Javier Milei: Το κυβερνητικό πλάνο του αναρχοκαπιταλιστή, πιθανού επόμενου Προέδρου της Αργεντινής

Άρθρο του Manuel García Gojon, που δημοσιεύτηκε στις 16/8/2023 από το Mises Institute. Χρόνος ανάγνωσης 6'

Οι προκριματικές εκλογές στην Αργεντινή διεξήχθησαν στις 13 Αυγούστου και μόνο ένας υποψήφιος για την προεδρία είχε παρουσιάσει ένα λεπτομερές κυβερνητικό σχέδιο: o Javier Milei, αναρχοκαπιταλιστής οικονομολόγος και νυν μέλος του Κογκρέσου, που έλαβε το 30% των συνολικών ψήφων. Με αυτά τα δεδομένα, η νίκη του Milei στις γενικές εκλογές είναι πλέον το πιο πιθανό σενάριο.

---

Οι προκριματικές εκλογές στην Αργεντινή διεξήχθησαν στις 13 Αυγούστου και μόνο ένας υποψήφιος για την προεδρία είχε παρουσιάσει ένα λεπτομερές κυβερνητικό σχέδιο. Ο υποψήφιος είναι ο Javier Milei, οικονομολόγος και νυν μέλος του Κογκρέσου. Αυτοπροσδιορίζεται ως αναρχοκαπιταλιστής και έλαβε το 30% των συνολικών ψήφων, ενώ αναμενόταν να πάρει περίπου το 20% . Υπήρχε σοβαρός λόγος να πιστεύουμε ότι ήταν πιο ανταγωνιστικός από ό,τι έδειχναν οι δημοσκοπήσεις, καθώς αυτές δεν υπολογίζουν το επίπεδο της δυναμικής κάθε ομάδας ψηφοφόρων και την προθυμία τους να εμφανιστούν στο εκλογικό θάλαμο όταν έρθει η μέρα. Με αυτά τα δεδομένα, η νίκη του Milei στις γενικές εκλογές είναι πλέον το πιο πιθανό σενάριο.

Ενώ είχε ήδη περιγράψει σημαντικά στοιχεία του σχεδίου του, ήταν στις 2 Αυγούστου που ο Milei παρουσίασε ένα λεπτομερές σχέδιο. Τα κύρια ζητήματα που αντιμετωπίζει το σχέδιο αυτό είναι η οικονομία και η εγκληματικότητα. Η Αργεντινή μαστίζεται από το συντριπτικό βάρος του κράτους και από την ανεξέλεγκτη εγκληματικότητα. Περίπου ο μισός πληθυσμός της βρίσκεται σήμερα κάτω από το όριο της φτώχειας. Το ίδιο το σχέδιο είναι ρεαλιστικότατο από αναρχική (σ.σ. αναρχοκαπιταλιστική) σκοπιά.

Το πρώτο μέτρο συνίσταται στην οργανωτική μεταρρύθμιση της κυβέρνησης, από 18 υπουργεία τώρα, σε μόλις 8. Τα υπουργεία που θα παραμείνουν είναι τα εσωτερικών, εξωτερικών, άμυνας, οικονομίας, δικαιοσύνης, δημόσια τάξης, υποδομών και εργασίας. Κανένας γραφειοκράτης καριέρας δεν πρόκειται να απολυθεί αρχικά, αλλά θα επανατοποθετηθούν. Οι πολιτικά διορισμένοι δεν θα ανανεωθούν και θα περιοριστούν στο ελάχιστο. Όλα τα προνόμια των κρατικών υπαλλήλων, όπως σωματοφύλακες και οδηγοί, θα καταργηθούν, εκτός από τις περιπτώσεις που είναι απολύτως απαραίτητα για λόγους ασφαλείας. Αυτό το μέτρο περιλαμβάνει επίσης την έναρξη της διαδικασίας ιδιωτικοποίησης ή κλεισίματος όλων των κρατικών εταιρειών.

Το δεύτερο μέτρο συνίσταται στη σημαντική μείωση των δημοσίων δαπανών. Για τον πρώτο προϋπολογισμό, επιδιώκεται η εξάλειψη κάποιων δαπανών που ανέρχονται συνολικά στο 15% του ΑΕΠ, μετατρέποντάς τον από ελλειμματικό σε πλεονασματικό. Από την πλευρά των εσόδων, επιδιώκεται να εξαλείφθεί το 90% των φόρων, οι οποίοι αποδίδουν ένα ποσό ύψους περίπου 2% του ΑΕΠ, αλλά έχουν στρεβλωτικό αποτέλεσμα. Υπάρχει επίσης η πρόθεση μείωσης των φόρων που απομένουν.

Το τρίτο μέτρο συνίσταται στην ευελιξία της εργασιακής νομοθεσίας. Η απόλυση ενός υπαλλήλου είναι επί του παρόντος πολύ δαπανηρή στην Αργεντινή, μεταξύ δικαστικής αγωγής και αποζημίωσης. Το συγκεκριμένο μέτρο αποσκοπεί στη μείωση αυτού του κόστους, διευκολύνοντας τις εταιρείες να απολύσουν νέους υπαλλήλους. Η εξισορροπητική πλευρά αυτού του μέτρου είναι η εφαρμογή ενός ιδιωτικού συστήματος ασφάλισης ανεργίας. Με αυτό το μέτρο επιδιώκουν να ανεβάσουν την επίσημη απασχόληση στον ιδιωτικό τομέα από 6 εκατομμύρια θέσεις εργασίας σε 14 εκατομμύρια.

Το τέταρτο μέτρο συνίσταται στην απελευθέρωση του εμπορίου. Στόχος αυτού του μέτρου είναι το μονομερές ελεύθερο εμπόριο σε στυλ Χιλής. Αυτό περιλαμβάνει την κατάργηση όλων των εισαγωγικών και εξαγωγικών δασμών και τη μείωση των ρυθμιστικών περιορισμών.

Το πέμπτο μέτρο συνίσταται στην νομισματική μεταρρύθμιση. Αυτό το μέτρο περιλαμβάνει την άδεια χρήσης οποιουδήποτε εμπορεύματος ή ξένου νομίσματος ως νόμιμο χρήμα, και την εκκαθάριση της κεντρικής τράπεζας, η οποία θα είχε ως αποτέλεσμα την εξάλειψη του αργεντίνικου πέσο. Υπάρχουν εναλλακτικά σχέδια για την εφαρμογή αυτού του μέτρου, αλλά το κορυφαίο είναι αυτό που ανέπτυξαν οι Emilio Ocampo και Nicolas Cachanosky. Όσον αφορά το χρονοδιάγραμμα, θα χρειαζόταν από εννέα έως 24 μήνες. Η μετατροπή θα γίνει με τη συναλλαγματική ισοτιμία της αγοράς. Όταν τα 2/3 της νομισματικής βάσης θα έχουν μετατραπεί, θα ενεργοποιηθεί μια αντίστροφη μέτρηση για την τελευταία ημερομηνία μετατροπής.

Μια πρόσθετη πρόκληση για αυτό το μέτρο είναι ότι η κεντρική τράπεζα έχει αποζημιώσει υποχρεώσεις τριπλάσιες από το μέγεθος της νομισματικής βάσης. Αυτά είναι σαν το πρόγραμμα της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ να πληρώνει τόκους στα αποθεματικά προκειμένου να αποστειρώσει τις αυξήσεις στην ποσότητα του χρήματος. Η κεντρική τράπεζα έχει ορισμένα εμπορεύματα και ξένα νομίσματα σε αποθέματα, αλλά τα περισσότερα περιουσιακά της στοιχεία αποτελούνται από κρατικά ομόλογα που διαπραγματεύονται επί του παρόντος στο ένα τρίτο της ονομαστικής τους αξίας. Για την πρόσβαση στην απαραίτητη ρευστότητα για τη ρευστοποίηση της κεντρικής τράπεζας, τα ομόλογα θα μεταφερθούν σε ένα ταμείο που θα αποκτούσε το απαραίτητο πιστωτικό όριο χρησιμοποιώντας τα ομόλογα ως εξασφάλιση. Η γραμμή πίστωσης έχει ήδη συμφωνηθεί εμπιστευτικά. Τα ομόλογα είναι εγγυημένα ότι θα αυξηθούν σε τιμή εάν εξαλειφθεί το έλλειμμα του προϋπολογισμού όπως ορίζεται στο δεύτερο μέτρο.

Το έκτο μέτρο συνίσταται στην ενεργειακή μεταρρύθμιση. Το μέτρο αυτό σκοπεύει να εξαλείψει όλες τις επιδοτήσεις προς τους παρόχους ενέργειας μέσω μιας εκ νέου ευθυγράμμισης της χρηματοοικονομικής ισορροπίας σε χαμηλότερο κόστος, για να διατηρήσει τις εταιρείες κερδοφόρες και να ελαχιστοποιήσει τις επιπτώσεις στο κόστος για τους καταναλωτές. Αυτό το μέτρο ανοίγει την πόρτα στις επιδοτήσεις, αλλά από την πλευρά της ζήτησης, για ευάλωτα νοικοκυριά. Επιδιώκουν επίσης να βελτιώσουν την ενεργειακή υποδομή μέσω ενός συστήματος προκηρύξεων δημοσίου συμφέροντος για έργα που θα χρηματοδοτούνται και θα εκτελούνται από τον ιδιωτικό τομέα, αλλά για τα οποία η κυβέρνηση μπορεί να παρέχει μια ελάχιστη εγγύηση εσόδων.

Το έβδομο μέτρο συνίσταται στην ενίσχυση των επενδύσεων. Αυτό θα γίνει μέσω μιας ειδικής νομοθετικής ρύθμισης για τις μακροπρόθεσμες επενδύσεις με επίκεντρο την εξόρυξη, τα ορυκτά καύσιμα, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τη δασοκομία και άλλους τομείς. Προκειμένου να ενισχυθούν οι επενδύσεις, θα στοχεύσουν επίσης στην εξάλειψη των περιορισμών συναλλάγματος και των εξαγωγικών τελών.

Το όγδοο μέτρο συνίσταται σε μια αγροτική μεταρρύθμιση. Αυτή περιλαμβάνει την εξάλειψη της διαφοράς συναλλάγματος μεταξύ της επίσημης συναλλαγματικής ισοτιμίας και της συναλλαγματικής ισοτιμίας της αγοράς, μέσω της εκκαθάρισης της κεντρικής τράπεζας, την εξάλειψη όλων των εξαγωγικών τελών και παρακρατήσεων, την κατάργηση του φόρου ακαθάριστων εσόδων, την κατάργηση όλων των περιορισμών στο εμπόριο από το εξωτερικό , συμπεριλαμβανομένων των ποσοστώσεων και της ανάγκης για αδειοδότηση, την δημοσίευση ενός νέου νόμου για τους σπόρους, και την βελτίωση της οδικής υποδομής μέσω του ιδιωτικού επιχειρείν.

Το ένατο μέτρο συνίσταται στην δικαστική μεταρρύθμιση. Το μέτρο αυτό περιλαμβάνει τον διορισμό του Υπουργού Δικαιοσύνης με τη συναίνεση του δικαστικού κλάδου, καθώς και τον διορισμό του δικαστή του Ανωτάτου Δικαστηρίου χωρίς πολιτικές δεσμεύσεις για την κάλυψη της παρούσας κενής θέσης, απαγορεύοντας στα μέλη του δικαστικού κλάδου να ασκούν κομματική πολιτική, και επίσης την προώθηση της δημοσιονομικής ανεξαρτησίας του δικαστικού κλάδου. Επιπλέον, θα επιδιώξουν να εφαρμόσουν δίκες με ενόρκους και προφορικές προκαταρκτικές διαδικασίες σε όλη τη χώρα.

Το δέκατο μέτρο συνίσταται σε μια μεταρρύθμιση της πρόνοιας. Τα τρέχοντα προνοιακά επιδόματα αρχικά θα διατηρηθούν. Στόχος τους είναι να προχωρήσουν μακροπρόθεσμα προς ένα ιδιωτικό σύστημα, στο οποίο οι χρήστες πληρώνουν για τις υπηρεσίες υγείας και εκπαίδευσης που καταναλώνουν. Βραχυπρόθεσμα στοχεύουν στην παροχή προγραμμάτων προστασίας του εισοδήματος για τον μετριασμό της ακραίας φτώχειας, διατροφικά προγράμματα, εκπαιδευτικά προγράμματα γονέων για την παροχή γνωστικών ερεθισμάτων στα παιδιά, μεγαλύτερη κάλυψη για την προσχολική ηλικία, κίνητρα για την αποφοίτηση, προγράμματα για την ένταξη ατόμων με αναπηρία, την προώθηση της πρόσβασης σε ιδιωτικά δάνεια, και την εξάλειψη όλων των μεσαζόντων στην παροχή πρόνοιας.

Το ενδέκατο μέτρο συνίσταται σε μια εκπαιδευτική μεταρρύθμιση. Στόχος τους είναι να προχωρήσουν προς έναν μεγαλύτερο βαθμό ελευθερίας στην επιλογή των προγραμμάτων σπουδών, των μεθόδων και των εκπαιδευτικών. Το μέτρο περιλαμβάνει επίσης την έναρξη ενός πιλοτικού προγράμματος σχολικών κουπονιών. Θα καθορίσουν επίσης ένα κριτήριο αξιολόγησης για τα σχολεία, ώστε να μπορούν να διαγωνίζονται μεταξύ τους για κίνητρα.

Το δωδέκατο μέτρο συνίσταται στην μεταρρύθμιση της υγείας. Στόχος τους είναι να μεταφέρουν την επιδότηση της υγειονομικής περίθαλψης από την προσφορά στη ζήτηση, για να επιτρέψουν μια μεγαλύτερη ελευθερία επιλογής και ανταγωνισμού. Αυτό το μέτρο περιλαμβάνει την παροχή των υφιστάμενων παροχών υγειονομικής περίθαλψης ως κουπόνια, ώστε να μην υπάρχει περιορισμός σε κάποιον συγκεκριμένο πάροχο.

Το δέκατο τρίτο μέτρο συνίσταται σε μεταρρύθμιση της ασφάλειας. Αυτό το μέτρο περιλαμβάνει μεταρρυθμίσεις στους νόμους της εσωτερικής ασφάλειας, της εθνικής άμυνας και των μυστικών υπηρεσιών, καθώς και μεταρρύθμιση του σωφρονιστικού συστήματος για την ενσωμάτωση των συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, και την εντατικοποίηση της δίωξης της διακίνησης ναρκωτικών.

---

Ο Manuel Garcia Gojon είναι διδάκτορας Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο George Mason και ερευνητής στο Mises Institute. Ο κύριος τομέας έρευνάς του είναι η Νομισματική Κοινωνιολογία.