποντας το κεφάλαιο (πόρους, εργασία και χρήματα) σε αυτές τις αμυντικές βιομηχανίες. Δεν καταλαβαίνουν ότι η βραχυπρόθεσμη ευημερία που προσφέρει η «βιομηχανία της καταστροφής» είναι απλώς μια ψευδαίσθηση και έρχεται εις βάρος της μακροπρόθεσμης ευημερίας για την κοινωνία στο σύνολό της.
Οποιαδήποτε στρατιωτικοποιημένη, σωβινιστική, πολεμοχαρής κοινωνία θα μείνει απλά ακόμα πιο πίσω στον δρόμο προς την πρόοδο και τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης, οι οποίες καθίστανται εφικτές χάρη στην καλύτερη δυνατή κατανομή του κεφαλαίου στην παραγωγική δομή της κοινωνίας. Όπως έγραψε ο οικονομολόγος Φρεντερίκ Μπαστιά, ο πόλεμος είναι μια ψευδαίσθηση πλούτου: δημιουργεί μια ορατή οικονομική δραστηριότητα (η βιομηχανία όπλων), αλλά πάντα εις βάρος του «αόρατου» (δηλαδή, τις χαμένες ευκαιρίες και το κόστος του οποίου η αποπληρωμή αναβάλλεται για το απώτερο μέλλον). Ο πόλεμος δεν είναι ποτέ η διέξοδος από μια κρίση, αλλά η απόλυτη κρίση που μπορεί να αντιμετωπίσει μια κοινωνία.
Εν ολίγοις, οι πολεμοκάπηλοι όλων των αποχρώσεων —ενθουσιασμένοι από την ιδέα του οικονομικού κέρδους χάρη σε έναν πιθανό πόλεμο— εντέλει δεν καταλαβαίνουν τίποτα, ούτε από οικονομία ούτε από ιστορία. Ακόμα χειρότερα, δεν καταλαβαίνουν τίποτα από πόλεμο.
