Πληθωρισμός: η κομπίνα με την οποία μας ξαφρίζουν τα κράτη κι οι κεντρικοί τραπεζίτες τους
Άρθρο του Charles A. Smith, που δημοσιεύτηκε στις 16/8/2023 από το Mises Institute. Χρόνος ανάγνωσης 4'
Σε αντίθεση με τη γραμμή της κυβέρνησης ότι «ο πληθωρισμός βλάπτει τους πάντες», ο πληθωρισμός είναι στην πραγματικότητα μια μεταφορά πλούτου από εκείνους που δεν έχουν πολιτική εξουσία στους πολιτικά διαπλεκόμενους
Η τιμή ενός χάμπουργκερ McDonald's αυξάνεται κατά 3,75% ετησίως τα τελευταία εβδομήντα χρόνια στις ΗΠΑ. Τα McDonald's, από ένα μικροσκοπικό κιόσκι για χάμπουργκερ στο Des Plaines του Ιλινόις, εξελίχθηκαν στη δεύτερη μεγαλύτερη αλυσίδα φαστ φουντ στον κόσμο. Μόνο οι οικονομίες κλίμακας (για να μην αναφέρουμε τις βελτιώσεις στην παραγωγικότητα και στις διαδικασίες) θα έπρεπε να είχαν επιτρέψει στην τιμή του μπέργκερ να μειωθεί σημαντικά κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.
Γιατί αυτό δεν έγινε; Ποιες δυνάμεις και θεσμοί συνωμότησαν, για να διογκώσουν το κόστος ενός απλού γεύματος κατά περισσότερο από δεκατρείς φορές μέσα σε δύο γενιές; Πολλοί αναγνώστες του Mises Wire γνωρίζουν την απάντηση, όμως λίγοι πολίτες είναι αρκετά οξυδερκείς οικονομικά, ώστε να κατανοήσουν ή να περιγράψουν αυτό που ο Βλαντιμίρ Λένιν αποκάλεσε «το πιο σίγουρο μέσο για την ανατροπή της υπάρχουσας βάσης της κοινωνίας».
Με απλά λόγια, ο πληθωρισμός είναι ένα γιγάντιο «ξάφρισμα» - που διαπράττεται σε μια συμβίωση δημιουργίας χρήματος από τραπεζίτες και γραφειοκράτες κεντρικών τραπεζών οι οποίοι συνδέονται με το κράτος, τους δύο θεσμούς με την εξουσία να δημιουργούν χρήματα από το τίποτα. Ο πληθωρισμός προσφέρει μια ωραία, τρυφηλή ζωή και για τους δύο. Επίσης, οι τραπεζίτες και οι γραφειοκράτες πάντα παίρνουν τα χρήματά τους.
Εάν ο σταθερός αποπληθωρισμός των τιμών ήταν σε λειτουργία -όπως συμβαίνει σε μια καταναλωτική οικονομία που λειτουργεί σωστά, όπου οι βελτιώσεις της παραγωγικότητας καταλήγουν σε χαμηλότερες τιμές για τον καταναλωτή- ο κόσμος θα ήταν πολύ διαφορετικός σήμερα, και πολύ πιο δύσκολος για τους τραπεζίτες και τους γραφειοκράτες.
Με τις τιμές να πέφτουν σταθερά, οι τραπεζίτες πρέπει να κάνουν σωστή πιστωτική ανάλυση. Πρέπει να αφήσουν κατά μέρος τα άφθονα αποθεματικά και γενικά να διευθύνουν τα ιδρύματά τους πιο συντηρητικά. Η πιστωτική ανάλυση είναι πολύ πιο δύσκολη στον αποπληθωρισμό, καθώς οι δανειολήπτες πρέπει να πουλούν συνεχώς περισσότερα αγαθά για να εξυπηρετήσουν τα δάνειά τους, αντί να βασίζονται στην αύξηση των τιμών. Τα εξασφαλισμένα δάνεια μετατρέπονται σε προβληματικά, καθώς τα ενεχυριασμένα περιουσιακά στοιχεία υποτιμώνται. Ο τραπεζικός τομέας γενικά γίνεται πιο εργώδης - και πιο επικίνδυνος. Η περίοδος 1865-1910 στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν ένα τέλειο παράδειγμα αυτού του είδους οικονομικού περιβάλλοντος. Ρεκόρ πτωχεύσεων τραπεζών και τεράστια χρηματοοικονομική αστάθεια συνόδευσαν τον σταθερό αποπληθωρισμό και μια από τις μεγαλύτερες περιόδους οικονομικής ευημερίας και καινοτομίας στην ιστορία του έθνους μας.
Εν ολίγοις, ο αποπληθωρισμός δημιουργεί κινδύνους για τις τράπεζες, επομένως οι τράπεζες συνωμοτούν με το κράτος, για να δημιουργούν αρκετά χρήματα ώστε να μην χρειαστεί να τον αντιμετωπίσουν. Οι πρακτικές «κορώνα κερδίζω, γράμματα χάνεις» με τις οποίες έχουμε εξοικειωθεί σήμερα στον τραπεζικό τομέα επιτρέπονται και εμπνέονται από το μόνιμο πληθωριστικό καθεστώς.
Ο έτερος σημαντικός συνωμότης υπέρ του πληθωρισμού (και ο μεγαλύτερος επωφελούμενος) είναι η κυβέρνηση. Σκεφτείτε τον πληθωρισμό σαν το οξυγόνο για τους πολιτικούς, και το μονοξείδιο του άνθρακα σαν μια δημόσια ψηφοφορία για την αύξηση των φόρων. Ο σταθερός (2%, να πούμε;) πληθωρισμός δημιουργεί ένα σίγουρο ‘‘ratchet effect’’ (σ.σ. μια κατάσταση στην οποία αν προχωρήσεις, δεν μπορείς να γυρίσεις πίσω) για κάθε φορολογούμενο στη χώρα, και μια ωραία, ομαλή, παχυλή πρόσοδο για τους γραφειοκράτες. Και στην περίπτωση που οι καλοπροαίρετοι ηγέτες μας αποφασίσουν ότι η πρόσοδος μέσω πληθωρισμού/φορολογίας δεν είναι αρκετά μεγάλη ή αρκετά ομαλή; Απλώς δανείζονται τη διαφορά (δηλαδή το έλλειμμα) και την εξαερώνουν και αυτή μέσω πληθωρισμού!
Ο πληθωρισμός που δημιουργείται από τις κεντρικές τράπεζες επιτρέπει στις κυβερνήσεις να έχουν ΠΑΝΤΑ τα χρήματα που θέλουν — και να είναι οι πρώτες στη σειρά για να τα πάρουν. Εάν ο αποπληθωρισμός ήταν σε λειτουργία -όπως θα συνέβαινε σε μια οικονομία που λειτουργεί σωστά, όπου οι βελτιώσεις της παραγωγικότητας καταλήγουν σε χαμηλότερες τιμές- η κυβέρνηση θα έπρεπε να φορολογεί ευθέως, αντί να βασίζεται στον πληθωρισμό ώστε να δημιουργεί τα έσοδά της και να υποτιμά το χρέος. Η καριέρα των πολιτικών θα ήταν πολύ, πολύ πιο σύντομη.
Συνοπτικά, υπάρχει σοβαρός λόγος που σπάνια (αν ποτέ) εμφανίζεται ο αποπληθωρισμός. Ο πληθωρισμός διευκολύνει τη ζωή των τραπεζιτών και των γραφειοκρατών και τους κρατά στην εξουσία. Το κόστος ενός απλού χάμπουργκερ θα ήταν πολύ χαμηλότερο χωρίς το διαρκώς διογκούμενο κράτος και την εσκεμμένη καταστροφή των χρημάτων μας. Όμως αυτό δεν θα συμβεί ποτέ, όσο οι τραπεζίτες και οι γραφειοκράτες εργάζονται σε μια τέλεια συμβίωση, εκτελώντας ένα γιγαντιαίο ξάφρισμα σε βάρος του λαού.
[ Για περισσότερα παρόμοια άρθρα, επιλέξτε την ετικέτα «Αυστριακή Σχολή» στο πάνω μέρος της αρχικής σελίδας του X-press. Δείτε επίσης το άρθρο «Οι κεντρικές τράπεζες και ο σοσιαλισμός συνδέονταν ανέκαθεν μεταξύ τους» ]
Ο Charles A. (Charlie) Smith είναι πρώην Chief Investment Officer της Fort Pitt Capital Group στο Πίτσμπουργκ. Το Fort Pitt Capital Total Return Fund (FPCGX) ξεπέρασε τον δείκτη S&P 500 για τα 20 ακριβώς χρόνια που το διαχειριζόταν.