Ο μύθος για τις σοσιαλιστικές, δήθεν, ρίζες του Χριστιανισμού
Άρθρο των Lawrence Read και Burton Folsom, που δημοσιεύτηκε στις 24/12/2023 από το FEE
Ο σοσιαλισμός δεν είναι το να μοιράζεται κανείς οικειοθελώς τα υπάρχοντά του. Ο καθένας μπορεί να επιλέξει να το κάνει αυτό και σε περιβάλλον καπιταλισμού. Στην πραγματικότητα μάλιστα, στις καπιταλιστικές κοινωνίες παρατηρείται περισσότερη φιλανθρωπία απ’ ό,τι στις σοσιαλιστικές. Ο σοσιαλισμός είναι η συγκέντρωση της πολιτικής εξουσίας — μέσω της βίας — για τους σκοπούς της αναδιανομής του πλούτου ή του κεντρικού σχεδιασμού μιας οικονομίας
Πριν από σχεδόν δύο χιλιετίες, ορισμένοι από τους πρώτους οπαδούς του Χριστού στην Ιερουσαλήμ διευθετούσαν τις υποθέσεις τους με τέτοιον τρόπο, που εξακολουθεί να προκαλεί τον ισχυρισμό ότι οι ρίζες του Χριστιανισμού είναι σοσιαλιστικές, κομμουναλιστικές (βλ. κοινοκτημοσύνη), ή ακόμα και «κομμουνιστικές». Όταν γιορτάζουμε τη γέννηση του Ιησού, θα πρέπει να κατανοούμε ότι αυτός ο ισχυρισμός είναι ψευδής, αν όχι βλάσφημος.
Οι πηγές του ισχυρισμού αυτού είναι δύο αποσπάσματα από το Βιβλίο των Πράξεων των Αποστόλων της Καινής Διαθήκης, κεφάλαιο 2, στίχοι 44–45, το οποίο αναφέρει: « Όλοι οι πιστοί ήταν μαζί και είχαν τα πάντα κοινά. Πούλησαν περιουσίες και υπάρχοντα, για να τα δώσουν σε όποιον είχε ανάγκη». Το εδάφιο των Πράξεων 4:32 δηλώνει: «Όλοι οι πιστοί ήταν ένα, στην καρδιά και στο μυαλό. Κανείς δεν ισχυριζόταν ότι τα υπάρχοντά τους ήταν δικά του, αλλά μοιράζονταν ό,τι είχαν».
Πολλοί στην αριστερά υποστηρίζουν ότι η χριστιανική διδασκαλία πρέπει να περιφρονεί την ιδιωτική ιδιοκτησία και να υποστηρίζει ένα σοσιαλιστικό σύστημα αναδιανομής του πλούτου. Εντέλει, αυτό δεν έκαναν εκείνοι οι πρώτοι Χριστιανοί;
Ρίξτε μια πιο προσεκτική ματιά σε αυτά τα αποσπάσματα των Πράξεων των Αποστόλων. Η «κομμουναλιστική» ρύθμιση ήταν οικειοθελής. Δεν υπάρχει κανένας καταναγκασμός και δεν υπάρχει ουδεμία αναφορά στον μοναδικό θεσμό στην κοινωνία που μπορεί να χρησιμοποιήσει νόμιμα τον καταναγκασμό, δηλαδή το κράτος.
Το εδάφιο των Πράξεων 2:46 επισημαίνει ότι σ’ αυτή την ομάδα των πρώτων Χριστιανών «έκοβαν το ψωμί στα σπίτια τους και έτρωγαν μαζί με χαρούμενη και ειλικρινή καρδιά». Εφ’ όσον εξακολουθούσαν να έχουν σπίτια -ορισμένοι, τουλάχιστον- τότε σαφώς δεν είχαν πουλήσει τα πάντα. Όσοι τα πούλησαν όλα, έδωσαν τα μετρητά από την πώληση στους Αποστόλους, όχι σε κάποια κυβέρνηση — Ρωμαϊκή ή Εβραϊκή, κοσμική ή θρησκευτική.
Οι Χριστιανοί βλέπουν τον Θεό ως δημιουργό όλων των πραγμάτων και, επομένως, ως ιδιοκτήτη όλων των πραγμάτων. Οι άνθρωποι είμαστε κηδεμόνες αυτής της Δημιουργίας και καλούμαστε από τη Γραφή να τη χρησιμοποιήσουμε σωστά. Είναι πιθανό με αυτή την υπερβατική έννοια ορισμένοι πρώτοι Χριστιανοί να θεωρούσαν τον υλικό τους πλούτο ως όχι τελικά δικό τους.
Εν πάση περιπτώσει, ο σοσιαλισμός δεν είναι το να μοιράζεται κανείς οικειοθελώς τα υπάρχοντά του. Ο καθένας μπορεί να επιλέξει να το κάνει αυτό και σε συνθήκες καπιταλισμού, που είναι το αντίθετο του σοσιαλισμού, . Στην πραγματικότητα, στις καπιταλιστικές κοινωνίες παρατηρείται περισσότερη φιλανθρωπία απ’ ό,τι στις σοσιαλιστικές, και οι κυβερνήσεις των καπιταλιστικών χωρών αποστέλλουν συνεχώς «ξένη βοήθεια» στα πιο σοσιαλιστικά καθεστώτα, κι όχι το αντίστροφο.
Ο σοσιαλισμός γίνεται καλύτερα κατανοητός ως η συγκέντρωση της πολιτικής εξουσίας — μέσω της βίας — για τους σκοπούς της αναδιανομής του πλούτου ή του σχεδιασμού μιας οικονομίας. Επιπλέον, το θλιβερό ιστορικό του ξεκινά με εκείνους τους πρώτους Χριστιανούς που επέλεξαν να τον ασκήσουν.
Ο απόστολος Παύλος αναφέρεται για πρώτη φορά στα οικονομικά προβλήματα της ομάδας της Ιερουσαλήμ, όταν περιγράφει μια συνομιλία που είχε με τους ηγέτες της — τον Πέτρο, τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη. Ο Παύλος λέει: «Το μόνο που ζήτησαν ήταν να συνεχίσουμε να θυμόμαστε τους φτωχούς», κάτι που ο Παύλος «προθυμοποιήθηκε να κάνει» ( Γαλάτες 2:9–10 ).
Προφανώς, η εκκλησία της Ιερουσαλήμ βρισκόταν στην κορυφή της λίστας των «φτωχών», επειδή ο Παύλος φρόντισε το αίτημα του Πέτρου, του Ιάκωβου και του Ιωάννη, συλλέγοντας χρήματα από τις νεότερες χριστιανικές εκκλησίες στην Αντιόχεια, τη Μακεδονία και την Κόρινθο για να τα στείλει στους «φτωχούς μεταξύ των αγίων στην Ιερουσαλήμ» ( Ρωμαίους 15:26 )
Με άλλα λόγια, οι επιδοτήσεις από τους Χριστιανούς στην Αντιόχεια, τη Μακεδονία και την Κόρινθο βοηθούσαν στη στήριξη της φτωχής εκκλησίας της Ιερουσαλήμ. Και μερικοί από αυτούς τους Χριστιανούς δωρητές δεν είχαν σχεδόν τίποτα για να ζήσουν, πόσο μάλλον για να δώσουν. Για παράδειγμα, ο Παύλος περιγράφει το πώς οι Μακεδόνες Χριστιανοί βρίσκονταν σε «ακραία φτώχεια» και ωστόσο «έδωσαν όσο μπορούσαν, και μάλιστα πέρα από τις δυνατότητές τους». ( 2 Κορινθίους 8:2–3 ). Πόσο απελπισμένοι πρέπει να ήταν οι Χριστιανοί στην Ιερουσαλήμ για να βασιστούν σε Χριστιανούς αδελφούς και αδελφές που ζούσαν σε τέτοια «ακραία φτώχεια» ; Δεν μπορεί κανείς να αμφισβητήσει την ειλικρίνεια των κομμουναλιστών, αλλά σίγουρα μπορεί κανείς να αμφισβητήσει το πόσο καλά είχαν κατανοήσει ορισμένα από τα διδάγματα του Χριστού.
Μόνο μια φορά ο Ιησούς διέταξε ποτέ κάποιον να πουλήσει τα πάντα, και αυτό όταν ένας πλούσιος ηγεμόνας τον ρώτησε πώς θα μπορούσε να εξασφαλίσει την αιώνια ζωή. Για να αποδείξει πού ήταν πραγματικά η καρδιά του άνδρα (κάτι που σίγουρα γνώριζε ο Ιησούς), ο Ιησούς του είπε να πουλήσει τα πάντα. Ο ηγεμόνας αρνήθηκε και απομακρύνθηκε. Ο Ιησούς δεν πρότεινε ποτέ να πουλήσουν όλοι τα πάντα, και σίγουρα ποτέ δεν ενέκρινε τον σοσιαλιστικό, κατευθυνόμενο από το κράτος, καταναγκασμό για να επιτευχθεί αυτό.
Πράγματι, στην παραβολή των Ταλάντων, ο Ιησούς επιφυλάσσει τον υψηλότερο έπαινο για τον άνθρωπο του οποίου η πρωτοβουλία αύξησε τον υλικό πλούτο, και κανέναν έπαινο για τον άνθρωπο που δεν έκανε τίποτα για να δημιουργήσει αξία. Η παραβολή του για τους εργάτες στον αμπελώνα παρέχει μια ισχυρή υπεράσπιση των οικειοθελών συμβάσεων και της ιδιωτικής ιδιοκτησίας, και η παραβολή του για τον Καλό Σαμαρείτη εξυμνεί τον άνθρωπο που βοηθά τον πλησίον του από τους δικούς του πόρους και τη δική του ελεύθερη βούληση. Αν αυτός ο Σαμαρείτης είχε πει στο απελπισμένο θύμα στην άκρη του δρόμου «περίμενε να εμφανιστεί το κράτος και να σε βοηθήσει», πιθανότατα θα τον γνωρίζαμε σήμερα ως τον «Σαμαρείτη που δεν ήταν άξιος για τίποτε».
Γεγονός είναι ότι, αν και μερικοί πρώτοι Χριστιανοί διευθετούσαν τις υποθέσεις τους με «κομμουναλιστικό» τρόπο, οι περισσότεροι δεν το έκαναν. Στους 20 αιώνες που πέρασαν από τότε, ελάχιστοι Χριστιανοί επέλεξαν τον δρόμο της κοινοκτημοσύνης, και οι περισσότεροι που τον επέλεξαν, τον απέρριψαν όταν αναπόφευκτα απέτυχε. Οι προσκυνητές του Πλύμουθ, για παράδειγμα, λιμοκτονούσαν μέχρις ότου ο κυβερνήτης Γουίλιαμ Μπράντφορντ ενστερνίστηκε την ιδιωτική ιδιοκτησία. Τα ουτοπικά σοσιαλιστικά πειράματα στην Αμερική του 19ου αιώνα , που αριθμούν περισσότερα από 100 και συχνά εμπνέονταν από εσφαλμένες απόψεις περί της χριστιανικής ηθικής, έληξαν όλα μέσα σε λίγα χρόνια.
Φανταστείτε αν ο Ιησούς επέστρεφε σήμερα και μιλούσε σε ένα κατάμεστο ακροατήριο στο Carnegie Hall, ρωτώντας: «Εσείς τι κάνατε για να βοηθήσετε τους φτωχούς;» Μόνο οι ρηχοί ή οι παραπλανημένοι θα μπορούσαν να δηλώσουν εντυπωσιασμένοι αν κάποιος σήκωνε το χέρι του και έλεγε: «Ψήφισα τους πολιτικούς που είπαν ότι θα φρόντιζαν αυτό το ζήτημα».
Αντί να μιμούνται τον Μπέρνι Σάντερς, τον Καρλ Μαρξ ή ακόμα και εκείνους τους πρώτους κομμουναλιστές της Ιερουσαλήμ, οι Χριστιανοί και οι μη Χριστιανοί θα πρέπει να θυμούνται αυτό που λέει ο απόστολος Παύλος στο εδάφιο Β’ προς Κορινθίους 9:7 : « Καθένας από εσάς πρέπει να δώσει αυτό που έχει αποφασίσει με την καρδιά του να δώσει, όχι απρόθυμα ή εξαναγκαζόμενος, γιατί ο Θεός αγαπά τον πρόθυμο δωρητή».
Ο Lawrence W. Reed είναι επίτιμος Πρόεδρος του FEE, έχοντας προηγουμένως υπηρετήσει για σχεδόν 11 χρόνια ως πρόεδρος του FEE (2008-2019).
Ο Burton Folsom, Jr. είναι καθηγητής ιστορίας στο Hillsdale College και συγγραφέας (με τη σύζυγό του, Anita) του ‘‘FDR Goes to War’’ . Είναι μέλος του Δικτύου Σχολών του FEE .