Πώς η Δύση προξένησε τον πόλεμο στην Ουκρανία
Άρθρο του David Gordon, που δημοσιεύτηκε στις 26/8/2022 από το Mises Institute
Η υποκείμενη αιτία του πολέμου δεν βρίσκεται σε κάποιον άκρατο επεκτατισμό του κ. Πούτιν, αλλά σε μια 30ετή ιστορία δυτικών προκλήσεων κατά της Ρωσίας, οι οποίες ξεκίνησαν κατά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και συνεχίστηκαν μέχρι την έναρξη του πολέμου. Αυτές οι προκλήσεις έθεσαν τη Ρωσία σε μια μη βιώσιμη κατάσταση, στην οποία ο πόλεμος φαινόταν, για τον κ. Πούτιν και το στρατιωτικό του επιτελείο, η μόνη εφαρμόσιμη λύση.
How the West Brought War to Ukraine: Understanding How US and NATO Policies Led to Crisis, War, and the Risk of Nuclear Catastrophe
by Benjamin Abelow
Siland Press, 75 σελ.
Ο πόλεμος της Ουκρανίας έχει προκαλέσει μια μεγάλη διαμάχη, ωστόσο για ένα πράγμα δεν υπάρχει αμφιβολία, και ο Benjamin Abelow, ένας γιατρός με μακροχρόνιο ενδιαφέρον για τις δημόσιες υποθέσεις, το έχει τονίσει σωστά αυτό στο σύντομο και εξαιρετικό βιβλίο του: Η πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών απέναντι στον πόλεμο, και γενικότερα απέναντι στο ρωσικό καθεστώς του Βλαντιμίρ Πούτιν, ήταν μια πολιτική άμεσης αντιπαράθεσης παρά ειρηνικής διευθέτησης. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι υποστηρικτές μιας μη παρεμβατικής πολιτικής επέκριναν τις Ηνωμένες Πολιτείες γι' αυτό, ωστόσο και αρκετοί από όσους βρίσκονται στο «κατεστημένο» της εξωτερικής πολιτικής το έκαναν επίσης, και ο Abelow κατάφερε να εξασφαλίσει την έγκριση ορισμένων από αυτούς για το βιβλίο του. Ο Jack Matlock Jr., για παράδειγμα, ο τελευταίος Αμερικανός πρεσβευτής στη Σοβιετική Ένωση, γράφει ότι το βιβλίο είναι ένα μια «λαμπρή, αξιοσημείωτα συνοπτική επεξήγηση του κινδύνου που έχει προκαλέσει η ανάμιξη του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ στην Ουκρανία».
Η διάσπαση στο κατεστημένο της εξωτερικής πολιτικής εγείρει ένα ερώτημα. Ποια είναι ακριβώς η αντίρρηση αυτών των διαφωνούντων στην τρέχουσα πολιτική των ΗΠΑ στην Ουκρανία; Δεν μπορεί να είναι απλώς μια «ακτιβιστική» εξωτερική πολιτική, καθώς δεν απορρίπτουν καταρχήν τον ρόλο της Αμερικής ως παγκόσμιας υπερδύναμης. Είναι, αντίθετα, το ότι οι Αμερικανοί υπεύθυνοι για την χάραξη της πολιτικής το έχουν παρακάνει, και πράττοντάς το αυτό αγνόησαν ένα θεμελιώδες γεγονός: Δηλαδή, ότι μια φιλική Ουκρανία δεν αποτελεί κάποιο ζωτικό εθνικό συμφέρον για τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά για τη Ρωσία. Η Ρωσία αντιλαμβάνεται μια εχθρική Ουκρανία ως «υπαρξιακή» απειλή και εάν οι ΗΠΑ συνεχίσουν να αντιτίθενται μαζικά στη Ρωσία, αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε πυρηνικό πόλεμο, με καταστροφικές συνέπειες.
Παρακάτω δηλώνει το βασικό του επιχείρημα με αυτόν τον τρόπο:
Ακόμη και από μια κοντόφθαλμη αμερικανική προοπτική, ολόκληρο το σχέδιο της Δύσης ήταν ένα επικίνδυνο παιχνίδι από μπλόφες, που ενεργοποιήθηκε για λόγους που είναι δύσκολο να κατανοήσει κανείς. Η Ουκρανία δεν αποτελεί, σε καμία περίπτωση, ζωτικό συμφέρον για την ασφάλεια των Ηνωμένων Πολιτειών. Στην πραγματικότητα, η Ουκρανία δεν έχει καθόλου σημασία [...] Αντίθετα, για τη Ρωσία —με τα κοινά τους σύνορά της μήκους 1.200 μιλίων, και την προϊστορία των τριών μεγάλων χερσαίων εισβολών από τη Δύση, η πιο πρόσφατη από τις οποίες, κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, προκάλεσε το θάνατο περίπου του 13% του συνολικού ρωσικού πληθυσμού— η Ουκρανία είναι το πιο ζωτικό από τα εθνικά της συμφέροντα. (σελ. 60–61)
Κάποιος μπορεί να νιώσει την τάση να εκφράσει ενστάσεις: Ακόμα κι αν ο Abelow έχει δίκιο, δεν είναι άραγε αλήθεια ότι ο Πούτιν φέρει την κύρια ευθύνη για την τρέχουσα κρίση λόγω της στρατιωτικής του εισβολής, η οποία έχει ως στόχο την επιστροφή ενός μεγάλου μέρους, αν όχι όλης, της Ουκρανίας στη ρωσική κυριαρχία; Ας υποθέσουμε ότι αυτό είναι αληθές -αν και όπως θα προσπαθήσω να καταδείξω, είναι στην πραγματικότητα ψευδές. Είναι άσχετο με το σημείο στο οποίο μας επέστησε την προσοχή ο Abelow. Ακόμα κι αν η ευθύνη για τον πόλεμο ανήκε στον Πούτιν εξ ολοκλήρου, αυτό δεν θα αναιρούσε το αναπόδραστο γεγονός ότι μια επιθετική πολιτική των ΗΠΑ διακινδυνεύει έναν πυρηνικό πόλεμο, για κάτι που αποτελεί υπαρξιακή απειλή για τη Ρωσία αλλά όχι για την Αμερική. Μπορούμε να προσχωρήσουμε ακόμα παραπέρα: Ακόμα κι αν ο Πούτιν επιθυμούσε να επαναφέρει τη Ρωσία στη θέση που είχε πριν από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991, η ενδεχόμενη επιτυχία του σε ένα τέτοιο εγχείρημα θα εξακολουθούσε να μην αποτελεί μια ευθεία απειλή για την ασφάλεια των ΗΠΑ.
Στην πραγματικότητα, όμως, δεν είναι αλήθεια ότι ο Πούτιν φέρει την κύρια ευθύνη για την κρίση. Παρακάτω, με χαρακτηριστική συντομία, μπαίνει στην ουσία του θέματος:
Η υποκείμενη αιτία του πολέμου δεν βρίσκεται σε κάποιον άκρατο επεκτατισμό του κ. Πούτιν ή σε κάποιες παρανοϊκές αυταπάτες των στρατηγών του στο Κρεμλίνο, αλλά σε μια 30ετή ιστορία δυτικών προκλήσεων που στρέφονται κατά της Ρωσίας, οι οποίες ξεκίνησαν κατά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και συνεχίστηκαν μέχρι την έναρξη του πολέμου. Αυτές οι προκλήσεις έθεσαν τη Ρωσία σε μια μη αποδεκτή κατάσταση, στην οποία ο πόλεμος φαινόταν, για τον κ. Πούτιν και το στρατιωτικό του επιτελείο, η μόνη πρακτική λύση. (σελ. 7)
Παρακάτω τεκμηριώνει πλήρως την θέση του, δίνοντας μεγάλη έμφαση στην υπόσχεση των Ηνωμένων Πολιτειών να απόσχουν από την επέκταση του ΝΑΤΟ στα σύνορα της Ρωσίας. Οι υποστηρικτές της τρέχουσας πολιτικής των ΗΠΑ αντέδρασαν επισημαίνοντας ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν ανέλαβαν κάποια γραπτή δέσμευση για το σκοπό αυτό, ωστόσο αυτό είναι μια απλή τεχνική λεπτομέρεια και το βάρος των αποδεικτικών στοιχείων υποστηρίζει τη ρωσική άποψη για το ζήτημα.
Περιγράφοντας αυτό το επεισόδιο, δεν υπονοώ ότι οι δυτικές διαβεβαιώσεις ήταν νομικά δεσμευτικές, ή ότι η παραβίαση αυτών των διαβεβαιώσεων εξηγεί πλήρως την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία… Θέλω απλώς να σημειώσω ότι η Δύση ενήργησε με τρόπο υπολογισμένο για να εξαπατήσει τη Μόσχα και αυτό το επεισόδιο έθεσε τα θεμέλια για την εξελισσόμενη ρωσική αίσθηση ότι το ΝΑΤΟ, και ειδικότερα οι Ηνωμένες Πολιτείες, δεν μπορούσαν να θεωρούνται άξιες εμπιστοσύνης. (σελ. 12)
Στα χρόνια που πέρασαν από αυτή την αθετημένη υπόσχεση, οι ΗΠΑ συνέχισαν μια πολιτική προκλήσεων και εχθρότητας.
Στα τέλη του 2013 και στις αρχές του 2014, πραγματοποιήθηκαν αντικυβερνητικές διαδηλώσεις στην Πλατεία της Ανεξαρτησίας στο Κίεβο. Αυτές οι διαδηλώσεις, οι οποίες υποστηρίχθηκαν από τις Ηνωμένες Πολιτείες, ανατράπηκαν από βίαιους προβοκάτορες. Η βία κορυφώθηκε με ένα πραξικόπημα στο οποίο ένοπλοι, ακροδεξιοί Ουκρανοί υπερεθνικιστές κατέλαβαν κυβερνητικά κτίρια και ανάγκασαν τον δημοκρατικά εκλεγμένο φιλορώσο πρόεδρο να εγκαταλείψει τη χώρα. (σελ. 15)
Αμέσως μετά αποκαλύφθηκε ότι η Βικτόρια Νούλαντ, μια νεοσυντηρητική πολεμοκάπηλη καριέρας, και ορισμένοι από τους συναδέλφους της συνέβαλαν σε αυτές τις εξελίξεις.
Σαν να μην έφτανε αυτό, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν δηλώσει ξανά και ξανά την πρόθεσή τους να δεχτούν την Ουκρανία στο ΝΑΤΟ, παρά τις επανειλημμένες δηλώσεις του Πούτιν ότι αυτή θα ήταν μια μη αποδεκτή κατάσταση πραγμάτων για τη Ρωσία.
Θα ήταν σοβαρό λάθος να υποτιμήσουμε τον Abelow ως αδικαιολόγητα φιλορώσο στις συμπάθειές του. Οι προσπάθειες που υποστηρίζει για να εξασφαλιστεί μια ειρηνική διευθέτηση με το να γίνουν κάποιες παραχωρήσεις στη Ρωσία είναι προς το συμφέρον των ίδιων των Ουκρανών, ακόμη και εκείνων που είναι εχθρικοί προς τη Ρωσία. Οι αληθινοί φίλοι της Ουκρανίας δεν πρέπει να στέλνουν τεράστια ποσά στρατιωτικής βοήθειας στο αδιάλλακτο καθεστώς Ζελένσκι: αυτός είναι ο δρόμος για εκείνο που ο Καντ, σε ένα άλλο πλαίσιο, εύστοχα αποκάλεσε «η ειρήνη του νεκροταφείου».
Ο David Gordon είναι Ανώτατος Συνεργάτης στο Mises Institute και εκδότης του Mises Review .