Ο Θεός είναι αναρχο-φιλελεύθερος και το κράτος ο αντίχριστος (video)

Απόσπασμα από διάλεξη που έδωσε ο αναρχοφιλελεύθερος καθηγητής οικονομικών και συγγραφέας Jesus Huerta de Soto τον Μάιο του 2017. Χρόνος ανάγνωσης 18'

Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι έχουμε μετατρέψει το κράτος σε «Ιερή Αγελάδα». Το κράτος είναι ο αληθινός Αντίχριστος. Εκεί βρίσκεται το πρόβλημα της ανθρωπότητας. 

---

( Σημείωση: η λέξη «λιμπερταριανός» (libertarian) είναι συνώνυμη της λέξης «φιλελεύθερος» στην κυριολεκτική, αυθεντική της σημασία. Μια άλλη απόδοση της λέξης είναι «ελευθεριστής».)

«Συνήθως, οι διαλέξεις μου καλύπτουν θέματα που σχετίζονται με την οικονομική θεωρία ή την λιμπερταριανή φιλοσοφία. Πέρυσι, έκανα μια εξαίρεση, για την οποία έδωσα μια λεπτομερή εξήγηση, και έδωσα μια σύντομη ομιλία για το θέμα του πολιτικού τοπίου εκείνης της εποχής. Πιστεύω ότι η κατάσταση το δικαιολογούσε. Φέτος, θα κάνω άλλη μια εξαίρεση, και θα πάμε εν συντομία στη σφαίρα της θεολογίας.

Πριν από μερικά χρόνια, η καθηγήτρια María Blanco, που μπορεί να είναι εδώ σήμερα, μου πήρε συνέντευξη για ένα βιβλίο με τους κορυφαίους Ισπανούς οικονομολόγους και τόνισα ότι στη διεπιστημονική προσέγγιση της αυστριακής σχολής, είναι πολύ σημαντικό να μην παραβλέπουμε τη θεολογία. Η φιλοσοφία και το δίκαιο είναι αρκετά απαραίτητα, αλλά η θεολογία είναι επίσης καίρια, και είναι ένας τομέας που πρέπει να διερευνήσουμε. Σήμερα, θα κάνω κάποια έρευνα, ή τουλάχιστον θα μοιραστώ μια σειρά από προβληματισμούς σχετικά με τη σφαίρα της θεολογίας και τη σχέση της με το λιμπερταριανό κίνημα.

Η σχέση της έννοιας του Θεού και του λιμπερταριανισμού (φιλελευθερισμού)

Λοιπόν, θα ήθελα να ξεκινήσω από μια υπόθεση. Η αρχική μας υπόθεση θα είναι ότι ο Θεός υπάρχει. Φυσικά, αυτό θα προκαλέσει σοκ σε πολλούς ανθρώπους. Άλλοι - οι πιστοί - θα το βρουν προφανές. Άλλοι πάλι θα έχουν τις αμφιβολίες τους. Πολλοί θα νιώσουν μια απώθηση, ειδικά μια ομάδα οικονομολόγων, φιλοσόφων, εραστών της ελευθερίας, και λιμπερταριανών, όπως η ομάδα στην οποία βρίσκομαι σήμερα. Ωστόσο, θα παρακαλούσα, τουλάχιστον για χάρη της συζήτησης, ακόμη και εκείνοι που δεν πιστεύουν στον Θεό να κάνουν μια προσπάθεια να φανταστούν, για τα επόμενα λεπτά, ότι ο Θεός υπάρχει. Αυτή είναι η αρχική προϋπόθεση της ομιλίας μου σήμερα. 

Και τι εννοώ με τον όρο «Θεός»; Με τον όρο «Θεός», εννοώ τον υπέρτατο, στοργικό Δημιουργό όλων των πραγμάτων και των πλασμάτων που έχουν δημιουργηθεί. Αλλού, έχω αναπτύξει εκτενώς τη θεωρία ότι ένα από τα πιο σημαντικά πλάσματα που δημιουργήθηκαν είναι ο άνθρωπος, τον οποίο ο Θεός δημιούργησε κατ' εικόνα και καθ' ομοίωσή του, και ότι εάν υπάρχει σημείο κάποια σύνδεση μεταξύ της εικόνας και της ομοίωσης του Θεού και του ανθρώπου, έγκειται ακριβώς στη δημιουργική, επιχειρηματική του ικανότητα. Η ανθρώπινη ικανότητα να ανακαλύπτει, να βλέπει και να δημιουργεί νέα πράγματα συνδέει τον Θεό και τον άνθρωπο. Δεν πρόκειται να επεκταθώ σ’ αυτή τη θεωρία τώρα, αφού είστε ήδη εξοικειωμένοι μ’ αυτήν, και έχει επεξηγηθεί σε αρκετές από τις εργασίες μου. 

Ωστόσο, σήμερα θα προχωρήσω ένα βήμα παραπέρα και θα προσπαθήσω να δείξω ότι ο Θεός δεν είναι μόνο ο υπέρτατος, στοργικός Δημιουργός όλων των πραγμάτων, αλλά και ένας λιμπερταριανός. Αυτό είναι το κύριο επιχείρημα των σημερινών μου παρατηρήσεων. Λοιπόν, τι σημαίνει να είσαι «λιμπερταριανός»; Ίσως είναι άχρηστο να θέτουμε αυτό το ερώτημα στο πλαίσιο αυτής της διάσκεψης. «Λιμπερταριανός» είναι κάποιος που αγαπά την ανθρώπινη ελευθερία (η οποία είναι μία και αδιαίρετη). Οι λιμπερταριανοί υπερασπίζονται την ελεύθερη επιχειρηματικότητα, τη δημιουργική ικανότητα των ανθρώπων, και την αυθόρμητη τάξη της αγοράς. Πάνω απ' όλα, οι λιμπερταριανοί απεχθάνονται τον οργανωμένο, συστηματικό εξαναγκασμό εκείνων των μονοπωλιακών φορέων βίας που γνωρίζουμε ως «κράτη». Σε άλλα κείμενα, για παράδειγμα στο άρθρο μου, «Κλασικός Φιλελευθερισμός εναντίον Αναρχοκαπιταλισμού», έχω εξετάσει τους λόγους που το κράτος δεν είναι απλώς περιττό, αλλά και εξαιρετικά αντι-αποδοτικό, και το κυριότερο, ανήθικο, και γιατί πρέπει να το καταργήσουμε. 

Λοιπόν, τι σημαίνει το να λέμε ότι ο Θεός είναι λιμπερταριανός; (Αυτό είναι το επόμενο βήμα.) Τι νόημα πρέπει να αποδώσουμε σε αυτή τη φράση; Σημαίνει ότι ο Θεός, ο Κύριος όλου του σύμπαντος, που δημιούργησε τους νόμους του από το τίποτα, και που επομένως έχει απόλυτη εξουσία πάνω στη Γη και στο υπόλοιπο σύμπαν, ωστόσο δεν χρησιμοποιεί βία, αλλά αφήνει πάντα τα δημιουργήματά του ελεύθερα. Τους δίνει την ελευθερία ακόμη και να επαναστατήσουν εναντίον του. Υπάρχουν οι έκπτωτοι άγγελοι, για παράδειγμα. Αυτά είναι πνευματικά όντα που επαναστάτησαν ενάντια στον Δημιουργό τους. Ο Θεός αφήνει τους ανθρώπους ελεύθερους ακόμη και να επαναστατήσουν εναντίον του. Με αυτή την έννοια, τα ανθρώπινα όντα είναι πιο τυχερά από τους έκπτωτους αγγέλους, γιατί ευτυχώς, οι άνθρωποι έχουν λυτρωθεί. Με άλλα λόγια, ο Θεός συγχωρεί τους ανθρώπους ξανά και ξανά, και τους επιτρέπει να σταθούν στα πόδια τους, και να ξεκινήσουν από την αρχή. 

Ο Θεός σε τρία πρόσωπα: ο Θεός Πατέρας, 0 Θεός Υιός και ο Θεός ως Άγιο Πνεύμα. Πάντα αφήνει τους ανθρώπους να κάνουν ό,τι επιθυμούν. Αφήνει τα πράγματα να συμβούν. Επιτρέπει στο σύμπαν, με την τάξη που έχει δημιουργήσει, να εξελιχθεί αυθόρμητα από μόνο του. Ο Θεός αφήνει τα πράγματα να συμβούν, να κυλήσουν, ο κόσμος προχωράει από μόνος του.

«Laissez faire, laissez passer, le monde va de lui mȇme» θα μπορούσε να είναι το σύνθημα του λιμπερταριανού Θεού μας. Και αυτό είναι αλήθεια, παρ' όλο που ο άνθρωπος δοκιμάζει τον Θεό ξανά και ξανά και απαιτεί να εκδηλώσει την υπέρτατη δύναμή του, να μας δώσει ξεκάθαρα, αναμφισβήτητα σημάδια της δύναμής του -και τότε θα πιστέψουμε σε αυτόν. Αλλά φυσικά, ο Θεός δεν πείθεται, γιατί μια εκβιαστική μεταστροφή, ως αποτέλεσμα ενός κατακλυσμού λ.χ., θα ήταν αντίθετη με την εγγενή ελευθερία που χαρακτηρίζει τον υπέρτατο, στοργικό Δημιουργό των πάντων. 

Αναφορές στην Καινή και την Παλαιά Διαθήκη

Την εποχή του Ιησού, οι Ζηλωτές (κι ο κόσμος είναι γεμάτος ζηλωτές ακόμα και σήμερα) απαιτούσαν τη δημιουργία ενός παντοδύναμου παγκόσμιου κράτους, ενός βασιλείου του Μεσσία, που θα ασκούσε τη εξουσία του και θα επέβαλλε τη θέλησή του σε ολόκληρο τον κόσμο. Ο κόσμος ζητούσε και άλλα σημάδια. Όταν ο Ιησούς κρεμάστηκε στον σταυρό, τον κορόιδεψαν και του είπαν: «Αν είσαι ο Υιός του Θεού, κατέβα από τον σταυρό και τότε θα πιστέψουμε σε σένα». Αλλά ο Ιησούς, ο Θεός ο Υιός, ένας λιμπερταριανός, δεν κατέβηκε από τον σταυρό. Και γιατί δεν έκανε τη φωτιά να πέσει σαν βροχή - προκαλώντας μια καταστροφή - και δεν φανέρωσε έτσι το θέλημα του υπέρτατου Δημιουργού; Όπως ας πούμε έκαναν οι ναπάλμ στον πόλεμο του Βιετνάμ, ή η «μητέρα όλων των βομβών» του Ντόναλντ Τραμπ. Ακόμη και κάποιοι Απόστολοι τόσο αγαπητοί στον Υιό του Θεού όσο ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης (όχι λιγότερο αυτός) παρασύρονται από αυτόν τον πειρασμό, όταν ζητούν από τον Ιησού την άδεια να ρίξουν φωτιά από τον ουρανό και να ασκήσουν την εξουσία του Θεού. Θα διαβάσω αυτό το απόσπασμα λέξη προς λέξη. Το βρίσκουμε στο κατά Λουκάν, κεφάλαιο 9. Λέει:

«Στη διάρκεια της πορείας τους μπήκαν σε ένα χωριό των Σαμαρειτών για να τους προετοιμάσουν γι' Αυτόν· αλλά εκείνοι δεν τον δέχτηκαν, επειδή το πρόσωπό του ήταν στραμμένο προς την Ιερουσαλήμ. Όταν οι μαθητές του, ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης το είδαν αυτό, είπαν: «Κύριε, θέλεις να διατάξουμε να πέσει φωτιά από τον ουρανό και να τους καταβροχθίσει;». Εκείνος όμως γύρισε και τους επέπληξε και μετά πήγαν σε άλλο χωριό. ^[1] 

Γιατί αυτή η αντίδραση; Επειδή ο Θεός - σε αυτήν την περίπτωση, ο Θεός ο Υιός - είναι λιμπερταριανός. 

Και παρόλο που έχει τη δύναμη και την ικανότητα να ιδρύσει το καλύτερο κράτος πρόνοιας που μπορεί να φανταστεί κανείς, ο Θεός ο Υιός δεν εμπλέκεται σε κανένα τέτοιο σχέδιο. Έχουμε το παράδειγμα της πιο γνωστής ομιλίας του, της Επί του Όρους Ομιλίας, που περιλαμβάνει τους Μακαρισμούς. Υπήρχε ένα πλήθος ανθρώπων και ο Ιησούς αργότερα τους λυπήθηκε γιατί δεν είχαν τίποτα να φάνε και έκανε το θαύμα του Πολλαπλασιασμού του Άρτου. Έφαγαν όλοι και χόρτασαν, και κατάλαβαν ότι ο Ιησούς ήταν ικανός να ταΐσει όλον τον κόσμο δωρεάν. Τους φαινόταν σαν παράδεισος. Και ποια ήταν η αντίδραση του κόσμου; Φοβάμαι ότι, αντί να εσωτερικεύσουν το μήνυμα των Μακαρισμών, μπήκαν στον πειρασμό της ευκαιρίας να κατορθώσουν, επί τόπου κι αυτοστιγμεί, την δημιουργία ενός κράτους πρόνοιας, και θέλησαν αμέσως να διορίσουν τον Ιησού αρχηγό του κράτους. Με λίγα λόγια: να τον κάνουν βασιλιά. Ας δούμε πώς το θέτει το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο (6, 14-15). Λέει:

«Όταν ο Ιησούς κατάλαβε ότι επρόκειτο να έρθουν και να τον πάρουν με το ζόρι για να τον κάνουν βασιλιά, αποσύρθηκε πάλι μόνος του στο βουνό». Γιατί; Γιατί ο Θεός ο Υιός είναι λιμπερταριανός, και η βασιλεία του Θεού «δεν είναι αυτού του κόσμου». Το λέει ο ίδιος ο Ιησούς σε έναν θορυβημένο αξιωματούχο του ρωμαϊκού κράτους, ο οποίος είναι και υπεύθυνος να τον κρίνει. «Το βασίλειό μου δεν είναι αυτού του κόσμου». Αυτό μπορεί να ακούγεται σαν να σημαίνει ότι υπάρχουν δύο τύποι βασιλείων ή κρατών: τα βασίλεια αυτού του κόσμου, τα οποία στο δικό τους επίπεδο είναι νόμιμα (θυμηθείτε, «Αποδώσατε… τα του Καίσαρως τω Καίσαρει») και την βασιλεία του Θεού, των ουρανών («...και τα του Θεού τω Θεώ.»). Αυτή είναι η καθιερωμένη ερμηνεία, που έχει επικρατήσει μέχρι τώρα, αλλά πιστεύω ότι είναι εντελώς εσφαλμένη, από την αρχή μέχρι το τέλος της. 

Όταν τίθεται στον Ιησού η ερώτηση-παγίδα σχετικά με την πληρωμή φόρων στον αυτοκράτορα, την αποφεύγει με έναν πολύ έξυπνο τρόπο. «Δείξε μου το νόμισμα που χρησιμοποιήθηκε για τον φόρο… Ποιανού το κεφάλι είναι αυτό…;» «Του αυτοκράτορα». «Δώστε, λοιπόν, στον αυτοκράτορα όσα είναι του αυτοκράτορα, και στον Θεό όσα είναι του Θεού». Και αποφεύγει τα προβλήματα προς το παρόν, αλλά σε καμία περίπτωση δεν διευκρινίζει τι είναι του αυτοκράτορα. Ίσως τίποτα. Στην πραγματικότητα, ο Ιησούς δεν πλήρωσε ποτέ κανέναν φόρο ο ίδιος. Τη μόνη φορά που έπρεπε να πληρώσει φόρο, έδωσε εντολή στον Άγιο Πέτρο, «...Ρίξε ένα αγκίστρι, και πάρε το πρώτο ψάρι που θα αναδυθεί, και όταν ανοίξεις το στόμα του θα βρεις ένα νόμισμα. Πάρε το και δως τους το για μένα και για σένα» (Αγ. Ματθ. 17:22-27).

Πιστεύω ότι η σωστή ερμηνεία είναι ότι το βασίλειο του Θεού, που είναι ακριβώς το αντίθετο από τα βασίλεια αυτού του κόσμου, των κρατών, και που ποτέ δεν χρησιμοποιεί συστηματικά βία και καταναγκασμό, είναι ένα βασίλειο που έχει ήδη έρθει. Μας έχει δοθεί ελεύθερα, σε μια πράξη απέραντου ελέους και αγάπης (Deus Caritas Est), και θα πρέπει να οδηγήσει στη διάλυση των βασιλείων ή κρατών αυτού του κόσμου, επειδή ο Θεός είναι λιμπερταριανός και δημιούργησε τον άνθρωπο κατ' εικόνα και ομοίωσή του. 

*** 

Ποια είναι όμως η προέλευση και η φύση των κρατών ή των βασιλείων αυτού του κόσμου; Χωρίς αμφιβολία (και θα προσπαθήσω να το δείξω αυτό εδώ σήμερα), το κράτος είναι η ενσάρκωση ή το όργανο του κακού, του διαβόλου. Θα δείξω ότι αυτό είναι η αλήθεια. Αλλά πρώτα, επιτρέψτε μου να κάνω μια σύντομη παρέκβαση σχετικά με την προέλευση του κράτους - την προέλευση του βασιλείου (ή των βασιλείων) αυτού του κόσμου. 

Ίσως η πιο ξεκάθαρη ερμηνεία βρίσκεται στην Παλαιά Διαθήκη, στον Σαμουήλ. Εκεί διαβάζουμε πώς τα βασίλεια αυτού του κόσμου, των κρατών, αναδύθηκαν με μια σκόπιμη πράξη ανθρώπινης εξέγερσης ενάντια στη βασιλεία του Θεού. Θα διαβάσουμε από τον Σαμουήλ, κεφάλαιο 8. Μέχρι τότε, οι Ισραηλίτες ζούσαν σε μια κατάσταση ημι-αναρχίας και στρέφονταν σε μια σειρά δικαστών ή μεσολαβητών για να διευθετήσουν τις διαφωνίες τους. Αλλά σε κάποιο σημείο, πλησίασαν τον Σαμουήλ και του είπαν: «Δώσε μας έναν βασιλιά να μας κυβερνήσει». Με άλλα λόγια «Δώσε μας ένα κράτος». Διαβάζουμε στον Σαμουήλ ότι ο ίδιος ήταν πολύ δυσαρεστημένος με αυτό και ότι στράφηκε στον Θεό, ή στον Γιαχβέ, και είπε: «Άκου με, αυτοί οι άνθρωποι περιμένουν από εμάς να τους δώσουμε ένα κράτος». Και τι απαντά ο Θεός ή Γιαχβέ; Λέει επί λέξει τα εξής: «... Με απέρριψαν από το να είμαι ο βασιλιάς τους.» Δηλαδή, το κράτος, το βασίλειο αυτού του κόσμου, προέκυψε ως εναλλακτική λύση στη βασιλεία του Θεού. Αλλά ο Θεός είναι λιμπερταριανός, και αφήνει τους ανθρώπους να κάνουν ό,τι θέλουν. Τους αφήνει λοιπόν να κάνουν ό,τι θέλουν. «Θέλετε κράτος; Σύμφωνοι, προχωρήστε. Αλλά σε παρακαλώ, Σαμουήλ, προτού προχωρήσουν, προειδοποίησε τους ήρεμα και δείξε τους τους τρόπους του βασιλιά που θα βασιλέψει πάνω τους». Και ο Σαμουήλ, χωρίς να χάσει χρόνο, κάλεσε τον λαό και είπε: 

«Θέλετε ένα κράτος; Λοιπόν, αυτοί θα είναι οι τρόποι του βασιλιά που θα βασιλέψει πάνω σας: θα πάρει τους γιους σας και θα τους διορίσει στα άρματά του, και θα είναι ιππείς του και θα τρέχουν μπροστά από τα άρματά του. Και θα διορίσει για λογαριασμό του στρατηγούς χιλιάδων στρατιωτών, και μερικούς για να οργώνουν τη γη του και να θερίζουν τη σοδειά του, και να κατασκευάζουν τα πολεμικά του εργαλεία και τον εξοπλισμό των αρμάτων του. Θα πάρει τις κόρες σας για αρωματοποιούς και μαγείρισσες και αρτοποιούς. Αυτός [το κράτος] θα πάρει τα καλύτερα από τα χωράφια και τα αμπέλια και τους ελαιώνες σας, και θα τα δώσει στους υπηρέτες του. Θα πάρει το ένα δέκατο από τα σιτηρά και τα αμπέλια σας και θα το δώσει στους υπαλλήλους του και στους υπηρέτες του [όπως συμβαίνει τώρα]. Θα πάρει τους υπηρέτες και τις υπηρέτριές σας, και τα καλύτερα από τα βοοειδή σας και τα γαϊδούρια σας, και θα τα βάλει στη δούλεψή του. Θα πάρει ένα το δέκατο από τα κοπάδια σας, και θα γίνετε δούλοι του.»

Λοιπόν, όπως μπορείτε να δείτε, η προειδοποίηση του Γιαχβέ είναι απολύτως σαφής. (Κι όμως, έχουμε το θράσος να παραπονούμαστε.) 

Όπως και να' χει, το κράτος είναι το κύριο όργανο του Κακού. Στο κράτος, το Κακό ασκεί την εξουσία του. Ποιος είναι το Κακό; Ο διάβολος, ο έκπτωτος άγγελος. Ποιος είναι ο στόχος του Κακού; Να καταστρέψει το έργο του Θεού. Να καταστρέψει την αυθόρμητη τάξη του σύμπαντος, που περιλαμβάνει την αυθόρμητη τάξη της αγοράς. Αυτός είναι ο στόχος του. Ποιος είναι ο εχθρός μας; Ποιος είναι ο εχθρός των ελευθεριακών; Ο διάβολος. Είμαστε αντιμέτωποι με τον διάβολο (η δουλειά που έχουμε να κάνουμε είναι ήδη συγκεκριμένη) και μια από τις κύριες εκδηλώσεις του είναι το κράτος. Είναι δύσκολο αλλά όχι αδύνατο να ξεπεραστεί, γιατί έχουμε έναν σύμμαχο που είναι πολύ πιο ισχυρός από τον διάβολο. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το κράτος είναι η ενσάρκωση του διαβόλου. Δεν είμαι όμως εγώ αυτός που το λέει. Δεν θα υπήρχε καμία αξία σε κάτι τέτοιο. Θα ήταν επιχείρημα από καθέδρας. «Ο καθηγητής Χουέρτα Ντε Σότο ισχυρίζεται ότι ο Θεός υπάρχει, και ότι το κράτος είναι η ενσάρκωση του διαβόλου». Δεν το λέω όμως εγώ. Όχι, το λέει ο Λουκάς ο Ευαγγελιστής, και ο Πάπας Βενέδικτος ο 16ος, Josheph Ratzinger το αναλύει εξαιρετικά στο «Ο Ιησούς της Ναζαρέτ». Στον πρώτο από τους τρεις υπό έκδοση τόμους, υπάρχει ένα υπέροχο κεφάλαιο στο οποίο ο συγγραφέας σχολιάζει κάθε έναν από τους πειρασμούς στους οποίους υποβλήθηκε ο Θεός ο Υιός, δηλαδή ο Ιησούς. 

Και στον Άγιο Λουκά, στο κεφάλαιο 4, ξεκινώντας από τον στίχο 5, βρίσκουμε μια περιγραφή του τρίτου πειρασμού, του σοβαρότερου και ισχυρότερου. Το Ευαγγέλιο λέει: «Και ο διάβολος τον πήρε και του έδειξε όλα τα βασίλεια [δηλαδή όλες τις πολιτείες] του κόσμου σε μια στιγμή και του είπε: Σε σένα θα δώσω όλη αυτή την εξουσία και τη δόξα τους· [και τα ακόλουθα λόγια του διαβόλου, που καταγράφηκαν από τον ευαγγελιστή, είναι κρίσιμα:] γιατί μου έχουν παραδοθεί, και τα δίνω σε όποιον θέλω. Αν με λατρέψεις, θα είναι δικά σου.»

Έτσι, σύμφωνα με τον ίδιο τον διάβολο, όλες οι πολιτείες στη Γη είναι υπό τις διαταγές του και εξαρτώνται από αυτόν. Έτσι, μπορούμε να καταλάβουμε γιατί προκαλούν τόσο μεγάλο κακό. Τι απαντά ο Ιησούς; Ο Ιησούς λέει, «Είναι γραμμένο στις Γραφές, Θα λατρεύετε τον Κύριο τον Θεό σας, και μόνο Αυτόν θα λατρεύετε». Γιατί αυτό; Γιατί ο Θεός είναι λιμπερταριανός. 

Η ανάλυση του Πάπα Βενέδικτου (J. Ratzinger)

Ο ίδιος ο Ratzinger (Τι σπουδαίος Πάπας! Τι λαμπρό μυαλό!) προειδοποιεί ότι η κύρια απειλή της εποχής μας βρίσκεται ακριβώς στη θεοποίηση της ανθρώπινης λογικής και στην προσπάθεια, μέσω της ψευδοεπιστημονικής λεγόμενης κοινωνικής μηχανικής και του κράτους, και με επικεφαλής τις κυβερνήσεις, τις αρχές και τους ειδικούς, να δημιουργήσουν τη Νιρβάνα, έναν επίγειο παράδεισο, εδώ και τώρα στον κόσμο. Το μεγάλο πρόβλημα της ανθρωπότητας είναι ότι έχουμε μετατρέψει το κράτος σε «Ιερή Αγελάδα». Το κράτος είναι ο αληθινός Αντίχριστος. Εκεί βρίσκεται το πρόβλημα της ανθρωπότητας. 

Ας δούμε πώς το εξηγεί ο Ratzinger στο «Ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ», επειδή το κάνει με μεγάλη ακρίβεια. Θα διαβάσω τα λόγια του. Γράφει (και παραθέτω), «Ο θέτων τον πειρασμό δεν είναι τόσο άξεστος, ώστε να μας προτείνει ευθέως ότι πρέπει να λατρεύουμε τον διάβολο. Απλώς προτείνει να... επιλέξουμε να δώσουμε προτεραιότητα σε έναν προγραμματισμένο και πλήρως οργανωμένο κόσμο»...Πιο μετά αναφέρει τον Soloviev ως εξής: «Ο Soloviev αποδίδει στον Αντίχριστο ένα βιβλίο με τίτλο ''Ο ανοιχτός δρόμος για την παγκόσμια ειρήνη και την ευημερία''. Αυτό το βιβλίο γίνεται κάτι σαν μια νέα Βίβλος, της οποίας το πραγματικό μήνυμα είναι η λατρεία της ευημερίας και του ορθολογικού σχεδιασμού.» Ο Βενέδικτος XVI επιστρέφει σε αυτήν την ιδέα στην εγκύκλιο του Spe Salvi, στην παράγραφο 30, όπου καταδικάζει με δριμύτητα «...την ελπίδα δημιουργίας ενός τέλειου κόσμου ... χάρη στην επιστημονική γνώση και στην επιστημονικά τεκμηριωμένη πολιτική...»

Ο Ράτσινγκερ έδωσε επίσης μια υπέροχη ομιλία ενώπιον του γερμανικού κοινοβουλίου, στο οποίο είπε [παραθέτοντας τον Άγιο Αυγουστίνο], «Χωρίς δικαιοσύνη – τι άλλο είναι το κράτος παρά μια μεγάλη ομάδα ληστών;» Και εσείς και εγώ γνωρίζουμε ότι και σήμερα, και ιστορικά, και ποσοτικά, και ποιοτικά, οι κύριοι καταπατητές και εχθροί της δικαιοσύνης (και του Δικαίου) υπήρξαν ακριβώς το κράτος και οι κυβερνήσεις. Για να το πούμε αλλιώς, η φράση «κράτος δικαίου» είναι μια αντίφαση. Δεν υπάρχει μεγαλύτερος εχθρός του Δικαίου από το κράτος. Είμαστε καθημερινοί μάρτυρες αυτής της πραγματικότητας, από την ώρα που ξυπνάμε, μέχρι την ώρα που πάμε για ύπνο. Λοιπόν, αν ο κύριος εχθρός του Δικαίου είναι το κράτος, και ο ίδιος ο Ράτσινγκερ έχει ήδη ξεκαθαρίσει ότι μια κυβέρνηση ή ένα κράτος που δεν υπόκειται στο κράτος δικαίου είναι στην πραγματικότητα μια ομάδα ληστών, το συμπέρασμα του συλλογισμού είναι ξεκάθαρο: τα κράτη και οι κυβερνήσεις είναι συμμορίες ληστών. 

Παρεμπιπτόντως, ο Ratzinger επισημαίνει ένα άλλο πολύ σημαντικό σημείο. Λέει, «Ξέρετε πότε η εκκλησία παρέκκλινε από την πορεία της; Είναι πολύ απλό: από τη στιγμή που έγινε η επίσημη εκκλησία του κράτους.» Λέει ότι ξέφυγε από την πορεία όχι όπως ίσως νομίζετε, με το Διάταγμα της Θεσσαλονίκης, που την έκανε επίσημη εκκλησία της αυτοκρατορίας, αλλά πριν από αυτό, με τον Κωνσταντίνο. Το διάταγμα του Μεδιολάνου - η ανεξιθρησκεία - το έτος 313 μ.Χ. Όμως λίγα χρόνια αργότερα, στο έτος 321, τι έκανε ο Κωνσταντίνος; Κήρυξε την Κυριακή επίσημη ημέρα ανάπαυσης σε όλη την αυτοκρατορία, προς τιμή των χριστιανών. Και αρκετά χρόνια μετά, στην Σύνοδο της Νίκαιας: «Εντάξει, οι επίσκοποι μπορούν να συγκεντρώνονται και να καταλήγουν σε συναινέσεις και συμφωνίες, αλλά αυτές θα ισχύουν μόνο αν εγώ, ο Κωνσταντίνος, τις εγκρίνω». Μετά από αυτό, η Καθολική Εκκλησία χάθηκε. Έγινε ένας θεσμός υποτελής του κράτους. Τώρα μπορούμε να κατανοήσουμε πολλές ιστορικές φρικαλεότητες, συμπεριλαμβανομένων των Σταυροφοριών, και θεσμών γενοκτονίας όπως η Ιερά Εξέταση, αφού η εκκλησία σε πολλές περιπτώσεις έγινε όργανο του κακού ως η επίσημη κρατική εκκλησία. Γι' αυτό, σύμφωνα με τον Ratzinger, είναι ζωτικής σημασίας να διαχωριστούν οι δύο αυτοί θεσμοί.  

Ωστόσο, από πνευματική άποψη, το μεγαλύτερο κακό βρίσκεται αλλού. Για αιώνες ολόκληρους, η Εκκλησία ήταν η επίσημη κρατική εκκλησία, και ως αποτέλεσμα, μια λεγεώνα διανοουμένων και θεολόγων έχουν αφιερώσει όλες τους τις δυνάμεις στο εγχείρημα να δικαιολογήσουν το αδικαιολόγητο, δηλαδή ότι το κράτος είναι θεμιτό και νόμιμο. Ας ελπίσουμε ότι η Εκκλησία θα αλλάξει κατεύθυνση, και ότι από εδώ και στο εξής, θα ξεπεράσει το σύνδρομο της Στοκχόλμης από το οποίο πάσχει, και θα αρχίσει να καταγγέλλει το κράτος και όχι την αυθόρμητη τάξη της αγοράς. 

*** 

Πιστεύω πως έχω καταδείξει ότι από αγάπη, ο Θεός μας προσφέρει τη βασιλεία του. Ότι ο Θεός είναι δημιουργός και λιμπερταριανός. Και ότι η κύρια απειλή για τη βασιλεία του Θεού έγκειται στη θεοποίηση της ανθρώπινης λογικής, της Μοιραίας Έπαρσης, όπως είναι ο τίτλος του τελευταίου έργου του Χάγιεκ. Και συγκεκριμένα, βρίσκεται στις πολιτείες, ή στα βασίλεια, αυτού του κόσμου, που ενσαρκώνουν το θεσμοποιημένο Κακό. Τότε, ποια πρέπει να είναι η κατευθυντήρια αρχή των καθημερινών μας ενεργειών; Αυτό είναι προφανές. Πρέπει να αφιερώσουμε όλες τις πνευματικές και σωματικές μας δυνάμεις και δράσεις, όλη μας την ύπαρξη, στη διάλυση των κρατών και στην προώθηση της αυθόρμητης τάξης του Θεού που βασίζεται στην αγάπη και την εθελοντική συνεργασία. Λογικά, αυτό περιλαμβάνει την προώθηση της αγοράς, της ιδιωτικής ιδιοκτησίας, της επιχειρηματικής οικονομίας, της ελεύθερης επιχειρηματικότητας, της αυθόρμητης τάξης της αγοράς. Ως απαραίτητη (σε κάθε περίπτωση) αλλά όχι επαρκής προϋπόθεση, ο άνθρωπος πρέπει να έχει και την καθοδήγηση της ηθικής. Ωστόσο, αυτό που πειθαρχεί περισσότερο τους κακούς είναι η αγορά. Διότι η αγορά μας ωθεί, σε ένα πλαίσιο εθελοντικής συνεργασίας, να συμμετέχουμε σε συζητήσεις με τους γύρω μας, προσπαθώντας να ανακαλύψουμε τις ανάγκες τους και να τις ικανοποιήσουμε ειρηνικά. Μας υποχρεώνει να διατηρήσουμε τη καλή μας φήμη , εάν θέλουμε οι άνθρωποι να συνεχίσουν να συναλλάσσονται μαζί μας στο μέλλον. Αυτό εξηγεί γιατί ο μεγάλος Μοντεσκιέ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «όπου υπάρχει εμπόριο, εκεί συναντιόμαστε με ήθη καταλλαγής». Γιατί όπως πολύ ξεκάθαρα δήλωσε ο Πάπας Άγιος Ιωάννης Παύλος ο Β', στην αγορά ο άνθρωπος συνεργάζεται «σε μια προοδευτικά διευρυνόμενη αλυσίδα αλληλεγγύης». Αυτή η αλυσίδα φτάνει έως τις πιο απομακρυσμένες πτυχές της ανθρώπινης ζωής.

Η ανάλυση του Πάπα Ιωάννη Παύλου Β'

Λοιπόν, αυτές τις μέρες μελετούσα τις δηλώσεις που είχε κάνει ο Ιωάννης Παύλος Β' σχετικά με το κοινωνικό δόγμα της εκκλησίας στο Centesimus Annus, και είναι πραγματικά εντυπωσιακές. Ας θυμηθούμε μερικές. Ο Ιωάννης Παύλος Β' γράφει τα εξής (και παραθέτω): «Όταν μια επιχείρηση αποκομίζει ένα κέρδος, αυτό σημαίνει ότι οι παραγωγικοί συντελεστές έχουν χρησιμοποιηθεί σωστά και οι αντίστοιχες ανθρώπινες ανάγκες έχουν ικανοποιηθεί δεόντως». Ως εκ τούτου, το κέρδος δεν πρέπει να επιδιώκεται από απληστία, αλλά ως ένδειξη ότι έχουμε κάνει καλό στους άλλους γύρω μας. Ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄ γράφει επίσης, «...Το κύριο καθήκον του Κράτους είναι να εγγυάται την ιδιωτική ιδιοκτησία, μεταξύ άλλων βασικών πραγμάτων...» Μπράβο, Ιωάννη Παύλο! «...να εγγυάται την ατομική ελευθερία και την ιδιωτική ιδιοκτησία, μεταξύ άλλων βασικών πραγμάτων, έτσι ώστε όσοι εργάζονται και παράγουν να μπορούν να απολαμβάνουν τους καρπούς των κόπων τους, και έτσι να αισθάνονται ότι ενθαρρύνονται να εργάζονται αποτελεσματικά και τίμια». Λέει επίσης, «...Εκεί που το προσωπικό συμφέρον καταπιέζεται βίαια [από το κράτος - ποιον άλλο;] υποκαθίσταται από ένα επαχθές σύστημα γραφειοκρατικού ελέγχου, που στερεύει τις φυσικές πηγές της πρωτοβουλίας και της δημιουργικότητας.» Αυτό το βιώνουμε κάθε μέρα στο οικονομικά καταπιεστικό περιβάλλον που ζούμε.

Επικρίνει συγκεκριμένα το κοινωνικό κράτος. Λέει ότι «μια κοινότητα ανώτερης ποιότητας δεν πρέπει να παρεμβαίνει στην εσωτερική ζωή μιας κοινότητας κατώτερης ποιότητας, στερώντας την τελευταία από τις λειτουργίες της...» Επιβεβαιώνει ότι «...οι ανάγκες γίνονται καλύτερα κατανοητές και ικανοποιούνται από τους ανθρώπους που είναι πιο κοντά, και που ενεργούν ως καλοί γείτονες σε όσους έχουν ανάγκη». Επικρίνει το κράτος πρόνοιας ως εξής: «Επεμβαίνοντας άμεσα και αφαιρώντας την ευθύνη της κοινωνίας, το Κράτος Κοινωνικής Πρόνοιας οδηγεί σε απώλεια ανθρώπινου δυναμικού και σε υπερβολική αύξηση των δημόσιων φορέων, στους οποίους κυριαρχούν περισσότερο οι γραφειοκρατικές νοοτροπίες παρά οι ανησυχίες για την εξυπηρέτηση των πελατών τους, και οι οποίες συνοδεύονται από μια τεράστια αύξηση των δαπανών». Και ποια είναι η δίκαιη δαπάνη; Ποιο θεωρεί ο Ιωάννης Παύλος Β' πως είναι το δίκαιο τίμημα; Συχνά ακούμε ότι «ο κόσμος πρέπει να αμείβεται με έναν δίκαιο μισθό». Ποια είναι όμως η δίκαιη τιμή; Ο Άγιος Πατέρας απαντά ότι είναι εκείνη που «αμοιβαία συμφωνείται μετά από ελεύθερες διαπραγματεύσεις». Αυτά είναι τα ίδια τα λόγια του Πάπα Αγίου Ιωάννη Παύλου Β'.

Κατακλείδα 

Και σε ποιο συμπέρασμα καταλήγω; Καταλήγω στο συμπέρασμα ότι ένας Χριστιανός πρέπει να είναι λιμπερταριανός στα κοινωνικά θέματα. Προχωρώ ακόμα πιο πέρα. Ένας Χριστιανός πρέπει να υποστηρίζει την αναρχία της ιδιωτικής ιδιοκτησίας. Πράγματι, μόλις ακούσαμε μια υπεράσπιση της ιδιωτικής ιδιοκτησίας. Η αληθινή οικονομική επιστήμη δείχνει ότι ο μόνος τρόπος που θα μπορούσε να λειτουργήσει ένα σύστημα χωρίς κράτος είναι μέσω της αυθόρμητης τάξης της αγοράς και της ιδιωτικής παροχής όλων των «δημόσιων» αγαθών. Αυτό είναι το υψηλότερο στάδιο του πολιτισμού που μπορούμε να διανοηθούμε – η ενσάρκωση της βασιλείας του Θεού, στο μέγιστο δυνατό ανθρώπινο βαθμό, εδώ στη Γη. Η Αναρχία της ιδιωτικής ιδιοκτησίας. ή αν προτιμάτε, μπορούμε να τον ονομάσουμε «φιλελεύθερο καπιταλισμό» αν και αυτός ο όρος τρομάζει εδώ τον Ιωάννη Παύλο Β'. Αναλογίζεται τη λέξη «καπιταλισμός» και βασικά λέει, «λοιπόν, αφού κάθε τι αρνητικό, για δεκαετίες ολόκληρες, περιγράφεται ως «καπιταλισμός», προτείνω να χρησιμοποιήσουμε έναν άλλο όρο. Ποιόν απ' όλους; «Επιχειρηματική οικονομία», «οικονομία της αγοράς» ή «ελεύθερη οικονομία». 

Μα γιατί; Ας πούμε τα πράγματα με το όνομά τους. Φιλελεύθερος καπιταλισμός, αναρχία της ιδιωτικής ιδιοκτησίας ή η καλύτερη έκφραση απ' όλες: αναρχοκαπιταλισμός. Από επιστημονική άποψη, αυτή η έκφραση είναι πολύ πιο ακριβής από ό,τι, για παράδειγμα, η «αυτοδιάθεση», ή άλλους όρους που οδηγούν σε σύγχυση και είναι πραγματικά ακατανόητοι. Ας είμαστε περήφανοι που είμαστε αναρχικοί της ιδιωτικής ιδιοκτησίας - αναρχοκαπιταλιστές. Στην πραγματικότητα, ο Θεός είναι λιμπερταριανός, και είναι στο πλευρό μας. 

Ετυμολογικά, σύμφωνα με το Λεξικό της Ισπανικής Βασιλικής Ακαδημίας , «αναρχία» σημαίνει «απουσία κάθε δημόσιας εξουσίας». Η έκφραση είναι τέλεια. Όλα θα ήταν ιδιωτικά και δεν θα υπήρχε καμία δημόσια αρχή. Η λέξη archein (άρχειν) προέρχεται από τα ελληνικά. Σημαίνει «εξουσιάζω». Archein - εξουσία, δημόσια αρχή. «Αναρχία»: καμία δημόσια αρχή. Ένας άλλος όρος που μπορεί να χρησιμοποιηθεί είναι το akrata , από το ελληνικό kratos , που σημαίνει «απόλυτη εξουσία». Αυτό μου θυμίζει την περίφημη ανεπιβεβαίωτη ιστορία ότι ο Χάγιεκ δήλωσε αντίπαλος της δημοκρατίας. (δήμος-κρατος.) «Κράτος σημαίνει «απόλυτη εξουσία» και είμαι ενάντια σε κάθε απόλυτη εξουσία. Η απόλυτη εξουσία, ακόμη και αν υποστηρίζεται από τον λαό, δεν είναι βιώσιμη.» Έτσι, ο Χάγιεκ προτείνει ένα άλλο όνομα - ισονομία ή δημ-αρχία. Όλοι το έχετε ήδη υπ' όψη σας, από τον τρίτο τόμο του έργου του «Δίκαιο, Νομοθεσία και Ελευθερία».

Καμία απόλυτη εξουσία - ακρατισμός. Ας είμαστε περήφανοι που είμαστε αναρχοκαπιταλιστές και ακρατιστές.»